Trong bài học này các em được biết kiến thức về: Các giai đoạn của chu trình nhân lên của virut, tìm hiểu về HIV căn bệnh thế kỷ của nhân loài.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Chu trình nhân lên của virut
Chu trình nhân lên của virut động vật gồm có 5 giai đoạn:
- Sự hấp phụ
- Gai glicôprôtêin của virut đặc hiệu với thụ thể bề mặt tế bào à virut bám vào tế bào.
- Xâm nhập
- Đối với virut động vật: virut đưa cả nuclêôcapsit vào tế bào chất sau đó “cởi vỏ” để giải phóng axit nuclêic.
- Đối với phagơ: enzim lizôzim phá huỷ thành tế bào để bơm axit nuclêic vào, vỏ nằm bên ngoài.
- Sinh tổng hợp
- Virut sử dụng nguyên liệu và enzim của tế bào chủ để tổng hợp axit nuclêic và các loại prôtêin cho mình.
- Lắp ráp
- Lắp ráp axit nuclêic vào prôtêin vỏ để tạo thành virut hoàn chỉnh.
- Giải phóng
- Virut phá vỡ tế bào vật chủ để ồ ạt chui ra ngoài.
- Khi virut nhân lên nhưng không làm tan tế bào gọi là chu trình tiềm tan
- Khi virut nhân lên làm tan tế bào gọi là chu trình sinh tan.
1.2. HIV/ AIDS
- Khái niệm về HIV
- HIV (Human Immunodeficiency Virus) là virut gây suy giảm miễn dịch ở người. HIV do Robert Gallo và Luc Montagnie phân lập ở Pháp năm 1983.
- HIV gây nhiễm và phá hủy 1 số tế bào của hệ thống miễn dịch cơ thể (Limphô T- CD4) à cơ thể mất khả năng miễn dịch à vi sinh vật cơ hội tấn công à gây bệnh cơ hội.
- Cấu tạo của virut HIV
- Các con đường lây truyền HIV
- Ba giai đoạn phát triển của bệnh
- Giai đoạn sơ nhiễm hay giai đoạn cửa sổ: 2 tuần - 3 tháng, không có triệu chứng.
- Giai đoạn không triệu chứng: 1-10 năm. Số lượng tế bào T - CD4 giảm dần.
- Giai đoạn biểu hiện triệu chứng AIDS: Xuất hiện các bệnh cơ hội: sốt, tiêu chảy, viêm da, ung thư… chết.
- Biện pháp phòng ngừa
- Cho đến nay chưa có thuốc phòng và chữa HIV. Hiện nay có nhiều thuốc như AZT, DDC, DDI... có tác dụng làm chậm sự phát triển của HIV nhưng chưa hữu hiệu và có nhiều phản ứng phụ. Phương pháp điều trị kết hợp các loại thuốc tuy có hiệu quả bước đầu nhưng rất tốn kém.
- Hiểu biết về HIV/AIDS.
- Sống lành mạnh.
- Vệ sinh y tế.
- Loại trừ tệ nạn xã hội.
- Sơ đồ tư duy về HIV/AIDS
2. Luyện tập Bài 30 Sinh học 10
Sau khi học xong bài các em cần:
- Tóm tắt được 5 giai đoạn nhân lên của virút trong tế bào.
- Giải thích được tại sao mỗi loại virút chỉ xâm nhập được vào một số loại tế bào nhất định.
- Giải thích được tại sao chu trình nhân lên của virút trong tế bào được gọi là chu trình sinh tan.
- Phân biệt được các khái niệm: HIV, AIDS, VSV cơ hội, bệnh cơ hội, giai đoạn cửa sổ.
- Trình bày được các con đường lây truyền HIV và các giai đoạn phát triển của bệnh AIDS. Từ đó giải thích được vì sao có nhiều người không hay biết mình đang bị nhiễm HIV.
2.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 10 Bài 30 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. hấp phụ - xâm nhập - lắp ráp - sinh tổng hợp - phóng thích.
- B. hấp phụ - xâm nhập - sinh tổng hợp - phóng thích - lắp ráp.
- C. hấp phụ - lắp ráp - xâm nhập - sinh tổng hợp - phóng thích.
- D. hấp phụ- xâm nhập- sinh tổng hợp- lắp ráp- phóng thích.
-
Câu 2:
Chu trình tan là chu trình
- A. lắp axit nucleic vào protein vỏ.
- B. bơm axit nucleic vào chất tế bào.
- C. đưa cả nucleocapsit vào chất tế bào.
- D. virut nhân lên và phá vỡ tế bào.
-
- A. virut nhân lên và phá tan tế bào.
- B. ADN gắn vào NST của tế bào, tế bào sinh trưởng bình thường.
- C. virut sử dụng enzim và nguyên liệu tế bào để tổng hợp axit nucleic và nguyên liệu của riêng mình.
- D. lắp axit nucleic vào protein vỏ.
Câu 2- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online
2.2. Bài tập SGK và Nâng cao
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 10 Bài 30 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 31 trang 187 SBT Sinh học 10
Bài tập 30 trang 187 SBT Sinh học 10
Bài tập 32 trang 187 SBT Sinh học 10
Bài tập 33 trang 187 SBT Sinh học 10
Bài tập 34 trang 187 SBT Sinh học 10
Bài tập 40 trang 189 SBT Sinh học 10
Bài tập 1 trang 151 SGK Sinh học 10 NC
Bài tập 2 trang 151 SGK Sinh học 10 NC
Bài tập 3 trang 151 SGK Sinh học 10 NC
Bài tập 4 trang 151 SGK Sinh học 10 NC
Bài tập 5 trang 151 SGK Sinh học 10 NC
Bài tập 6 trang 151 SGK Sinh học 10 NC
3. Hỏi đáp Bài 30 Chương 3 Sinh học 10
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!