Chúng tôi giới thiệu đến các em bài học Cuộc kháng chiến từ năm 1858 đến năm 1873 giúp các em tìm hiểu cuộc kháng chiến chống quân xâm lược của nhân dân ta từ khi Pháp nổ phát súng đầu tiên tấn công ta ở Đà Nẵng đến năm 1873 như thế nào? Qua đó các em sẽ đánh giá được thái độ của triều đình và nhân dân ta như thế nào trước quân Pháp xâm lược, và các em sẽ có cái nhìn khách quan về lịch sử Việt Nam.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Thực dân Pháp xâm lược Việt Nam
1. Chiến sự ở Đà Nẵng những năm 1858-1859
- Nguyên nhân thực dân Pháp xâm lược nước ta:
- Chủ nghĩa tư bản Pháp cần nguyên liệu và thị trường.
- Việt Nam cũng như Đông Nam Á nói chung, có vị trí địa lý quan trọng, giàu tài nguyên, chế độ phong kiến đang suy yếu.
- Lấy cớ: bảo vệ đạo Gia Tô Giáo.
- Diễn biến:
- Ngày 31-8-1858 Pháp kéo đến Đà Nẵng,với kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh,buộc Huế phải đầu hàng.
- 1-9-1858: Nguyễn Tri Phương chỉ huy quân dân anh dũng chiến đấu chống giặc.
- Pháp chiến bán đảo Sơn Trà, nhân dân bỏ đi hết “Vườn không nhà trống”.
- Vì sao Pháp chọn Đà nẵng là mục tiêu xâm lược nước ta?,chiếm được Đà Nẵng ( Đà Nẵng cách Huế 100 km về phía Bắc), sau đó sẽ vượt đèo Hải Vân đánh Huế với kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh, buộc Huế phải đầu hàng.
2.Chiến sự ở Gia Định 1859
- Nguyên nhân khiến thực dân pháp chuyển vào Gia Định:
- Kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh của Pháp ở Đà Nẵng bị thất bại.
- Chiếm vựa lúa Nam Bộ, cắt nguồn lương thực của triều đình Huế.
- Chuẩn bị chiếm Cam pu chia, dò đường sang Trung Quốc.
- Diễn biến tại chiến trường Gia Định.
- 2-1859 Pháp kéo vào Gia Định ;17-2-1859 Pháp tấn công thành Gia Định, quân triều đình chống cự yếu ớt rồi tan rã.
- Trong đó nhân dân địa phương tự động chống giặc.
- Do phải tham gia chiến trường Trung Quốc vá Châu Âu, quân Pháp để lại 1.000 quân ở Gia Định, quân triều đình vẫn “thủ hiểm” ở Đại Đồn Chí Hòa
- Đêm 23 rạng 24 –2-1861 Pháp tấn công Đại Đồn Chí Hòa, Đại đồn Chí Hòa thất thủ sau đó Pháp chiếm Định Tường – Biên hòa -Vĩnh Long.
- Hiệp ước Nhâm Tuất 5-6-1862.
- Nội dung Hiệp Ước:
- Huế thừa nhận quyền cai quản của Pháp ở Gia Định – Định Tường – Biên Hòa. Pháp trả lại Vĩnh Long khi nào thực dân buộc nhân dân ngừng kháng chiến
- Mở 3 cửa biển Đà Nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên cho Pháp vào tự do buôn bán.
- Bồi thường cho Pháp 288 vạn lạng bạc.
- Cho phép người Pháp và Tây Ban Nha tự do truyền đạo Gia Tô và bãi bỏ lệnh cấm đạo.
- Nội dung Hiệp Ước:
- Nguyên nhân triều đình Huế ký với Pháp Hiệp ước Nhâm Tuất:
- nhân nhượng với Pháp để bảo vệ quyền lợi của giai cấp và giòng họ, rảnh tay ở phía nam để đối phó với phong trào nông dân khởi nghĩa ở phía Bắc
1.2. Cuộc kháng chiến chống Pháp từ năm 1858-1873
1. Kháng chiến ở Đà Nẵng và 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ
- Đà Nẵng:nghĩa quân phối hợp với triều đình để chống giặc.
- Khi Pháp đánh Gia Định, nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đốt cháy Tàu Hy Vọng trên sông Vàm Cỏ Đông ( 10-12-1861)
- Nghĩa quân Trương Định chống Pháp tại Tân Hòa -Gò Công chuyển về Tân Phước.
- Trương Quyền ở Đồng Tháp Mười – Tây Ninh phối hợp với Pu côm bô (Cao Mên ) chống Pháp.
