1. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
2. Dàn bài chi tiết
a. Mở bài:
- Giới thiệu đôi nét về danh lam thắng cảnh định thuyết minh.
- Đất nước hình chữ S có thiên nhiên đẹp hữu tình và có nhiều danh lam thắng cảnh tự nhiên thu hút du khách trong và ngoài nước đến tham quan khám phá, trong đó phải kể đến Vịnh Hạ Long kỳ quan thiên nhiên thế giới của nước ta.
b. Thân bài:
* Vị trí địa lý:
- Vịnh Hạ Long nằm trong một phần vịnh Bắc Bộ thuộc thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh, vịnh có gần 2000 hòn đảo hơn nhỏ, cảnh quan thiên nhiên đẹp, hoang sơ.
- Vịnh Hạ Long phân hóa khí hậu rõ rệt với mùa hạ, mùa đông.
- Du khách có thể đến vịnh Hạ Long bằng đường bộ với xe du lịch, xe máy.
* Lịch sử hình thành:
- Vịnh Hạ Long hình thành là do quá trình kiến tạo địa chất hàng triệu năm.
- Gắn liền với cội nguồn con Rồng cháu Tiên, nơi rồng hạ giới xuống trần gian giúp người dân đánh giặc.
* Cảnh quan danh lam thắng cảnh:
- Có gần 2000 hòn đảo lớn nhỏ, chủ yếu đảo đá vôi và đảo phiếm thạch.
- Nhiều hang động còn mang vẻ hoang sơ, kỳ vĩ của thiên nhiên như như Hang Trống, hang Trinh Nữ...
- Du khách có thể dùng thuyền đi thưởng ngoạn, khám phá thiên nhiên, hang động, núi non.
- Có nhiều bãi tắm đẹp như Bãi Cháy, bãi Tử Long, Cô Tô.
- Đa dạng sinh thái với rừng ngập mặn, rặng san hô, rừng cây nhiệt đới và rất nhiều động thực vật quý hiếm khác.
- Hải sản tươi ngon, hấp dẫn du khách.
- Vịnh Hạ Long được công nhận là Di sản Việt Nam và thế giới
* Ý nghĩa danh lam thắng cảnh:
- Gắn liền với lịch sử chống giặc ngoại xâm như sông Bạch Đằng, núi Bài Thơ, bến Vân Đồn.
- Niềm tự hào của những người con nước Việt về di sản thiên nhiên quý giá.
c. Kết bài:
- Vịnh Hạ Long ngày nay là địa điểm du lịch thu hút khách trong và ngoài nước đến tham quan, nghỉ dưỡng.
- Chúng ta cần giữ gìn danh lam thắng cảnh này đến thế hệ mai sau.
3. Bài văn mẫu
Đề bài: Em hãy thuyết minh về vịnh Hạ Long.
Gợi ý làm bài:
3.1. Bài văn mẫu số 1
Vịnh Hạ Long là một địa điểm du lịch nổi tiếng của nước ta, với hàng nghìn hòn đảo lớn nhỏ ẩn chứa nét đẹp kỳ diệu, hùng vĩ của tạo hóa. Vịnh còn đem lại giá trị lớn cho ngành du lịch trong và ngoài nước.
Vịnh Hạ Long có những dấu tích về quá trình hình thành, phát triển lịch sử trái đất, thời kỳ của người Việt cổ, là kiệt tác của tạo hóa. Với tổng diện tính 434 km, 775 hòn đảo, được bảo vệ bởi vùng đệm rộng lớn có diện tích 1.119 km2. Hệ sinh thái nơi đây rất đa dạng và phong phú với nhiều loài động thực vật quý hiếm có giá trị cao. Hơn thế nữa, nơi đây còn gắn liền với những giá trị văn hóa - lịch sử hào hùng của dân tộc.
