1. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
2. Dàn bài chi tiết
a. Mở bài:
- Giới thiệu vấn đề nghị luận về tình phụ tử trong cuộc sống.
- Có thể đi từ vai trò cùng ý nghĩa của tình phụ tử thiêng liêng.
b. Thân bài:
- Nêu định nghĩa, khái niệm tình phụ tử là gì?
- Tìm hiểu những biểu hiện của tình phụ tử.
- Ý nghĩa, vai trò của tình phụ tử với mỗi người.
- Phê phán những suy nghĩ lệch lạc về tình phụ tử.
- Nêu bài học rút ra khi nghị luận xã hội về tình phụ tử.
c. Kết bài:
- Khái quát về vấn đề cần nghị luận, nêu giá trị của tình phụ tử.
- Thể hiện, bày tỏ những suy nghĩ khi nghị luận về tình phụ tử.
3. Bài văn mẫu
Đề bài: Hãy viết bài văn nêu suy nghĩ về tình phụ tử.
Gợi ý làm bài:
3.1. Bài văn mẫu số 1
Trong cuộc đời này, cha có lẽ là người luôn thầm lặng dõi theo mỗi bước chân của ta. Không nhiều lời vỗ về, cũng không quá nhiều nhắc nhở, nhưng những ưu tư, trăn trở, những hành động quan tâm cùng tình yêu thương vô bờ của cha khiến mỗi người thêm mạnh mẽ hơn trước bao sóng gió của cuộc đời.
Tình phụ tử xưa nay vẫn được biết đến là tình cảm cha con sâu nặng. Tình phụ tử sâu nặng, to lớn và thiêng liêng như trời bể không có bút mực có thể so sánh được. Đó là mối quan hệ khăng khít không thể tách rời giữa cha và con. Cha và con không chỉ có sự tương thích về mặt ngoại hình mà còn có sự gắn bó về mặt tâm hồn. Đó là sợi dây liên kết vô hình.
Mỗi đứa bé sinh ra trên cõi đời này đều có một cha và một mẹ nhưng mỗi người cha người mẹ của mỗi người sẽ khác nhau. Cha tôi sẽ khác ba bạn, cha tôi làm nông dân, cha bạn làm công nhân hay nhà khoa học nhưng chúng ta không cần quan tâm bởi chúng ta đang xét đến hình ảnh người cha trong gia đình chứ không phải địa vị ngoài xã hội. Những ai đã có một gia đình nhỏ, đã làm cha thì chắc hẳn đã biết được cảm giác hạnh phúc khi những đứa con nhỏ chào đời. Từ ấy trong cha bừng nên một ngọn nến, ngọn nến ấy ấp ủ trong cha sự yêu thương với gia đình con cái, tinh thần trách nhiệm ước mơ cho tương lai con cái sau này. Có nhiều người đã không quản hi sinh thân mình để che chắn bảo vệ con, nhiều người cha không tốt nhưng sau khi làm cha họ đã thay đổi, có người cha vì con mà trở thành những người cha gương mẫu, luôn tu chí rèn luyện bản thân cống hiến hết mình cho con mà không hề than vãn hay trách móc. Đó chẳng phải là tình cảm bao la vô bờ bến của người cha hay sao? Vì vậy mà đừng nên suy nghĩ đắn đo xem cha chúng ta là người như thế nào bởi lúc nào cha cũng thật vĩ đại.
Có thể, cha là người ít bộc lộ cảm xúc ra ngoài nhưng điều không có nghĩa là cha không buồn, không xúc động trước mọi việc xảy ra với con cái. Cái vẻ ngoài có phần lầm lì ít nói ấy vô tình đã che lấp đi tình cảm mãnh liệt. Và chính ta cũng thường hay tâm sự với mẹ nhiều hơn. Bởi hẳn có lẽ, mỗi người trong tiềm thức đều mang một nỗi sợ khi phải nói với cha, sợ đòn roi hay sợ trách mắng?. Và nó trở thành chứng ngại vật tạo ra một khoảng cách giữa ta và người cha thân thương của mình.
Cha là trụ cột gia đình – một trụ cột về cả tài chính và tinh thần, mang trên vai trọng trách với gia đình nên chính ý thức trách nhiệm đó đã tạo nên một sự mạnh mẽ cứng rắn trong cha. Nhưng cha vẫn luôn yêu thương, quan tâm và sẵn sàng vươn đôi tay rộng lớn ra để bảo vệ con cái. Sau mỗi trận đánh, mỗi đòn roi lòng của cha còn đau hơn cả chúng ta…
Với mọi người tôi không cần biết họ nghĩ về cha tôi ra sao nhưng với tôi cha là số một. Tôi chưa bao giờ so sánh cha mẹ mình với cha mẹ người khác. Tôi thấy những gì mà mình được hưởng từ cha mẹ thật là hạnh phúc. Đặc biệt là có một nóc nhà như cha tôi. Tình cha thật là vĩ đại, nó không thể nhìn thấy bằng mắt thường mà phải nhìn bằng trái tim và tình yêu thương dành cho đấng sinh thành. Ở trong không gian bao la đầy ắp tình thương của người cha tôi tha hồ vùng vẫy nhảy múa và luôn được an tâm. Đó là một nguồn sức mạnh tiềm ẩn vững chắc cho sự phát triển bay cao bay xa của tôi. Dù tôi có vấp ngã hay sai trái thì khi ngoảnh lại sẽ vẫn nhận được tình cảm thương yêu của cha, ánh mắt đầy hi vọng,cái gật đầu đầy tin tưởng để tôi có thể tiếp tục bước đi.