2. Kháng chiến lan rộng ra 3 tỉnh miền Tây Nam kỳ
- Lợi dụng sự bạc nhược của triều đình Huế, Pháp chiếm 3 tỉnh miền Tây là Vĩnh long, An Giang, Hà Tiên không tốn 1 viên đạn ( 6-1867 ).
- Nhân dân Nam Kỳ quyết tâm chống Pháp:
- Phan Tôn – Phan Liêm ở Bến tre, Vĩnh Long, Sa Đéc.
- Trương Quyền ở Đồng Tháp Mười – Tây Ninh phối hợp với Pu côm bô (Cao Mên ) chống Pháp.
- Nguyễn Hữu Huân ở Tân An, Mỹ Tho.
- Nguyễn Trung Trực ở Hòn Chông ( Rạch Giá )
- Dùng thơ văn để chiến đấu: như Nguyễn Đình Chiểu, Hồ Huấn Nghiệp, Phan Văn Trị.
- Nhận xét:
- Triều Huế sợ giặc, bạc nhược, ký Hiệp ước cầu hòa, triệt thóai lực lượng kháng chiến.
- Nhân dân cương quyết chống giặc,sau 1862,phong trào nhândân chống Pháp có tính độc lập với Triều đình như Trương Quyền,Phan Tôn,Phan Liêm, Nguyễn Hữu Huân,Nguyễn Trung Trực
2. Luyện tập và củng cố
2.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử 8 Bài 24 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Do nhu cầu về thị trường và thuộc địa.
- B. Chính sách cấm đạo Gia-tô của nhà Nguyễn.
- C. Chế độ cai trị của nhà Nguyễn bảo thủ về chính trị, lạc hậu về kinh tế.
- D. Pháp muốn gây ảnh hưởng của mình đối với các nước.
-
- A. Việt Nam có vị trí địa lí thuận lợi..
- B. Việt Nam có vi trí quan trọng, giàu tài nguyên, thị trường béo bở.
- C. Việt Nam là một thị trường rộng lớn.
- D. Việt Nam chế độ phong kiến thống trị đã suy yếu
-
- A. Triều đình nhà Nguyễn bị nhân dân chán ghét.
- B. Triều đình nhà Nguyễn được nhân dân ủng hộ.
- C. Triều đình nhà Nguyễn khủng hoảng, suy yếu.
- D. Triều đình biết củng cố khối đoàn kết giữa quần thần.
-
- A. Đà Nẵng gần Huế.
- B. Đà Nẵng có cảng nước sâu thuận tiện cho việc tấn công.
- C. Chiếm Bà Nẵng để uy hiếp triều đình Huế.
- D. Cả 3 ý trên đúng.
-
- A. Kế hoạch “đánh nhanh thắng nhanh”.
- B. Chiếm Đà Nẵng, kéo quân ra Huế.
- C. Buộc triều đình Huế nhanh chóng đầu hàng.
- D. Chiếm Đà Nẵng khống chế miền Trung.
-
- A. Ngày 9 tháng 1 năm 1858.
- B. Ngày 1 tháng 9 năm 1858.
- C. Ngày 30 tháng 9 năm 1858.
- D. Ngày 1 tháng 9 năm 1885.
-
- A. Hoàng Diệu.
- B. Nguyễn Tri Phương
- C. Nguyễn Trung Trực
- D. Trương Định
-
- A. Thực dân Pháp chiếm được Đà Nẵng.
- B. Thực dân Pháp phải rút quân về nước.
- C. Pháp chỉ chiếm được bán đảo Sơn Trà phải chuyển hướng tấn công Gia Định
- D. Triều đình và Pháp giảng hoà.
Câu 9 - Câu 25: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online
2.2. Bài tập SGK
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử 8 Bài 24 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 3 trang 84 SBT Lịch Sử 8
Bài tập 1.4 trang 85 SBT Lịch Sử 8
Bài tập 1.5 trang 85 SBT Lịch Sử 8
Bài tập 1.6 trang 85 SBT Lịch Sử 8
Bài tập 1.7 trang 85 SBT Lịch Sử 8
Bài tập 1.8 trang 85 SBT Lịch Sử 8
Bài tập 1.9 trang 85 SBT Lịch Sử 8
Bài tập 2 trang 86 SBT Lịch Sử 8
Bài tập 3 trang 86 SBT Lịch Sử 8
Bài tập 4 trang 86 SBT Lịch Sử 8
Bài tập 5 trang 87 SBT Lịch Sử 8
Bài tập 6 trang 87 SBT Lịch Sử 8
3. Hỏi đáp Bài 24 Lịch sử 8
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
