Bài 3: Chủ nghĩa tư bản được xác lập trên phạm vi thế giới

1. Cách mạng công nghiệp ở Anh

(Chủ bao mua và những người kéo sợi)

• Từ những năm 60 của thế kỷ XVIII, Anh là nước đầu tiên trên thế giới tiến hành cuộc cách mạng công nghiệp với việc phát minh ra máy móc trong ngành dệt.
• Năm 1764 Giêm-ha-gri-vơ sáng chế ra máy kéo sợi Gien Ny cho năng suất tăng 8 lần.

(Máy kéo sợi  Gien-ny)

• Năm 1796 Ac-Crai-tơ phát minh máy kéo sợi chạy bằng sức nước
• Năm 1785 Cac-Rai-tơ chế tạo máy dệt cho năng suất tăng 40 lần
• Đặc biệt năm 1784 Giêm Oat phát minh ra máy hơi nước thúc đẩy nhiều ngành kinh tế khác ra đời như ngành dệt, luyện kim, khai thác mỏ, tiêu biểu là ngành giao thông vận tải: tàu thủy và xe lửa chạy bằng động cơ hơi nước đã ra đời.

→ Lập bảng thống kê các loại máy móc được phát minh và sử dụng trong sản xuất từ thế kỷ XVIII ở Anh 

→ Nhờ cách mạng công nghiệp, nước Anh trở  thành nước công nghiệp phát triển nhất thế giới → "Công xưởng của thế giới".

2. Cách mạng công nghiệp diễn ra ở Pháp, Đức:

3. Hệ quả của cách mạng công nghiệp

(Lược đồ nước Anh nửa đầu thế kỷ XIX)

(Quan sát lược đồ trên chúng ta có thể thấy những biến đổi ở nước Anh sau khi hoàn thành cách mạng công nghiệp đó là: xuất hiện nhiều vùng công nghiệp mới, nhiều thành phố trên 50.000 dân, nhiều trung tâm khai thác than và đường sắt → bộ mặt nước Anh đã thay đổi hoàn toàn. 

• Cách mạng công nghiệp đã làm thay đổi bộ mặt các nước tư bản, như nâng cao năng suất lao động, nhiều thành phố trung tâm công nghiệp ra đời.
• Về xã hội: hình thành 2 giai cấp tư sản và vô sản mâu thuẫn với nhau gay gắt, dẫn đến các cuộc đấu tranh giai cấp trong xã hội tư bản.

1. Các cuộc cách mạng tư sản cuối thế kỷ XIX

a. Nguyên nhân

• Thế kỷ XIX do sự phát triển nhanh của kinh tế tư bản chủ nghĩa, phong trào dân tộc dân chủ ở Âu Mỹ dâng cao uy hiếp chế độ phong kiến
• Do chiến tranh giành độc lập ở Bắc Mỹ, Cách mạng tư sản Pháp… nhân dân Châu Mỹ La Tinh, nổi dậy đấu tranh giành độc lập nên các quốc  gia tư sản mới ra đời.

b. Kể tên các quốc gia tư sản ở Mỹ La Tinh đầu thế kỷ XIX:

c. Các cuộc cách mạng tư sản ở Châu Âu trong những năm 60 của thế kỷ XIX.

• Cách mạng tư sản ở Pháp (7-1830), lan nhanh sang Bỉ, Đức, Ý ….
• Cách mạng tư sản 1848 - 1849 tại Châu Âu.
• Sự thống nhất nước Ý do anh hùng Ga ri ban di – thống nhất từ dưới lên (1859- 1870).
• Sự thống nhất nước Đức do quân phiệt Phổ đứng đầu – thống nhất từ trên xuống (1864 –1871).
• 1858-1860: tại Nga nông nô bạo động
• 2-1861: sắc lệnh nông nô ở Nga

2. Sự xâm lược của các nước tư bản phương tây đối với các nước Á, Phi

• Do nhu cầu về nguyên liệu, nhân công,  thị trường tiêu thụ hàng hóa,  bọn thực dân xâm chiếm các nước Á,  Phi,  Mỹ La Tinh làm thuộc địa gây nhiều tội ác.
• Ví dụ:
  •  Anh chiếm Ấn Độ  Miến Điện  Mã Lai  Hồng Kông  Nam Phi.
  •  Hà Lan chiếm Inđônêsia.
  • Tây Ban Nha chiếm Philippin.
  •  Mỹ đe dọa Nhật Bản.
  •  Pháp chiếm Việt Nam,  Lào,  Campuchia, Angiêri.
  •  Xiêm trở thành nơi tranh chấp giữa Anh và Pháp
  •  Tại Trung Quốc trở thành nữa thuộc địa của các nước phương Tây.
  • Hầu hết các nước Á Phi là thuộc địa và phụ thuộc của phương Tây
• Sự thắng lợi của cách mạng tư sản dưới nhiều hình thức khác nhau:
  • Cách mạng Anh thế kỷ XVII.
  • Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ.
  • Cách mạng tư sản Pháp 17891794.
  • Cách mạng tư sản 1848  1849 tại Châu Âu.
  • Các quốc gia tư sản ở Mỹ La Tinh đầu thế kỷ XIX giành độc lập.
  • Cuộc đấu tranh thống nhất ở Ý và Đức.
  • Cải cách nông nô ở Nga.

→ Đã mở đường cho Chủ nghĩa tư bản phát triển. 

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử 8 Bài 3 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Cách mạng công nghiệp là cuộc cách mạng trên lĩnh vực: 

  • A. Kinh tế - xã hội
  • B. Văn hóa - giáo dục
  • C. Sản xuất
  • D. Kinh tế - văn hóa - xã hội

• Câu 2:

  Cách mạng công nghiệp diễn ra đầu tiên ở

  • A. Anh
  • B. Pháp
  • C. Đức
  • D. Ý

• Câu 3:

  Cách mạng công nghiệp diễn ra vào: 

  • A. Từ những năm 60 của thế kỷ XVII
  • B. Từ những năm 60 của thế kỷ XVIII
  • C. Từ những năm 80 của thế kỷ XVIII
  • D. Từ những năm 70 của thế kỷ XVI

Câu 4 - Câu 10: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử 8 Bài 3 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Bài tập Thảo luận trang 27 SGK Lịch sử 8 Bài 3

Bài tập 1.1 trang 10 SBT Lịch Sử 8

Bài tập 1.2 trang 10 SBT Lịch Sử 8

Bài tập 1.3 trang 10 SBT Lịch Sử 8

Bài tập 1.4 trang 10 SBT Lịch Sử 8

Bài tập 1.5 trang 11 SBT Lịch Sử 8

Bài tập 1.6 trang 11 SBT Lịch Sử 8

Bài tập 7 trang 11 SBT Lịch Sử 8

Bài tập 2 trang 11 SBT Lịch Sử 8

Bài tập 3 trang 12 SBT Lịch Sử 8

Bài tập 4 trang 12 SBT Lịch Sử 8

Bài tập 5 trang 13 SBT Lịch Sử 8

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!