Hướng dẫn chi tiết
1. Tóm tắt nội dung bài học
1.1. Nội dung
- Chuyện cũ trong phủ chúa Trinh hản ánh đời sống xa hoa của vua chúa và sự nhũng nhiễu của bọn quan lại thời Lê - Trịnh.
1.2. Nghệ thuật
- Tác giả đã thành công ở thể loại tùy bút, ghi chép sinh động, chân thực, giàu chất trữ tình.
- Các chi tiết miêu tả chọn lọc, đắt giá, giàu sức thuyết phục, tả cảnh đẹp nhưng lại nhuốn màu sắc u ám, mang tính dự báo.
- Giọng điệu đã lên án bọn vua quan qua thủ pháp liệt kê.
2. Soạn bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
2.1. Soạn bài tóm tắt
Câu 1: Thái độ ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh và các quan lại hầu cận được miêu tả thông qua những chi tiết nào? Hãy nhận xét về lời văn ghi chép sự việc của tác giả. Tại sao kết thúc đoạn văn miêu tả này, tác giả lại nói: “Kẻ thức giả biết đó là sự bất thường”.
- Xây dựng đền đài liên miên và thói ngao du vét sản vật quý của dân.
- Bọn nội thần bày trò lố lăng, tốn kém: giả trò mua bán, bài trí dàn nhạc khắp nơi.
- Lời văn của tác giả mang tính khách quan, không cần thể hiện quá nhiều, những sự việc kể lại đã đủ bóc trần bản chất xã hội, đủ để thấy được thái độ của tác giả.
- Lời kết thúc: là lời dự báo về một thảm họa ắt sẽ xảy ra khi xã hội hỗn loạn như thế này.
Câu 2: Bọn quan lại hầu cận trong phủ chúa đã nhũng nhiễu dân bằng những thủ đoạn nào? Tìm hiểu ý nghĩa đoạn văn cuối bài: “Nhà ta ở phường Hà Khẩu…cũng vì cớ ấy”.
- Bọn quan lại những nhiễu dân bằng thủ đoạn vừa ăn cắp vừa la làng. Người dân như bị cướp tới hai lần, bằng không thì tự tay hủy của quý của mình.
- Ý nghĩa đoạn cuối: là minh chứng giúp tăng sức thuyết phục cho những chi tiết thực đã ghi chép và bộc lộ thái độ bất bình, phê phán của tác giả.
Câu 3: Theo em thể văn tùy bút trong bài có gì khác so với thể truyện mà các em đã học ở bài trước?
- Sự khác biệt giữa truyện và tùy bút:
- Truyện: có cốt truyện cụ thể, có thể là chuyện có thật hoặc hư cấu, nhân vật được xây dựng tính cách, ngoại hình, tâm lí, hành động,…
- Tùy bút: ghi chép tùy hứng, có khi tản mạn những sự việc có thật, không theo một cốt truyện nào.
2.2. Soạn bài chi tiết
Câu 1: Thái ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh và các quan lại hầu cận được miêu tả thông qua những chi tiết nào? Hãy nhận xét về lời văn ghi chép sự việc của tác giả. Tại sao kết thúc đoạn văn miêu tả này, tác giả lại nói: "Kẻ thức giả biết đó là triệu bất thường".
Thói ăn chơi xa xỉ, vô độ của chúa Trịnh và các quan lại hầu cận trong phủ được được miêu tả thông quan những cảnh và những việc cụ thể:
- Việc xây dựng đình đài và thú ngao du vô độ.
- Miêu tả tỉ mỉ những cuộc bài trí dạo chơi của chúa Trịnh.
- Việc thu sản vật, thứ quý.
- Việc bày vẽ trang trí trong phủ gây phiền nhiễu, tốn kém.
- Tác giả kín đáo bộc lộ thái độ chủ quan của mình trước việc ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh khi miêu tả cảnh vườn trong phủ Chúa: “Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng, tiếng chim kêu vượn hót ran khắp bốn bề, hoặc nửa đêm ồn ào như trận mưa sa gió táp, vỡ đổ tan tành, kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường.”.
- Cảm nhận của tác giả về cái “triệu bất tường” mang ý nghĩa như sự phê phán, cảnh báo về thói ăn chơi, hưởng lạc xa hoa trên mồ hôi, xương máu của nhân dân sẽ dẫn đến cảnh suy tàn, tan vỡ tang thương.
