Bài 29: Luyện tập Tính chất của nhôm và hợp chất của nhôm

Bài 1:

Có 3 chất rắn là: Mg, Al, Al₂O_3. Hãy nhận biết mỗi chất đã cho bằng phương pháp hóa học. Viết các phương trình hóa học.

Hướng dẫn:

Cho 3 chất rắn vào 3 ống nghiệm đựng dung dịch NaOH riêng biệt. Nếu có khí bay lắm lên, đó là Al. Nếu chất rắn tan, đó là Al₂O₃. Nếu không có hiện tượng gì là Mg

Phương trình hóa học của các phản ứng.

\(\begin{array}{l} 2Al{\rm{ }} + {\rm{ }}2NaOH{\rm{ }} + {\rm{ }}6{H_2}O \to 2Na[Al{(OH)_4}{\rm{]}} + 3{H_2} \uparrow \\ A{l_2}{{\rm{O}}_3}{\rm{ }} + {\rm{ }}2NaOH{\rm{ }} + {\rm{ 3}}{H_2}O \to 2Na[Al{(OH)_4}{\rm{]}} \end{array}\)

Bài 2:

Cho m gam Al tan hoàn toàn vào dung dịch chứa y mol HCl thu được dung dịch Z chứa 2 chất tan có cùng nồng độ mol. Thêm từ từ dung dịch NaOH vào dung dịch Z thì đồ thị biểu diễn lượng kết tủa phụ thuộc vào lượng OH^- như sau:

Giá trị của m là:

Hướng dẫn:

Dung dịch Z gồm: \(\, \left\{\begin{matrix} AlCl_{3} : x \ (mol ) \\ HCl: x \ (mol) \ \end{matrix}\right. \Rightarrow 4x = y \ (BTNT \ Cl)\)
Theo sơ đồ khi cho 5,16 mol NaOH vào dung dịch Z thì xảy ra 3 phản ứng và thu được 0,7x mol Al(OH)₃
⇒ Số mol NaAlO₂ = 0,3x mol
⇒ x + 3.0,7x + 4.0,3x = 5,16 ⇒ x = 1,2 mol ⇒ Số mol Al ban đầu = 1,2 ⇒ m = 32,4 gam

Bài 3:

Cho 100 ml dung dịch hỗn hợp Al₂(SO₄)₃ 1M và CuSO₄ 1M tác dụng với dung dịch NaOH dư. Kết tủa thu được đem nung đến khối lượng không đổi thu được chất rắn có khối lượng là:

Hướng dẫn:

\(n_{Al_2(SO_4)_3} = 0,1\ mol\)
\(n_{CuSO_4} = 0,1\ mol\)
Do tác dụng dd NaOH dư nên Al(OH)₃ tan chỉ còn lại Cu(OH)₂
\(n_{CuSO_4} = n_{Cu(OH)_2} = 0,1\)
\(\begin{matrix} CuSO_4 & \xrightarrow[]{t^0} & CuO & + & H_2O\\ 0,1 & \rightarrow & 0,1 \end{matrix}\)
m_{chất rắn} = 0,1 × 80 = 8 g

Bài 1:

Hoà tan hoàn toàn 47,4 gam phèn chua KAl(SO4)₂.12H₂O vào nước, thu được dung dịch X. Cho toàn bộ X tác dụng với 200 ml dung dịch Ba(OH)₂ 1M, sau phản ứng thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là:

Hướng dẫn:

n _{phèn chua} = \(\frac{47,4}{474}\) = 0,1 mol
\(n_{KAl(SO_4)_2.12H_2O} = m_{KAl(SO_4)_2} = 0,1\)
\(n_{Ba(OH)_2} = 0,2\ mol\)
\(\begin{matrix} KAl(SO_4)_2 & \rightarrow & K^+ & + & Al^{3+} & + & 2{SO_4}^{2-}\\ 0,1 & \rightarrow & 0,1 & & 0,1 & & 0,2 \end{matrix}\)
\(\begin{matrix} Ba(OH)_2 & \rightarrow & Ba^{2+} & + & 2OH^-\\ 0,2 & \rightarrow & 0,2 & & 0,4 \end{matrix}\)
\(\begin{matrix} Ba^{2+} & + & {SO4}^{2-} & \rightarrow & BaSO_4\downarrow\\ 0,2 & & 0,2 & \rightarrow & 0,2 \end{matrix}\)
\(\begin{matrix} Al^{3+} & + & 3OH^- & \rightarrow & Al(OH)_3\downarrow\\ 0,1 & \rightarrow & 0,3 & & 0,1\\ & & du\ 0,1 \end{matrix}\)
\(\begin{matrix} Al(OH)_3 & + & OH^- & \rightarrow & {AlO2}^- & + & H_2O\\ 0,1 & \gets & 0,1 \end{matrix}\)
Vây kết tủa chỉ còn BaSO₄↓ 
\(m_{BaSO_4} = 0,2 \times 233 = 46,6\ g\)

Bài 2:

Dung dịch A là dung dịch NaOH. Lấy 100 ml dung dịch A trộn với 400 ml dung dịch AlCl₃ 0,1M thì lượng kết tủa sinh ra bằng với lượng kết tủa khi lấy 500 ml dung dịch A trộn với 400 ml dung dịch AlCl₃ 0,1M. Giá trị C_M dung dịch NaOH là:

Hướng dẫn:

Đặt \(C_{M_{NaOH}} = x M\)
⇒ n_NaOH (100ml) = 0,1x mol
   n_NaOH (500ml) = 0,5x mol
   \(n_{AlCl_3} = 0,4 \times 0,1 = 0,04\ mol\)
Lượng kết tủa 2 TN bằng nhau ⇒
- TN1: Kết tủa chưa cực đại, OH^- hết.
- TN2: Kết tủa cực đại và tan 1 phần.
\(\begin{matrix} & Al3+ & + & 3OH- & \rightarrow & Al(OH)3 \downarrow\\ I: & & & 0,1x & \rightarrow & \frac{0,1x}{3}\\ II: & 0,04 & \rightarrow & 0,12 & \rightarrow& 0,04 \end{matrix}\)(cực đại)
\(\begin{matrix} & Al(OH)_3 & + & OH^- & \rightarrow & {AlO_2}^- & + & 2H_2O\\ tan & y & \rightarrow & y \end{matrix}\)
⇒ \(\begin{matrix} 0,04 - y = \frac{0,1x}{3}\ (1)\\ 0,12 + y = 0,5x\ (2) \end{matrix}\)
Từ (1), (2) ⇒ x = 0,3; y = 0,3
\(\Rightarrow C_{M_{NaOH}} = 0,3\)

Sau bài học cần nắm:

• Nhôm và các hợp chất như Al2O3 (Nhôm oxit), Al(OH)3 (Nhôm hidroxit), Al2(SO4)3 (Nhôm sunfat)....
• Kĩ năng giải các bài tập và các dạng toán quan trọng.

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hoá học 12 Bài 29 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

• Câu 1:

  Dự án luyện nhôm Đắk Nông là dự án luyện nhôm đầu tiên của Việt Nam và do một doanh nghiệp tư nhân trong nước trực tiếp đầu tư nên có vai trò rất quan trọng không chỉ với sự phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh Đắk Nông, mà còn với cả nước nói chung. Hãy cho biết nguyên liệu chính dùng để sản xuất nhôm là nguyên liệu nào sau đây?

  • A. quặng pirit.
  • B. quặng đôlômit.
  • C. quặng manhetit.
  • D. quặng boxit.

• Câu 2:

  Kim loại nào sau đây tan được trong cả dung dịch NaOH và dung dịch HCl:

  • A. Al
  • B. Fe
  • C. Cr
  • D. Cr và Al

• Câu 3:

  Cho sơ đồ phản ứng sau: Al → X → Y → AlCl₃. X, Y có thể lần lượt là cặp chất nào sau đây?

  • A. Al(OH)₃, Al(NO₃)₃ 
  • B. Al(OH)₃, Al₂O₃
  • C. Al₂(SO₄)₃, Al₂O₃
  • D. Al₂(SO₄)₃, Al(OH)₃

• Câu 4:

  Sục từ từ khí CO₂ vào dung dịch natri aluminat đến dư thì:

  • A. Không có phản ứng xảy ra.
  • B. Tạo kết tủa Al(OH)₃, phần dung dịch chứa Na₂CO₃.
  • C. Tạo kết tủa Al(OH)₃, phần dung dịch chứa NaHCO₃.
  • D. Tạo kết tủa Al(OH)₃, sau đó kết tủa bị hòa tan lại.

• Câu 5:

  Phát biểu nào sau đây là sai?

  • A. Nhôm không tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng, nguội. 
  • B. Nhôm có tính dẫn điện và dẫn nhiệt lớn hơn tính dẫn điện và dẫn nhiệt của sắt.
  • C. Trong công nghiệp, nhôm được sản xuất từ quặng boxit.
  • D. Nhôm có cấu tạo kiểu mạng tinh thể lập phương tâm diện. 

• Câu 6:

  Có ba chất rắn riêng biệt: Al, Mg, Al₂O₃. Dung dịch có thể phân biệt được 3 chất rắn trên là:

  • A. NaOH.
  • B. HCl.
  • C. HNO₃ loãng.
  • D. CuCl₂.

• Câu 7:

  Công thức của phèn chua là:

  • A. K₂SO₄.Cr₂(SO₄)₃.24H₂O.   
  • B. K₂SO₄.Al₂(SO₄)₃.24H₂O.
  • C. (NH₄)₂SO₄.Al₂(SO₄)₃.24H₂O.
  • D. Na₂SO₄.Al₂(SO₄)₃.24H₂O. 

• Câu 8:

  Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp gồm canxi cacbua và nhôm cacbua trong dung dịch HCl thu được hỗn hợp khí gồm chất nào sau đây:

  • A. C₂H₂ và CH₄
  • B. CH₄ và H₂.
  • C. CH₄ và C₂H₆.
  • D. C₂H₂ và H₂.

Câu 3- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể hệ thống lại nội dung bài học thông qua phần hướng dẫn Giải bài tập Hoá học 12 Bài 29.

Bài tập 29.6 trang 69 SBT Hóa học 12

Bài tập 29.7 trang 69 SBT Hóa học 12

Bài tập 29.8 trang 69 SBT Hóa học 12

Bài tập 29.9 trang 69 SBT Hóa học 12

Bài tập 29.10 trang 69 SBT Hóa học 12

Bài tập 29.11 trang 70 SBT Hóa học 12

Bài tập 29.12 trang 70 SBT Hóa học 12

Bài tập 29.13 trang 70 SBT Hóa học 12

Bài tập 29.14 trang 70 SBT Hóa học 12

Bài tập 1 trang 183 SGK Hóa học 12 nâng cao

Bài tập 4 trang 183 SGK Hóa học 12 nâng cao

Bài tập 6 trang 183 SGK nâng cao Hóa học 12

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa Chúng tôi thảo luận và trả lời nhé.