Về mặt địa lý, vịnh Hạ Long là một phần của vịnh Bắc Bộ, nằm ở vũng Sõng Bắc Việt Nam. Phía Tây Nam giáp với quần đảo Cát Bà, phần giáp giáp biển dài 120 km. Tổng diện tích của vịnh khoảng 1.500 km2, gồm 1.969 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó có gần 1.000 đảo đã được đặt tên. Tử bến cảng Hạ Long, tàu hoặc thuyền buồm của công ty du lịch sỗ đưa du khách vào cuộc hành trình ngao du sơn thuỷ.
Các đảo trong vịnh có hai loại chính là đảo đá vôi và đảo phiến thạch tập trung ở hai vùng chính là vịnh Bái Tử Long và vịnh Hạ Long, có tuổi kiến tạo địa chất từ 250 - 280 triệu năm. Theo nhận định của một số nhà nghiên cứu thì khoảng nửa tỷ năm về trước, một phần rìa lục địa châu Á bị sụp xuống, nước biển tràn vào thành vịnh. Những núi đá vôi bị nước biển nhấn chìm biến thành đảo đá. Thời gian, nước biển cùng với mưa gió đã bào mòn núi đá, tạo ra nhiều hang động.
Tên gọi của Vịnh Hạ Long từng được thay đổi qua các thời kỳ lịch. Ở thời Bắc thuộc tên gọi khu vực này là Lục Châu, Lục Hải. Đến thời Lý, Trần, Lê tên vịnh cũng được thay đổi thành Hoa Phong, Hải Đông, An Bang, Vân Đồn, Ngọc Sơn hay Lục Thủy. Từ cuối thế kỷ XIX, tên Hạ Long mới được xuất hiện trong một số thư tịch và các bản đồ hàng hải của Pháp. Vịnh Hạ Long có hệ thống những đảo đá và hang động tuyệt đẹp với hai dạng là đảo đá vôi và đảo phiến thạch với độ tuổi từ 250 - 280 triệu năm. Những đảo và hang động tuyệt đẹp đó là kết quả của nhiều quá trình kiến tạo và bào mòn trong hàng triệu năm.
Từ trên vòm động, vô vàn nhũ đá rủ xuống và trên vách động có nhiều hình thù kỳ lạ. Có những nhũ đá trông giống như hai vị thần Nam Tào, Bắc Đẩu hoặc Tiên nữ đang múa hát. Có khối mang hình người, hình chim, hoa, muông thú rất sống động... Đi hết động Thiên Cung cũng là lúc du khách bước sang hang Đầu Gỗ hay còn gọi là hang Dấu Gỗ. Đây là chứng tích ghi lại chiến công năm xưa của vị tướng tài ba Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn đã chỉ huy quân sĩ chôn cọc gỗ lim dưới lòng sông Bạch Đằng, đảm thùng đoàn thuyền tiếp viện lương thực của quân Mông - Nguyên. Cửa hang ở lưng chừng núi, bên trong hang có nhiều trụ đá lởm chởm với nhiều hình dạng. Vách hang thẳng đứng, lòng hang tối mờ, sâu thẳm, bất chợt có khoảng sáng hiếm hoi rọi qua giếng trời trên, trần động, cảnh vật hiện ra mờ mờ ảo ảo. Đứng trước cửa hang Đầu Gỗ, du khách phóng tầm mắt nhìn xuống bến thuyền, tha hổ ngắm nhìn trời mây, non nước. Những con thuyền dập dềnh soi bóng trên mặt biển trong xanh. Tất cả tạo thành bản tình ca bất tuyệt của thiên nhiên với đủ cung bậc bâng khuâng, trữ tình. Ngoài hai hang động trèn, du khách còn được tham quan các hang động khác cũng đẹp và quyến rũ không kém như hang Bồ Nâu, Trinh Nữ, Mê Cung, Hoa Cương...
Nếu nhìn bao quát từ trên trên cao, vịnh Hạ Long như một bức tranh tuyệt trần do thiên nhiên tạo ra gồm có nhiều hang động và hòn đảo liên tiếp, hình thù khác nhau. Bên trong hang động lớn nhỏ khác nhau với nhiều hình thù là mà không có kiến trúc sư nào có thể vẽ nên, đến đây du khách có thể tham quan, ngắm cảnh ai cũng phải ngỡ ngàng không tin vào mắt mình khi cảnh vật thơ mộng, lúc ẩn lúc hiện bí ẩn và đầy vẻ quyến rũ. Có lẽ đây là lí do nhiều du khách nước ngoài chọn Việt Nam tham quan, nghỉ dưỡng đều một lần ghé thăm vịnh Hạ Long.