Câu 2. Bọn quan lại hầu cận trong phủ chúa đã nhũng nhiễu dân bằng những thủ đoạn nào? Tìm hiểu ý nghĩa đoạn văn cuối bài: "Nhà ta ở phường Hà Khẩu...cũng vì cớ ấy".
- Bằng những thủ đoạn trơ tráo, trắng trợn, vừa ăn cướp vừa la làng.
- “Họ dò xem nhà nào có chậu hoa cây cảnh, chim tốt khiếu hay, thì biên ngay hai chữ “phụng thủ” vào. Đêm đến, các cậu trèo qua tường thành lẻn ra, sai tay chân đem lính đến lấy phăng đi, rồi buộc cho tội đem giấu vật cung phụng để dậm doạ lấy tiền. Hòn đá hoặc cây cối gì to lớn quá thì thậm chí phải phá nhà huỷ tường để khiêng ra. Các nhà giàu bị họ vu cho là giấu vật cung phụng, thường phải bỏ của ra kêu van chí chết, có khi phải đập bỏ núi non bộ, hoặc phá bỏ cây cảnh để tránh khỏi tai vạ.”.
- Ý nghĩa đoạn cuối tác giả ghi lại việc có thực đã từng xảy ra trong nhà mình: “Nhà ta ở phường Hà Khẩu, huyện Thọ Xương, trước nhà tiền đường có trồng một cây lê, cao vài mươi trượng, lúc nở hoa, trắng xoá thơm lừng; trước nhà trung đường cũng trồng hai cây lựu trắng, lựu đỏ, lúc ra quả trông rất đẹp, bà cung nhân ta đều sai chặt đi”.
- Câu chuyện thực xảy ra ở chính gia đình tác giả có tác dụng làm tăng thêm tính xác thực, sinh động cho những chứng cứ lên án chúa Trịnh và quan lại.
Câu 3. Theo em thể văn tùy bút trong bài có gì khác so với thể truyện mà các em đã học ở bài trước?
- Tuỳ bút là thể văn dùng để ghi chép những con người và sự việc cụ thể, có thực, qua đó người viết chú trọng bộc lộ thái độ, cảm xúc, suy tư, nhận thức đánh giá của mình về con người và cuộc sống. Truyện là thể văn phản ánh hiện thực qua bức tranh mở rộng của đời sống qua các sự kiện, biến cố xảy ra trong cuộc đời con người.
- Truyện thường phải có cốt truyện và nhân vật. Cốt truyện được trình bày có mở đầu, diễn biến, kết thúc. Nhân vật được xây dựng có đặc điểm ngoại hình, chi tiết miêu tả nội tâm, diễn biến tâm lí,… Tuỳ bút là sự ghi chép tuỳ hứng, có khi tản mạn, không theo một cốt truyện nào mà chủ yếu nhằm bộc lộ tình cảm, thái độ của tác giả.
3. Một số bài văn mẫu về văn bản Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh là một đoạn trích nằm trong cuốn Vũ trung tùy bút của Phạm Đình Hổ. Truyện ghi chép những sự việc xảy ra trong xã hội lúc bấy giờ. Tất cả những ghi chép này đều được chép một cách tản mạn, không theo một hệ thống hay kết cấu nào. Để thấy được những nét độc đáo của tác phẩm cả về mặt nội dung, lẫn nghệ thuật, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu sau:
4. Hỏi đáp về văn bản Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn Chúng tôi sẽ sớm trả lời cho các em.
-
Tóm tắt bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
Tom tat van ban chuyện cũ trong phủ chúa trinh
-
Nêu bố cục Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
Nêu bố cục bài: '' Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh ''.
-
Miêu tả cuộc sống ăn chơi xa xỉ ở phủ chúa Trịnh
Cuộc sống ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh Sâm và bọn quan lại hầu cận được miêu tả như thế nào???
-
Cảm nhận về tình trạng đất nước thời vua Lê chúa Trịnh
Trình bày cảm nhận của em về tình trạng đất nước ta thời vua Lê chúa Trịnh
-
Hướng dẫn soạn Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh
Hướng dẫn soạn bài " Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh " - Trích "Vũ trung tùy kí" - Phạm Đình Hổ - Văn lớp 9