Tình phụ tử là một trong những tình cảm thiêng liêng nhất trong cuộc sống này. Nếu không có cha mẹ vất vả hi sinh thì sẽ không ta của ngày hôm nay. Tình phụ tử chính là bệ đỡ nâng đỡ tâm hồn ta. Trong cuộc sống có nhiều trúc trắc, nhiều cám dỗ khiến ta dễ sa đọa. Nhưng chỉ cần một lời khuyên răn chân thành kịp thời và đến từ người có tác động mạnh mẽ đến tâm khảm của ta – đó là lời khuyên của cha, thì ta sẽ được vực dậy khỏi hố sâu đen tối u mê.
Và đôi lúc ta cảm thấy cuộc sống mệt mỏi, thì hãy quay về bên gia đình bên cha, bên mẹ. Đó luôn là nơi bình yên nhất trên hành tinh này. Bạn không cô đơn mà ở phía sau luôn có gia đình kề bên. Bên ngoài bạn có thể giả vờ mạnh mẽ cứng rắn bao nhiêu thì khi mệt mỏi bạn có thể quay trở về sà vào vòng tay của cha mà òa khóc như những chú chim non về tổ, không cần phải giả vờ mạnh mẽ trước mặt cha. Cha sẽ luôn bao dung cho mọi lỗi lầm và tìm cách giúp ta giải quyết vấn đề.
Núi cao to sông chảy dài thế nào ta cũng không thể hình dung được tình yêu thương của cha mẹ. Điều đó đã trở thành đạo lí và bổn phận của con cái, chúng ta phải biết ghi nhớ công ơn cha mẹ, vâng lời cha mẹ, cố gắng học tập tốt để cha mẹ vui lòng.
Tình cha - một đề tài không mới nhưng chỉ cần nó xuất hiện ở bất cứ nơi đâu, bất cứ lúc nào thì nó cũng sẽ đánh động hàng triệu trái tim hồi tưởng lại ý nghĩa của nó. Không một cái gì có thể đánh đổi được tình cảm của cha dành cho con và: "Bạn không cần phải đắn đo phân tích xem cha chúng ta là người như thế nào vì lúc nào cha cũng thật vĩ đại".
3.2. Bài văn mẫu số 2
Có một câu ca dao đã từng ví: Con không cha như nhà không nóc”. Thử hỏi ngôi nhà là nơi ta cùng người thân chung sống, che mưa che nắng ấy vậy mà không có nóc thì nó sẽ như thế nào? Với con cái, ngoài sự chăm sóc chu đáo cần mẫn của người mẹ thì sự che chở bao bọc của người cha là mái nhà cho con vui chơi học hỏi hình thành nết người cho con. Cha là người bảo vệ cho con khỏi mưa nắng bão táp, ủ ấm con trong ngôi nhà của mình. Vì thế nếu như một ngôi nhà không có nóc thì đó là một ngôi nhà không hoàn chỉnh, nhất là với những đứa con đó là một sự thiệt thòi không nhỏ.
Người cha đóng vai trò trụ cột trong gia đình, là chỗ dựa đáng tin cậy cho vợ con. Mọi việc lớn như làm nhà, tậu ruộng, tậu trâu, dựng vợ gả chồng cho con cái thường là do người cha quyết định. Trách nhiệm của người cha rất nặng nề. Con cái ngoan hay hư, chủ yếu là tùy thuộc vào sự bảo ban dạy dỗ của người cha. Bên cạnh người mẹ dịu dàng là người cha nghiêm khắc. Dẫu cách thức biểu hiện tình thương yêu có khác nhau nhưng bậc cha mẹ nào cũng mong muốn nuôi dạy con cái trưởng thành về mọi mặt, đúng như dân gian đã nói: Con hơn cha là nhà có phúc. Trong lúc mẹ hằng ngày chẳng quản vất vả nhọc nhằn, lo lắng cho các con từ bát cơm, tấm áo thì người cha, ngoài những thứ đó ra còn phải nghĩ đến việc dạy dỗ, truyền kinh nghiệm sống mà mình đã đánh đổi bằng mồ hôi nước mắt, để các con học được những bài học thiết thực khi bước vào đời. Thật hạnh phúc cho những đứa con được sống trong vòng tay yêu thương của cha mẹ!