Hạ Long cũng mang trong mình truyền thống hào hùng dân tộc Việt Nam, các địa danh như Vân Đồn, núi Bài Thơ, sông Bạch Đằng…đều là những địa danh nổi tiếng gắn liền với lịch sử. Nơi này còn có hệ sinh thái đa dạng như rừng ngập mặn, san hô, rừng cây nhiệt đới… Tập trung hàng ngàn loài động thực vật, động vật quý hiếm đã và đang phát triển, bảo tồn cho thế hệ mai sau.
Vịnh Hạ Long còn làm say mê các nhà nghiên cứu sinh vật học, vì nơi đây tập trung nhiều hệ sinh thái như rừng ngập mặn, rừng cây nhiệt đới với hàng ngàn loài động vật trên rừng, dưới biển. Đến thăm Hạ Long, du khách Không chỉ ngắm nhìn vẻ đẹp của rừng, của biển mà còn suy ngẫm về một truyền thống lịch sử rất đáng tự hào của dân tộc Việt Nam. Trên vùng biển Đông Bắc nước ta, vịnh Hạ Long như một viên ngọc bích khổng lồ phản ánh vẻ đẹp kì diệu và vĩnh hằng của thiên nhiên.
3.2. Bài văn mẫu số 2
Dải đất hình chữ S không chỉ là quốc gia có truyền thống văn hóa lịch sử lâu đời, tinh thần dân tộc kháng chiến mà thiên nhiên ưu ái cho nhiều cảnh quan, danh lam thắng cảnh hùng vĩ, trong đó phải nhắc đến vịnh Hạ Long nơi truyền thuyết rồng đáp xuống. Nơi đây đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa của thế giới.
Vịnh Hạ Long hòn đảo nằm ở phía Tây Vịnh Bắc Bộ, hiện nay thuộc thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Vịnh Hạ Long có gần 2000 hòn đảo lớn nhỏ, cảnh vật hùng vĩ, đẹp đẽ, cảnh sắc mê hồn. Vẻ đẹp của vịnh Hạ Long có thể gọi là cảnh sắc thần tiên có một không hai trên đời.
Vịnh Hạ Long có số lượng đảo vô cùng lớn lên tới 1969 hòn đảo lớn nhỏ trong đó có 989 đảo đã được đặt tên và 980 hòn đảo chưa có tên. Chủ yếu ở đây có hai loại đảo chính là đảo đá vôi và đảo phiếm thạch. Chính vì thế nó tập trung hàng loạt các hang động nổi tiếng trên thế giới. Năm 2015 Vịnh Hạ Long chính thức được bình chọn là di sản thiên nhiên thế giới, phần công nhận này gồm có 775 đảo với diện tích khoảng 434km với 3 đỉnh đầu là Đầu Gỗ, Ba Hầm và Cống Tây.
Vịnh Hạ Long không chỉ đẹp bởi đảo đá, núi đá, hang động, mà còn đẹp bởi nước biển ở đây. Nước biển rất trong xanh. Chính vì thế mà du khách tới đây thường để tắm biển và ngắm đảo, hang động. Tên gọi Vịnh Hạ Long có từ thời Pháp thuộc. Trước đây vịnh có tên là Lục Châu, Lục Hải. Thời nhà Lý, vịnh có tên là Hải Châu. Đến thời vua Trần, Lê được gọi bằng các tên như: An Bang, Vân Đồn, Ngọc Sơn, Lục Thủy. Tên của vịnh được thay đổi nhiều qua các thời kỳ. Cái tên vịnh Hạ Long xuất phát từ truyền thuyết Rồng đáp xuống bảo vệ chúng ta khỏi lũ giặc ngoại xâm. Theo nghĩa Hán Việt "Long" là rồng, "hạ" là đáp xuống. Cái tên Hạ Long chính là để nhắc về truyền thuyết này. Vịnh Hạ Long được vinh danh là kỳ quan thiên nhiên thế giới không chỉ bằng vẻ đẹp mà còn bởi nhiều yếu tố khác. Chẳng hạn như, ở nơi đây có rất nhiều địa danh khảo cổ học nổi tiếng: Đồng Mang, Soi Nhụ, Thoi Giếng… Nó đã chứng minh, Hạ Long là cái nôi của nền văn minh con người thời kỳ Hậu đồ đá. Hơn hết, ở đây còn có sự đa dạng sinh học bậc nhất. Với sự tập trung của nhiều loài động thực vật đặc trưng cho từng kiểu hệ sinh thái: hệ sinh thái rừng ngập mặn, hệ sinh thái rạn san hô, hệ sinh thái rừng cây nhiệt đới… cùng với hàng ngàn loài động vật biển quý hiếm chỉ có ở vịnh Hạ Long. Điểm quan trọng không kém của vịnh Hạ Long này chính là nó gắn liền với nhiều giai thoại lịch sử của dân tộc, với nhiều chiến công chống giặc ngoại xâm lẫy lừng của các vị tướng anh hùng. Có thể kể đến: chiến thắng sông Bạch Đằng lẫy lừng năm xưa.
Đến với Hạ Long thì người ta không thể nào rời mắt khỏi những cảnh vật nơi đây. Nào là núi, nào là nước với những hang động thật sự hấp dẫn người ta muốn đi tới tận cùng để tìm thấy cái hữu hạn trong cái vô hạn của trời nước, núi non ấy. chúng ta cứ ngỡ rằng ngọn núi kia giống như những người khổng lồ vậy, ngồi trong thuyền mà ngước lên để đo tầm cao của những ngọn núi ấy thật sự là mỏi mắt. Đến đây ta mới biết hết thế nào là sự hùng vĩ, thế nào là sự hữu tình giữa nước và non. Làn nước biển mặn mà vị xa xăm của muối. Hang động với những nhũ đá như sắp rơi xuống nhưng thật chất lại là không rơi. Nó cứ tua tủa như muôn ngàn giọt ngọc dạng lỏng lấp lánh dính vào nhau nhưng không rơi xuống.
Con người nơi đây cũng thật sự là rất đáng yêu đáng quý. Họ không những mến khách mà còn như một người hướng dẫn viên du lịch vừa nói giới thiệu tả cảnh vừa vững tay chèo đẩy lái đến nơi khách muốn qua. Những con người ở đây nồng nhiệt mỗi khi có khách đến và khi khách đi thì để lại những ấn tượng khó phai về những con người miền non nước hữu tình với những tình cảm mặn mà như là muối biển vậy.
Hiện nay, vịnh Hạ Long đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới . Hạ Long là một điểm du lịch hấp dẫn vì cảnh quan nơi đây thật đẹp và hữu tình. Phong cảnh Hạ Long không bao giờ bị tẻ nhạt, mỗi một mùa lại mang đến cho Hạ Long một sắc thái riêng đầy ấn tượng. Mùa xuân giữa sóng nước mênh mông trong làn sương bạt che phủ, những đảo đá trở nên uyển chuyển mềm mại, bồng bềnh trên sóng nước. Mùa hè đến, ánh bình minh ló rạng nơi chân trời, những đảo đá như vươn dậy, từ mặt nước bao la. Toàn vịnh mang một màu đỏ rực chuyển dần sang màu xanh lam. Những gợn sóng lăn tăn ánh bạc đua nhau lướt trên mặt vịnh xô vào bờ. Vịnh Hạ Long là một di sản văn hóa đáng tự hào của dân tộc.
Ngày nay, vịnh Hạ Long vẫn đang thu hút rất nhiều khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan, mang lại nhiều lợi ích cho nước nhà, chúng ta cần ra sức bảo vệ và giữ gìn vịnh Hạ Long để vịnh ngày càng xanh tươi hơn, mãi mãi là niềm tự hào của đất nước.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----