Bài 19: Một số thân mềm khác

Thân mềm có vô số loài, phân bố rộng ở môi trường nước ngọt đến nước mặn. Hôm nay chúng ta sẽ nghiên cứu các đặc điểm của một số thân mềm khác mà ta thường gặp như mực, ốc sên, bạch tuộc, sò ...

Tóm tắt lý thuyết

1.1. Một số đại diện

  • Ngành thân mềm có số loài rất lớn (khoảng 70 nghìn loài) lại đa dạng và rất phong phú ở cùng nhiệt đới. Chúng sống ở biển, sông, suối, ao, hồ và nước lợ. Một số sống trên cạn, số nhỏ chuyển sang lối sống chui rúc, đục rỗng các vỏ gỗ của tàu thuyền (con hà)
  • Một số đại diện ngành thân mềm thường gặp:

Ốc sên sống trên cạn

Hình 1: Ốc sên sống trên cạn

1- Vỏ ốc; 2- Đỉnh vỏ; 3- Tua đầu

4- Tua miệng; 5- Thân; 6- Chân 

Mực sống ở biển

Hình 2: Mực sống ở biển

1- Tua ngắn; 2- Tua dài; 3- Giác bám

4- Mắt; 5- Thân; 6- Vây bơi

Bạch tuộc

Hình 3: Bạch tuộc

Sống ở biển, giống như mực nhưng chỉ có 8 tua, mai lưng tiêu giảm, săn mồi tích cực, có giá trị thực phẩm.

Sò

Hình 4:

Sò có 2 mảnh vỏ, sống ở ven biển. Biển nước ta cố vài chục loài sò khác nhau.

Sò huyết là đặc sản, có giá trị xuất khẩu

1.2. Một số tập tính ở thân mềm

Hệ thần kinh của Thân mềm phát triển và tập trung hơn Giun đốt, bạch não phát triển. Mực có "hộp sọ" (bảo vệ não) là hiện tượng duy nhất có ở động vật không xương sống. Thần kinh phát triển là cơ sở cho các giác quan và tập tính phát triển.

1.2.1. Tập tính đẻ trứng ở ốc sên

Ốc vặn

Hình 5: Ốc vặn

Ốc vặn ở nước ngọt, có một vỏ xoắn ốc,

trứng phát triển thành con non trong khoanh áo ốc mẹ, có giá trị thực phẩm

Tập tính của ốc sên

Hình 6: Tập tính của ốc sên

Ốc sên đào hốc sâu rồi chui xuống đẻ trứng vào đó

Ốc sên con ra đời sau vài tuần

1.2.2. Tập tính ở mực

Tập tính của mực

Hình 7: Tập tính của mực

A- Mực dấu mình trong rong rêu bắt mồi bằng tua dài, tua ngắn dùng để đưa mồi vào miệng

B- Bị tấn công, mực phun hỏa mù để chạy trốn (từ túi mực)

1.3. Giới thiệu một số loài động vật thân mềm kì lạ

Video 1: Những loài động vật thân mềm kì lạ

Bài tập minh họa

 
 

Bài 1:

Ốc sên tự bảo vệ bằng cách nào?

Hướng dẫn:

Ốc sên tự bảo vệ mình bằng cách rúc cơ thể vào vỏ. 

Bài 2:

Ý nghĩa sinh học của tập tính đào lỗ đẻ trứng của ốc sên?

Hướng dẫn:

  • Để bảo vệ trứng không bị động vật khác ăn.
  • Nhờ nhiệt độ trong đất cho trứng nở.

Bài 3:

Mực săn mồi như thế nào trong hai cách:

  • Đuổi bắt mồi
  • Rình mồi một chỗ (đợi mồi đến để bắt)

Hướng dẫn:

  • Đuổi bắt mồi: Mực xác định con mồi, đuổi theo, dùng tua dài bắt lấy con mồi
  • Rình mồi: mực lẫn trong rong rêu đợi mồi, dùng tua dài để bắt lấy con mồi

Bài 4:

Mực phun chất lỏng có màu đen để săn mồi hay tự vệ? Hỏa mù mực che mắt động vật khác nhưng bản thân mực có thể nhìn rõ để trốn chạy hay không?

Hướng dẫn:

  • Mực phun chất lỏng có màu đen để tự vệ.
  • Hỏa mù mực phun ra che mắt động vật khác còn mực di chuyển theo hướng ngược lại.

Bài 5:

Em thường gặp ốc sên ở đâu? Khi bò ốc sên để lại dấu vết trên lá như thế nào?

Hướng dẫn:

  • Ốc sên thường gặp ở trên cạn, nơi có nhiều cây cố rậm rạp, ẩm ướt.
  • Khi ốc sên bò, nó tiết ra chất nhờn để làm giảm ma sát, khi khô lại có màu trắng và để lại vết đó lên cây.

3. Luyện tập Bài 19 Sinh học 7

Sau khi học xong bài này các em cần:

  • Nhận biêt thêm một số thân mềm khác như ốc sên, bạch tuộc, sò, ốc vặn.
  • Nêu và hiểu được tập tính của ngành thân mềm.
  • Có ý thức bảo vệ các loài động vật có ích trong ngành thân mềm. 

3.1. Trắc nghiệm

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 7 Bài 19 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

Câu 4- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

3.2. Bài tập SGK và Nâng cao 

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 7 Bài 19 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Bài tập 1 trang 67 SGK Sinh học 7

Bài tập 2 trang 67 SGK Sinh học 7

Bài tập 4 trang 39 SBT Sinh học 7

Bài tập 5 trang 40 SBT Sinh học 7

Bài tập 6 trang 40 SBT Sinh học 7

Bài tập 2 trang 42 SBT Sinh học 7

Bài tập 7 trang 43 SBT Sinh học 7

Bài tập 17 trang 45 SBT Sinh học 7

Bài tập 18 trang 45 SBT Sinh học 7

4. Hỏi đáp Bài 19 Chương 4 Sinh học 7

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!

Tham khảo thêm

Bình luận

Có Thể Bạn Quan Tâm ?