1. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
2. Dàn bài chi tiết
a. Mở bài:
- Xã hội càng phát triển thì vấn đề ý thức của con người càng được xem trọng.
- Nó trở thành một thước đo cho chuẩn mực đạo đức của con người.
b. Thân bài:
* Giải thích:
- Ý thức là một khái niệm mà chỉ con người mới có, có vai trò quyết định đến cuộc sống của mỗi người.
- Ý thức cá nhân: suy nghĩ của riêng từng người, có sự khác biệt giữa người này với người khác.
- Ý thức cộng đồng là phần nhận thức về các giá trị chung, theo chuẩn mực đạo đức, mà mọi người có trách nhiệm tuân thủ, hướng đến một xã hội văn minh tốt đẹp.
- Vai trò: Ý thức cộng đồng là thước đo đánh giá đạo đức, phẩm chất của một con người. Người có ý thức cộng đồng cao sẽ dễ dàng thành công.
* Biểu hiện:
- Thực hiện tốt những quy định chung của cộng đồng (cơ quan, tổ chức hay rộng hơn là cả một đất nước).
- Tôn trọng và yêu thương, đối xử bình đẳng với mọi người xung quanh.
- Giữ gìn và bảo vệ môi trường sống xung quanh và môi trường tự nhiên.
- Hạ thấp cái tôi cá nhân, hòa nhập với cộng đồng những vẫn giữ được bản sắc cá nhân.
* Thực trạng:
- Đa số mọi người dân đều có ý thức cộng đồng, ví dụ như thực hiện đúng luật giao thông, vứt rác đúng nơi quy định, không gây mất trật tự nơi công cộng…
- Vẫn còn một số bộ phận người dân không có ý thức cộng đồng: những học sinh chưa đủ mười tám tuổi tổ chức đua xe máy, các hành vi tham nhũng hay trốn thuế… điều đó thể hiện sự ích kỷ chỉ nghĩ đến lợi ích cá nhân. Những người như vậy, họ sẽ không có được sự tin tưởng và yêu quý của mọi người xung quanh, không được mọi người giúp đỡ.
* Liên hệ bản thân:
- Mỗi học sinh cũng cần phải có ý thức cộng đồng: quyên góp ủng hộ người nghèo, giữ gìn vệ sinh trường lớp, giúp đỡ bạn bè trong học tập…
- Chỉ với những hành động nhỏ nhưng cũng để lại ý nghĩa to lớn cho xã hội, giống như câu nói của Bác Hồ: “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo sức của mình”
c. Kết bài:
- Ý thức cộng đồng không tự nhiên có trong mỗi con người chỉ khi sống trong một môi trường chung, mỗi người mới tự rèn luyện để có được.
- Nếu sống có ý thức cộng đồng, chúng ta sẽ thấy cuộc sống đầy niềm vui và sự quảng đại, từ đó mà bản thân sẽ trở nên tốt đẹp hơn.
3. Bài văn mẫu
Đề bài: Em hãy viết bài văn bàn luận về ý thức cộng đồng trong cuộc sống hôm nay.
Gợi ý làm bài:
3.1. Bài văn mẫu số 1
Trong xã hội hiện đại, khi mà chủ nghĩa cá nhân đang lên ngôi. Thì những vấn đề về sống có ý thức cộng đồng thực sự khiến mỗi người chúng ta phải suy nghĩ.
Trước hết, ý thức là một khái niệm khá trừu tượng và chỉ có ở con người. Hiểu một cách đơn giản, ý thức là sự nhận thức trực tiếp tức thời về hoạt động tâm lý của bản thân; sự nhận thức rõ ràng về việc mình đang làm, đang nghĩ. Có hai loại ý thức là ý thức cá nhân và ý thức cộng đồng. Ý thức cá nhân thiên về những suy nghĩ của riêng từng người, phân biệt giữa người này với người khác. Còn ý thức cộng đồng là phần nhận thức về các giá trị chung, theo chuẩn mực đạo đức, mà mọi người có trách nhiệm tuân thủ, hướng đến một xã hội văn minh tốt đẹp. Ý thức cộng đồng chính là thước đo đánh giá đạo đức, phẩm chất của một con người. Người có ý thức cộng đồng cao sẽ gây được thiện cảm cho những người xung quanh thông qua những hành động đẹp, từ đó có được lòng tin và niềm yêu thương của mọi người.
