1. Bố cục bài thơ
- Chia làm 2 phần
- Phần 1: (Hai câu đầu): Gợi tả cảnh làng quê trong ánh chiều tà mênh mang, yên ả.
- Phần 2: (Hai câu cuối): Bức tranh về cảnh đồng quê, dân dã, bình yên.
2. Hướng dẫn soạn văn Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra
Câu 1: Về thể thơ, bài “Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra” giống với bài thơ nào đã học? Hãy nêu một số đặc điểm của thể thơ đó và chỉ rõ những đặc điểm ấy đã thể hiện ở bài thơ này như thế nào?
- Bài thơ “Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra” giống bài “Sông núi nước Nam” của Lí Thường Kiệt.
- Thể loại: thất ngôn tứ tuyệt gồm có 4 dòng thơ, ở mỗi dòng thơ có 7 tiếng, hiệp vần ở những tiếng cuối của các dòng 1, 2, 4 (yên – biên – điền).
Câu 2: Cụm từ “nửa như có, nửa như không” (bán vô bán hữu) có nghĩa là gì? Hãy hình dung quang cảnh được gợi lên ở câu thứ hai.
- Cụm từ “bán vô bán hữu” có nghĩa là phong cảnh mờ ảo, nửa có nửa không, nửa thực nửa ảo.
- Quang cảnh gợi lên: làng xóm đang chìm, mờ trong sương khói, cái thực, cái ảo tạo sự mơ màng, nên thơ.
Câu 3: Trong bài thơ, cảnh vật được miêu tả vào thời điểm nào trong ngày và gồm những chi tiết nào?
- Cảnh vật được miêu tả lúc hoàng hôn, ánh mặt trời đã tắt nhưng vẫn còn nhìn được, có tiếng sáo, thấy cánh cò trắng đáp xuống ruộng, thôn xóm đã mờ ảo trong sương khói.
Câu 4: Qua các nội dung được miêu tả trong bài thơ, em có những cảm nhận gì trước cảnh tượng buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường và về tâm trạng của tác giả trước cảnh tượng đó?
- Cảnh tượng: thanh bình và thơ mộng, xóm làng và thôn quê vừa ảo vừa thực, tiếng sáo vọng, cánh cò trắng, buổi chiều muộn.
- Tâm trạng tác giả: chìm đắm vào cảnh, ngắm nhìn, thưởng thức thiên nhiên.
Câu 5: Sau khi hiểu được giá trị của bài thơ, em có suy nghĩ gì khi nhớ rằng tác giả là một ông vua chứ không phải là một người dân quê? Từ đó, em có thể nhận xét gì thêm về thời nhà Trần trong lịch sử nước ta?
- Vua Trần Nhân Tông là một vị vua gắn bó máu thịt với làng quên, luôn quan tâm và gần gũi với người dân. ⇒ là một ông vua có tâm hồn và nhân cách cao đẹp.
- Nhà Trần là một vương triều thân dân, gần gũi với nhân dân, luôn để cho nhân dân được hưởng cảnh thái bình, ấm no.
Trên đây là bài soạn tóm tắt văn bản Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra của Trần Nhân Tông. Bài soạn tóm tắt được Chúng tôi biên soạn dựa trên các câu hỏi trong SGK. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm hệ thống kiến thức về văn bản này tại đây: Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra.
-----Mod Ngữ văn biên soạn avf tổng hợp-----