Tình phụ tử là tình cảm giữa cha và con, tình cảm ấy bền chặt và bao dung, theo mỗi con người đến hết cuộc đời. Nếu mẹ là người mà mỗi khi nhắc đến đều gợi cho ta cảm giác sự thân thương dịu dàng, bao dung thì tình cha lại nồng ấm một cách khác biệt. Mẹ là người chăm sóc ta nhiều hơn cha, sớm khuya lo lắng cho ta từ bữa ăn giấc ngủ thì cha với tầm nhìn cao và mạnh mẽ hơn, là trụ cột gia đình, bảo vệ mẹ, bảo vệ con, vất vả mưu sinh vì miếng cơm manh áo cho gia đình. Cha là một người sẽ nghiêm khắc hơn mẹ nhưng cũng chính là người dạy dỗ, làm nền tảng vững chắc về sự hình thành nhân cách của người con.
Có biết bao người cha chấp nhận thiệt thòi về mình, dành tất cả thuận lợi cho con cái. Em đọc trên báo và xem truyền hình thấy những người cha lam lũ, quần quật làm những việc như: quét rác, đội trấu, đạp xích lô không từ nan bất cứ chuyện gì, miễn là lương thiện để kiếm tiền nuôi đàn con ăn học đến nơi đến chốn. Gần nhà em có một bác người Quảng Ngãi, tuổi hơn năm chục, làm nghề mài dao kéo. Ngày ngày, bác rong ruổi khắp nơi trên chiếc xe đạp cà tàng với vài hòn đá mài và thùng nước nhỏ. Bác vào thành phố đã hơn ba năm, kể từ khi anh con trai lớn thi đậu đại học Bách khoa. Mỗi lúc kể về những đứa con ngoan, bác cười rất mãn nguyện, đôi mắt ánh lên vẻ tự hào: – Nhà bác nghèo lắm! Được mấy đứa con, đứa nào cũng ham học và học giỏi. Năm nay, cô con gái thứ hai cũng đậu Đại học Sư phạm. Bác ráng làm kiếm ngày vài chục ngàn, cha con đùm túm nuôi nhau. Mình chẳng có chi cho các con thì cho chúng cái chữ, cái nghề!
Tình cảm của cha thường không bao giờ được nhẹ nhàng, âu yếm như của mẹ, nhưng nó cũng mãnh liệt, trọn vẹn và cũng vô cùng vững bền. Cha cũng như mẹ luôn luôn lo lắng cho con, khi có con, khi là người sinh con ra trên đời, cha mẹ hiểu rõ trách nhiệm cũng như tình cảm của mình. Con chính là nguồn sống của cha mẹ. Tuy nhiên khác với mẹ, tình cảm mẹ dành cho con được biểu lộ rất rõ ràng, nhưng còn với cha, nó rất thầm kín, ít khi được biểu lộ ra bên ngoài.
Tôi vừa xem được một clip rất cảm động trên mạng nói về tình cảm của cha dành cho con. Rất cảm động, rất đời thường nhưng không phải đứa con nào cũng nhận ra những tình cảm cao thượng nơi cha. Bình thường cha là người rất ồn ào, nhưng lại là người rất lặng lẽ đúng thời điểm, đó là khi cha nhẹ nhàng mang nước cho con khi con học bài. Bình thường cha là người khá luộm thuộm và không chịu để ý ngoại hình nhưng cha lại chỉnh chu đến mức thái quá trong ngày trọng đại của con. Bình thường cha là người rất tính toán chi tiêu, luôn cân nhắc suy nghĩ rất nhiều trước khi quyết định mua bán đồ vật gì trong nhà, nhưng với con, cha hào phóng, không tiếc con điều gì. Những khuyết điểm đáng yêu cùng với đó là những ưu điểm tuyệt vời của cha có thể có những đứa con dễ dàng cảm nhận được, nhưng cũng có thể là không.
Vậy nên mỗi chúng ta hãy luôn tâm niệm trong lòng tình phụ tử thiêng liêng này, phải luôn luôn trân trọng và giữ gìn nó một cách cẩn thận nhất. Hãy lắng nghe người cha yêu quý của mình, chăm sóc theo cách tốt nhất mà mình có thể. Và chúng ta càng phải cố công học tập thật tốt hơn nữa, ngoan ngoãn để không phụ lòng mong mỏi và niềm tin mà cha chúng ta đã đặt vào chúng ta.
Tuy hiện nay, đâu đó vẫn xuất hiện một vài tin tức đáng buồn về tình phụ tử. Một người đàn ông ở Hà Nội cùng vợ của mình đã đuổi người cha già hơn tám mươi tuổi của mình ra ngoài đường trong đêm khiến người cha ấy phải ngủ ngoài lề đường. Thật sự một người con lại có thể đối xử với người cha đã nuôi nấng mình như vậy sao? Đó là một hành vi ngược đãi cha mẹ thực sự đáng lên án vô cùng. Cha mẹ chúng ta dù già yếu nhưng vẫn là người chăm sóc, nuôi nấng, dạy dỗ chúng ta từ thuở còn thơ, đừng bao giờ cảm thấy phiền vì phải chăm sóc cha mẹ của mình.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----