CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
I. Lý thuyết
- Trong tế bào có thể có mặt hầu hết các nguyên tố trong tự nhiên (92 nguyên tố). Trong đó, 25 nguyên tố đã được nghiên cứu kỹ là C, H, O, N, S, P, K, Ca, Mg, Fe, Mn, Cu, Zn, Mo, B, Cl, Na, Si, Co… là cần thiết cho sự sống.
- Trong đó C, H, O và N chiếm 96% trọng lượng chất khô của tế bào, các nguyên tố còn lại chiếm chiếm một tỉ lệ nhỏ.
- Nguyên tố C là nguyên tố quan trọng nhất để tạo nên sự đa dạng của vật chất hữu cơ.
| Nguyên tố | O | C | H | N | Ca | P | K | S | Na | Cl | Mg |
| Tỉ lệ % | 65 | 18,5 | 9,5 | 3,3 | 1,5 | 1,0 | 0,4 | 0,3 | 0,2 | 0,2 | 0,1 |
Bảng tỉ lệ % về khối lượng của các nguyên tố hóa học cấu tạo nên cơ thể người.
- Dựa vào tỉ lệ và vai trò của các nguyên tố trong tế bào. Người ta chia các nguyên tố hoá học thành 2 nhóm cơ bản:
+ Nguyên tố đại lượng (Có hàm lượng 0,01% khối lượng chất khô): Là thành phần cấu tạo nên tế bào, các hợp chất hữu cơ như: cacbohidrat, lipit... điều tiết quá trình trao đổi chất trong tế bào. Bao gồm các nguyên tố C, H, O, N, Ca, S, Mg...
+ Nguyên tố vi lượng (Có hàm lượng < 0,01% khối lượng chất khô): Là thành phần cấu tạo enzim, các hoocmon, điều tiết quá trình trao đổi chất trong tế bào. Bao gồm các nguyên tố : Cu, Fe, Mn, Co, Zn...
- Sự tương tác giữa các nguyên tố đa lượng và vi lượng đã tạo nên các hợp chất: vô cơ (nước, muối khoáng) và hợp chất hữu cơ (lipit, cacbohidrat, prôtêin và axit nuclêic).
II. Luyện tập
Câu 1: Có khoảng bao nhiêu nguyên tố hoá học cần thiết cấu thành các cơ thể sống?
A. 25.
B. 35.
C. 45.
D. 55.
* Hướng dẫn giải:
- Trong số 92 nguyên tố hóa học có trong tự nhiên thì chỉ có khoảng 25 nguyên tố học cần thiết cấu thành các cơ thể sống.
Nên ta chọn đáp án A.
Câu 2: Nhóm các nguyên tố nào sau đây là nhóm nguyên tố chính cấu tạo nên chất sống?
A. C, Na, Mg, N.
B. H, Na, P, Cl.
C. C, H, O, N.
D. C, H, Mg, Na.
* Hướng dẫn giải:
- C, H, O, N là nhóm nguyên tố chính cấu tạo nên chất sống.
Nên ta chọn đáp án C.
Câu 3: Tỷ lệ của nguyên tố cacbon (C) có trong cơ thể người là khoảng:
A. 65%.
B. 9,5%.
C. 18,5%.
D. 1,5%.
* Hướng dẫn giải:
- Tỷ lệ của nguyên tố cacbon (C) có trong cơ thể người vào khoảng 18,5%.
Nên ta chọn đáp án C.
Câu 4: Nguyên tố nào dưới đây là nguyên tố đại lượng?
A. Mangan.
B. Kẽm.
C. Đồng.
D. Photpho.
* Hướng dẫn giải:
- Các nguyên tố đại lượng gồm: C, H, O, N, P, Ca, S, Mg...
Nên ta chọn đáp án D.
Câu 5: Trong các cơ thể sống, tỷ lệ khối lượng của các nguyên tố C, H,O,N chiếm vào khoảng:
A. 65%.
B. 70%.
C. 85%.
D. 96%.
* Hướng dẫn giải:
- Trong các cơ thể sống, tỷ lệ khối lượng của các nguyên tố C, H,O,N chiếm vào khoảng 96%.
Nên ta chọn đáp án D.
Câu 6: Nguyên tố vi lượng trong cơ thể sống không có đặc điểm nào sau đây?
A. Chiếm tỉ lệ nhỏ hơn 0,01% khối lượng chất sống của cơ thể.
B. Chỉ cần cho thực vật ở giai đoạn sinh trưởng.
C. Tham gia vào cấu trúc bắt buộc của hệ enzim trong tế bào.
D. Là những nguyên tố có trong tự nhiên.
* Hướng dẫn giải:
- Nguyên tố vi lượng là những nguyên tố có trong tự nhiên, trong cơ thể sống chiếm tỉ lệ nhỏ hơn 0,01% khối lượng chất sống của cơ thể. Và tham gia vào cấu trúc bắt buộc của hệ enzim trong tế bào.
Nên ta chọn đáp án B.
Câu 7: Cho các ý sau:
(1) Các nguyên tố trong tế bào tồn tại dưới 2 dạng: anion và cation.
(2) Cacbon là các nguyên tố đặc biệt quan trọng cấu trúc nên các đại phân tử hữu cơ.
(3) Có 2 loại nguyên tố: nguyến tố đa lượng và nguyên tố vi lượng.
(4) Các nguyên tố chỉ tham gia cấu tạo nên các đại phân tử sinh học.
(5) Có khoảng 25 nguyên tố cấu tạo nên cơ thể sống.
Trong các ý trên, có mấy ý đúng về nguyên tố hóa học cấu tạo nên cơ thể sống?
A. 2.
B. 3.
C. 4.
D. 5.
* Hướng dẫn giải:
- Các ý đúng gồm:
+ (1) Các nguyên tố trong tế bào tồn tại dưới 2 dạng: anion và cation.
+ (2) Cacbon là các nguyên tố đặc biệt quan trọng cấu trúc nên các đại phân tử hữu cơ.
+ (3) Có 2 loại nguyên tố: nguyến tố đa lượng và nguyên tố vi lượng.
+ (5) Có khoảng 25 nguyên tố cấu tạo nên cơ thể sống.
Nên ta chọn đáp án C.
Câu 8: Bệnh nào sau đây liên quan đến sự thiếu nguyên tố vi lượng?
A. Bệnh bướu cổ.
B. Bệnh còi xương.
C. Bệnh cận thị.
D. Bệnh tự kỉ.
Câu 9: Nhận định nào sau đây không đúng về các nguyên tố chủ yếu của sự sống (C, H, O, N)?
A. Là các nguyên tố phổ biến trong tự nhiên.
B. Có tính chất lý, hóa phù hợp với các tổ chức sống.
C. Có khả năng liên kết với nhau và với các nguyên tố khác tạo nên đa dạng các loại phân tử và đại phân tử.
D. Hợp chất của các nguyên tố này luôn hòa tan trong nước.
Trên đây là toàn bộ nội dung tài liệu Tổng ôn kiến thức Các nguyên tố hóa học trong tế bào Sinh học 10. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.
Các em quan tâm có thể tham khảo thêm các tài liệu cùng chuyên mục:
- Phương pháp giải Các dạng bài tập về Áp suất thẩm thấu của tế bào Sinh học 10
- Lý thuyết Các nguyên tố hóa học và nước - Sinh học 10
Chúc các em học tập tốt !
