Phân tích đoạn thơ đầu bài thơ Khóc Dương Khuê của Nguyễn Khuyến

A. Sơ đồ gợi ý tóm tắt

B. Dàn ý chi tiết

1. Mở bài

• Giới thiệu về Nguyễn Khuyến
  • Nguyễn Khuyến là một nhà thơ lớn của nền dân tộc Việt Nam.
  • Ông có nhiều bài thơ hay để lại cho hậu thế.
• Giới thiệu về bài thơ Khóc Dương Khuê và đoạn thơ đầu của bài thơ
  • Bài thơ Khóc Dương Khuê được xem là một bài thơ hay nhất của Nguyễn Khuyến viết về đề tài tình bạn.
  • Đoạn thơ nói về sự bàng hoàng của tác giả khi nghe tin bạn mình, Dương Khuê, đã qua đời.

2. Thân bài

• Hai câu đầu:

• Bác Dương thôi đã thôi rồi,

  Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta.

  • Nghe tin bạn mất, tâm trạng và thái độ của Nguyễn Khuyến: bàng hoàng, xót xa, không tin vào sự thật.
  • Cách xưng hô:
    • Thể hiện tình cảm gần gũi, yêu mến, kính trọng bạn của nhà thơ
    • “Bác Dương” cho ta biết đây là một dôi bạn già. Khi Dương Khuê mất thì Nguyễn Khuyễn đã gần 70 tuổi.
  • Lối nói giảm nói tránh “thôi đã, thôi rồi” thể hiện sự tiếc nuối và bất lực trước sự tin tang thương của bạn mình.
  • Mất bạn thân, Nguyễn Khuyến cảm thấy không gian trở nên rộng dài “nước mây man mác”.
  • Câu thơ cảm thán, giọng thơ ai oán, gợi tả nỗi đau như thấm vào cảnh vật, thấm vào lòng người.
• Hai câu thơ sau:

• Nhớ từ thuở đăng khoa ngày trước,

  Vẫn sớm hôm tôi bác cùng nhau;

  • Hồi tưởng lại thuở gắn bó của đôi bạn: cùng đi thi, cùng làm quan, cùng làm thơ – uống rượu và cùng chia sẻ buồn vui trong cuộc đời.
  • Những kỉ niệm được tác giả trình bày theo trình tự thời gian từ xa đến gần; giọng thơ trầm đều tạo cho người đọc cảm nhận sâu sắc về mối quan hệ giữa hai người bạn này với sự chồng chất bởi những kỉ niệm.

⇒ Như vậy, đoạn thơ đầu gợi lên sự tiếc nuối trước sự ra đi của bạn, là sự đau đớn, buồn bã của tác giả.

⇒ Câu thơ: bình dị, mộc mạc mà rất đỗi chân thành.

3. Kết bài:

• Khẳng định: đây là bài thơ hay viết về tình bạn.
• Mở rộng vấn đề: nếu đoạn đầu gợi lên nỗi bàn hoàng khi nghe tin bạn mất thì ở những đoạn còn lại sẽ gợi lại những kỉ niệm giữa đôi bạn tri kỉ này.

C. Bài văn mẫu

Đề bài: Phân tích đoạn thơ đầu trong bài thơ Khóc Dương Khuê của Nguyễn Khuyến

Gợi ý làm bài:

Nguyến Khuyến là một nhà thơ lớn của nền dân tộc Việt Nam. Ông có nhiều bài thơ hay để lại cho đời sau, bài thơ Khóc Dương Khuê được xếp vào hàng một trong những tác phẩm xuất sắc nhất viết về tình bạn. Bài thơ viết về nỗi đau khôn nguôi của tác giả sau khi bạn mình qua đời.

Mở đầu bằng câu thơ, Nguyễn Khuyến viết:

Bác Dương thôi đã thôi rồi,

Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta.

-----Để tham khảo nội dung đầy đủ của tài liệu, các em vui lòng tải về máy hoặc xem trực tuyến-----

Có thể khẳng định được rằng thơ Việt Nam có rất nhiều bài hay và sâu lắng thể hiện tình cảm chân thành đẹp đẽ nhưng cho tới nay thì chưa có bài nào nói về tình bạn đẹp chân thành và đáng trân trọng như bài khóc Dương Khuê của Nguyễn Khuyến. Cái hay trong đoạn này đó là diễn tả ngôn ngữ giản dị tự nhiên, một nghệ thuật diễn đạt có thế nói là đạt tới đỉnh cao của thơ văn văn học Việt Nam. Lời thơ đầy tính dân tộc hồn hậu và nồng thắm làm cho người đọc bâng khuâng và da diết như được nhìn thấy mình trong đấy.

Cái hay xuất phát từ một tình bạn đẹp và cao thượng biết mấy. Thật đáng để lưu giữ cho đời sau và đáng để suy ngẫm.

Trên đây là bài văn mẫu phân tích đoạn thơ đầu trong bài Khóc Dương Khuê của Nguyễn Khuyễn do Chúng tôi biên soạn và tỏng hợp. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm:

• Phân tích bài thơ Khóc Dương Khuê.
• Phân tích hai câu thơ cuối trong bài thơ Khóc Dương Khuê.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----