Vậy biểu hiện của một con người sống có ý thức cộng đồng là gì? Một người sống có ý thức cộng đồng trước hết phải thực hiện tốt những quy định chung của cộng đồng (cơ quan, tổ chức hay rộng hơn là cả một đất nước). Đồng thời luôn giữ được thái độ tôn trọng và yêu mến, đối xử bình đẳng với mọi người xung quanh. Cùng với đó là tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường tự nhiên. Sống trong một tập thể, mỗi người nên hạ thấp cái tôi cá nhân, hòa nhập với mọi người xung quanh bằng lòng chân thành và thấu hiểu. Nhưng không phải là không dám khẳng định chính kiến của bản thân. Hòa nhập nhưng vẫn giữ được bản sắc cá nhân.
Một người có ý thức cộng đồng sẽ được biểu hiện qua nhiều hành động. Đầu tiên, người đó phải thực hiện tốt những quy định chung của cộng đồng. Người có ý thức cộng đồng sẽ luôn tôn trọng và yêu thương và đối xử bình đẳng với mọi người xung quanh. Để hòa nhập với mọi người trong xã hội, mỗi người cũng cần hạ thấp cái tôi cá nhân, bỏ qua sự ích kỷ của bản thân và biết hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích cộng đồng. Ngoài ra, ý thức cộng đồng còn thể hiện ở sự đoàn kết, yêu thương đùm bọc giữa con người với con người như. Bằng rất nhiều hành động cụ thể như: giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, ủng hộ đồng bào chịu ảnh hưởng của thiên tai bão lũ, ủng hộ quần áo cũ cho trẻ em vùng cao. Hay những hoạt động tri ân, tưởng niệm của các cá nhân tổ chức, đoàn thể dành cho người có công với cách mạng là các vị anh hùng liệt sĩ đã hy sinh, đến thăm bà mẹ Việt Nam anh hùng cũng thể hiện được điều đó.
Trong xã hội hiện nay, đa số mọi người đều có được ý thức cộng đồng. Ví dụ như trong đại dịch Covid-19 vừa qua, có rất nhiều bác sĩ tuy đã nghỉ hưu nhưng vẫn tình nguyện viết đơn tham gia hỗ trợ phòng chống dịch bệnh. Có rất nhiều sáng kiến được thực hiện để giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn như: cây ATM gạo, những địa điểm phát đồ ăn miễn phí, giải cứu nông sản hay chính sách hỗ trợ người nghèo, người thất nghiệp do đại dịch của Đảng và Nhà nước. Nhưng cũng có không ít nhưng con người sống chỉ nghĩ đến lợi ích của bản thân. Lợi dụng dịch bệnh để tăng giá khẩu trang và các trang thiết bị y tế, trốn khỏi khu cách ly, tung tin giả trên mạng xã hội khiến mọi người cảm thấy hoang mang. Tất cả những hành vi đó đang gây hậu quả nghiêm trọng cho cộng đồng và có thể khiến công sức phòng chống dịch của cả nước đổ bể.
Còn đối với mỗi học sinh như chúng tôi hiện nay, ý thức cộng đồng được thể hiện từ những hành động nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa. Việc giúp đỡ những học sinh vùng cao có hoàn cảnh khó khăn, hay tuân thủ luật giao thông khi tham gia giao thông đều đem lại những lợi ích cho cộng đồng. Ngoài ra, đối với một học sinh cuối cấp thì việc làm thiết thực nhất lúc này đó chính là cố gắng học tập thật tốt và thi đỗ kỳ thi sắp tới để không phụ lòng cha mẹ và thầy cô, nhà trường.
Mỗi người sống có ý thức cộng đồng sẽ đóng góp vào phát triển đất nước ngày càng trở nên văn minh hơn. Tôi tin rằng, những người sống vì cộng đồng sẽ trở thành những người thành công.
3.2. Bài văn mẫu số 2
Ý thức cộng đồng là một điều vô cùng quan trọng không chỉ trong quá khứ mà đặc biệt trong cuộc sống hiện nay khi mà tiếng nói cá nhân đang ngày càng chiếm ưu thế. Chính vì vậy mỗi người hãy suy nghĩ về ý thức cộng đồng trong cuộc sống hôm nay.
Đầu tiên, cần phải hiểu ý thức là sự nhận thức trực tiếp tức thời về hoạt động tâm lý của bản thân; sự nhận thức rõ ràng về việc mình đang làm, đang nghĩ. Người ta thường sử dụng ý thức khi nói về trách nhiệm. Có hai loại ý thức là ý thức cá nhân và ý thức cộng đồng. Ý thức cá nhân thiên về những suy nghĩ của bản thân mỗi người, giữa mỗi người là khác nhau. Còn ý thức cộng đồng là phần nhận thức về các giá trị chung theo chuẩn mực đạo đức, mà mọi người có trách nhiệm tuân thủ, hướng đến một xã hội văn minh tốt đẹp. Ý thức cộng đồng chính là thước đo đánh giá đạo đức, phẩm chất của một con người. Đối với những người sống có ý thức thì họ sẽ được mọi người xung quanh tin tưởng và yêu mến.
