1. Bố cục văn bản
- Có thể chia làm 3 phần:
- Phần 1: Từ đầu đến “vận mệnh thế giới”: Hiểm họa chiến tranh hạt nhân đang đè nặng lên toàn trái đất.
- Phần 2: Tiếp theo đến “điểm xuất phát của nó”: Sự phi lí và tốn kém của cuộc chạy đua vũ trang.
- Phần 3: Còn lại: Ngăn chặn chiến tranh là nhiệm vụ của mọi người.
2. Hướng dẫn soạn văn Đấu tranh cho một thế giới hòa bình
Câu 1: Hãy nêu luận điểm và hệ thống luận cứ của văn bản?
- Luận điểm: Sự đe dọa của chiến tranh hạt nhân và kêu gọi nhân loại chống lại hiểm họa đó.
- Hệ thống luận cứ:
- Luận cứ 1: Sức hủy diệt khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân trong mọi lĩnh vực (y tế, tiếp tế thực phẩm, giáo dục,…)
- Luận cứ 2: Chạy đua vũ trang là đi ngược lại lí trí.
- Luận cứ 3: Chúng ta có trách nhiệm đem tiếng nói mình chống lại hạt nhân.
- Luận cứ 4: Lên án những thủ phạm đã gây ra điều đau khổ đó.
Câu 2: Trong đoạn đầu văn bản, nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe dọa loài người và toàn bộ sự sống trên trái đất đã được tác giả chỉ ra rất cụ thể bằng cách lập luận như thế nào?
- Cách lập luận ấn tượng và đầy thuyết phục qua việc tác giả đã nêu:
- Nêu các câu hỏi để gây sự chú ý và kêu gọi chúng ta nhập cuộc.
- Nêu thời gian chính xác, cụ thể đó là ngày 8 – 8 – 1986.
- Đưa ra những con số thống kê chính xác khiến mọi người rùng mình: 5000 đầu đạn hạt nhân, 4 tấn thuốc nổ, …nó có thể tiêu diệt cả hành tinh.
- Cách so sánh giàu hình ảnh: So sánh vũ khí hạt nhân với gươm Đa – mô – clet, đứa con của tài năng quyết định vận mệnh của thế giới. Sức mạnh hủy diệt ghê gớm của vũ khí hạt nhân.
Câu 3: Sự tốn kém và vô lí của cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân đã được tác giả chỉ ra bằng những chứng cớ nào?
- Sự tốn kém: Chi phí cho chương trình vũ khí hạt nhân là lên tới hàng trăm tỉ đô la, gấp hàng trăm lần cho chi phí ý tế và giáo dục.
- Sự vô lí: Số tiền chi phí để hủy diệt sự sống lại gấp nhiều lần so với số tiền chi vào mục đích phát triển sự sống.
Câu 4: Vì sao có thể nói “Chiến tranh hạt nhân không những đi ngược lại với ý chí con người mà còn đi ngược lại với cả lí trí tự nhiên nữa”. Em có suy nghĩ gì trước sự cảnh báo của nhà văn Mác – két về nguy cơ hủy diệt sự sống và nền văn minh trên trái đất một khi chiến tranh hạt nhân nổ ra?
- Chiến tranh hạt nhân “không những đi ngược lại lí trí con người mà còn đi ngược lại cả lí trí tự nhiên nữa” vì nó xóa sạch những thành quả tiến hóa của văn minh loài người cũng như tiến trình tiến hóa của sự sống tự nhiên trên Trái Đất.
- Lời cảnh báo của nhà văn đặt ra là nhiệm vụ cho toàn thể nhân loại. Chúng ta phải đoàn kết, đấu tranh xây dựng một thế giới hòa bình không có vũ khí hạt nhân.
Câu 5: Theo em vì sao văn bản này lại được đặt tên là: “Đấu tranh cho một thế giới hòa bình”?
- Nhan đề Đấu tranh cho một thế giới hòa bình thể hiện chủ đề của bài văn.
- Muốn ngăn chặn, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh hạt nhân thì phải xác định một thái độ hành động tích cực, đấu tranh cho hòa bình vì sự sống của chính con người.
- Thông điệp này của nhà văn mang ý nghĩa thời đại, có tính nhân văn sâu sắc.
Trên đây là bài soạn văn tóm tắt văn bản Đấu tranh cho một thế giới hòa bình. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm hệ thống kiến thức toàn văn bản này tại đây: Đấu tranh cho một thế giới hòa Bình của G - G - Mác - két.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----