Xã hội hiện đại khiến cho con người trở nên vì chính mình nhiều hơn mà bỏ qua ý thức cộng đồng. Vậy ý thức cộng đồng phải hiểu chính xác là gì? Trước tiên, chúng ta phải hiểu được khái niệm ý thức. Ý thức vốn là một phạm trù triết học khá trừu tượng và khó hiểu. Nhưng hiểu một cách đơn giản, ý thức là sự nhận thức trực tiếp, tức thời về hoạt động tâm lý của bản thân; sự nhận thức rõ ràng về việc mình đang làm, đang nghĩ. Có hai loại ý thức là ý thức cá nhân và ý thức cộng đồng. Ý thức cá nhân thiên về những suy nghĩ của riêng từng người, phân biệt giữa người này với người khác. Còn ý thức cộng đồng là phần nhận thức về các giá trị chung, theo chuẩn mực đạo đức, mà mọi người có trách nhiệm tuân thủ, hướng đến một xã hội văn minh tốt đẹp. Ý thức cộng đồng chính là thước đo đánh giá đạo đức, phẩm chất của một con người. Người có ý thức cộng đồng cao sẽ gây được thiện cảm cho những người xung quanh thông qua những hành động đẹp, từ đó có được lòng tin và niềm yêu thương của mọi người.
Một người sống có ích cần có những biểu hiện qua hành động cụ thể. Đầu tiên, người đó cần biết tuân thủ những quy định của các cơ quan tổ chức hay hiến pháp pháp luật của nhà nước thì họ đang ý thức được trách nhiệm với cộng đồng mình đang sống. Với những người xung quanh, chúng ta cần có sự tôn trọng và yêu thương chân thành. Với môi trường tự nhiên cũng cần phải có trách nhiệm bảo vệ và giữ gìn. Tất cả những hành động và việc làm của người có ý thức đều sẽ hướng đến lợi ích chung của cả cộng đồng.
Đối với riêng tôi, một học sinh cuối cấp đang sống trong những ngày không quên, khi đất nước cùng chung một tấm lòng quyết thắng đại dịch. Tôi cũng có những cách riêng để thể hiện ý thức với cộng đồng như đeo khẩu trang khi đi đến nơi công cộng, luôn đem theo nước sát khuất bên người, quyên góp ủng hộ đồ ăn cho những người gặp khó khăn do đại dịch ở địa phương. Cùng với đó, tôi cũng cố gắng học tập và hoàn thành tốt kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 sắp tới, để không phụ sự kỳ vọng của gia đình và nhà trường. Trong tương lai, em cũng hy vọng bản thân có thể đóng góp những việc có ích cho xã hội nhiều hơn nữa.
Hiện nay, có một thực trạng đáng buồn là nhiều người sống không có trách nhiệm với cộng đồng. Nhiều hành vi như buôn bán động vật hoang dã hay buôn bán trẻ em và phụ nữ. Đến việc phá hoại rừng, xả thải ra các con sông khiến môi trường bị ô nhiễm. Hay hành vi của nhóm nam thanh niên chưa đủ mười tám tuổi ở Hà Nội tổ chức đua xe máy. Những việc làm trên đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền con người, môi trường sống tự nhiên và an toàn giao thông. Đó chỉ là một trong số ít những việc làm thiếu ý thức mà thôi. Nhưng bên cạnh đó cũng có vô số những hành động đẹp. Chắc hẳn chúng ta không thể quên được hình ảnh các chiến sĩ bộ đội phải lập trại ngủ ngoài rừng để canh phòng biên giới trong những ngày dịch bệnh Covid - 19 đang diễn biến phức tạp. Hay hình ảnh sinh hoạt hàng ngày của nhiều người trong khu cách ly được đăng tải trên mạng với thông điệp: “Cách ly không đáng sợ như chúng ta vẫn nghĩ”, với hy vọng người dân hãy tự giác cách ly khi cần thiết. Đó chính là tinh thần một người vì mọi người, thể hiện ý thức cộng đồng cao.
Như vậy, để trở thành một tấm gương sáng trong cuộc sống, mỗi người hãy sống có trách nhiệm với xã hội nhiều hơn. Chúng ta hãy bỏ qua những lợi ích cá nhân tầm thường, mở rộng tấm lòng cống hiến nhiều hơn cho xã hội để trở thành một người thực sự có ích.
------Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp------