1. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
2. Dàn bài chi tiết
a. Mở bài:
- Không thể thành công nếu như con người thiếu tính tự lập. Tự lập là đức tính cần thiết và quan trọng.
b. Thân bài:
* Giải thích: Tự lập chính là một cách sống tự quyết định, tự hành động, tự lựa chọn cho mình một con đường trong tương lai để đi. Tự lập là hành động mà không dựa dẫm vào người khác.
* Bình luận và chứng minh:
- Tự học mà bố mẹ không phải thúc giục.
- Hoàn thành mọi bài tập bằng sức của mình, không đi chép bài.
- Dám đưa ra ý kiến, quan điểm của mình.
- Học sinh đang thiếu dần tính tự lập, ỷ lại vào học thêm, mạng Internet, sách tham khảo…
- Nhiều người dựa dẫm, chờ đợi người khác.
* Vai trò:
- Tự lập là đức tính quan trọng mà cha ông chúng ta dạy từ thuở nhỏ.
- Tự lập giúp con người có tính sáng tạo hơn.
- Khi tự lập, con người có ý thức hơn trong mọi hành động
- Tính tự lập giúp con người nhận thức toàn diện hơn về mọi mặt, có cái nhìn bao quát hơn về mọi mặt cuộc sống.
- Tính tự lập giúp con người khẳng định giá trị bản thân.
- Tính tự lập giúp xã hội hoàn thiện và phát triển.
* Bài học:
- Chăm chỉ rèn luyện học tập.
- Giúp đỡ mọi người xung quanh cùng rèn luyện tính tự lập.
c. Kết bài:
- Đừng để thành công xa rời bạn vì bạn không phải là người có tính tự lập.
3. Bài văn mẫu
Đề bài: Suy nghĩ của em về tính tự lập của giới trẻ hiện nay.
Gợi ý làm bài:
3.1. Bài văn mẫu số 1
Trang Tử đã từng nói rằng: “Gà rừng đi mười bước mới nhặt được hạt thức ăn, đi trăm bước mới uống được ngụm nước. Nhưng chúng không mong sống trong lồng”. Cách sinh tồn của loài gà rừng gợi cho ta nhiều suy nghĩ về tính tự lập trong cuộc sống.
Tự lập là sống dựa vào chính mình, hành động, suy nghĩ từ chính mình, không phụ thuộc quá nhiều vào những người xung quanh. Xã hội đã trải qua bao biến đổi, thăng trầm, con người vì thế cũng thay đổi ít nhiều nhưng ở thời đại nào, ở dân tộc nào, con người cũng cần mang theo hành trang bên mình là tự lập. Đó là thứ hành trang vạn năng, là thứ hành trang cần mang theo mọi nơi, mọi lúc trong cuộc trường chinh bước vào tương lai của mỗi cá nhân, mỗi dân tộc.
Tính tự lập là sự tự giác học tập, làm việc bằng chính khả năng của mình, đi đôi chân của mình chứ không phải dựa dẫm, phụ thuộc vào một ai khác. Tự lập tức là dám tự mình dương đầu với khó khăn thử thách đối mặt với những cám dỗ trong cuộc sống. Tự lập là đức tính tốt cần có ở mỗi người nhất là những người trẻ tuổi bởi vì ngay từ nhỏ đã dựa dẫm quá nhiều vào bố mẹ thì sau này bước ra khỏi vòng tay chăm sóc của gia đình sẽ khó làm được việc gì to lớn.
Ngày nay rất nhiều bạn trẻ được sống trong sự nuông chiều,sẽ chẳng ngạc nhiên khi có nhiều bạn đã học trung học mà không làm được những việc nhà đơn giản như: nấu cơm, giặt giũ, lau nhà,... Những công việc ấy với các bạn không khác gì cực hình bởi họ chưa từng phải động tay động chân vào chúng. Hay khi đi học, làm việc gặp một vấn đề gì khó có nhiều bạn thay vì suy nghĩ để tự mình tìm cách giải quyết thì sẽ bỏ cuộc và nhờ người khác làm hộ.Đây là tình trạng rất đáng báo động bởi lâu ngày sẽ thành thói quen ỉ lại vào người khác rồi dần đánh mất chính bản thân mình, sớm từ bỏ trước những khó khăn, chùn bước trước những va vấp. Nhiều gia đình còn sắp đặt tương lai, hạnh phúc cho con cái, nhiệm vụ của những bạn trẻ là đi đúng con đường mà cha mẹ đã vạch ra. Như thế vô tình đã đánh mất khả năng tự lập cần thiết của con. Nếu chúng ta không tự lập, thiếu quan điểm của riêng mình thì vĩnh viễn mình sẽ không trưởng thành được Khi chúng ta qua biển lớn mới phát hiện ra ngay cả trụ nửa giờ trước gió nhẹ chúng ta cũng không thể làm được. Muốn có đôi cánh mạnh mẽ thì phải trải qua quá trình rèn luyện và thử thách chứ không phải chỉ học trong sách sách vở.
Con người cần tự lập để phát triển. Như một lẽ tự nhiên, con người tồn tại trong nhân quần nhưng vẫn là một cá thể, một bản thể không bao giờ lặp lại. Nếu sống quá dựa vào mọi người xung quanh, chúng ta rất dễ nảy sinh sự phụ thuộc, khi ấy ta làm một điều gì đó cũng sẽ hỏi ý kiến mọi người, ta suy nghĩ điều gì đó cũng không hề chắn chắn. Tự lập để ta có khả năng tư duy độc lập, để phát triển chính mình. Nếu không tự lập, chúng ta có nhìn thấy bao những con người đã làm nên lịch sử cho nhân loại? Nếu không tự lập ngay từ thời ấu thơ, thử hỏi rằng, khi trưởng thành, mỗi chúng ta có thể tìm được chỗ đứng cho riêng mình trong xã hội? Tự lập để phát triển bản thân, suy rộng ra là để khẳng định những giá trị sống của riêng mình.
Con người cần tự lập để sáng tạo. Còn nhớ, ba người sáng lập nên Youtube từng nhận được những lời khuyên rằng không nên sáng tạo ra phần mềm này nhưng trên tất cả, họ đã tự lập để rồi cuối cùng, Youtube trở thành phần mềm hấp dẫn và hữu ích đối với mọi người ở mọi lứa tuổi. Nếu không tự lập vươn mình sau thảm họa của thiên tại, chúng ta cũng có nhìn thấy một đất nước Nhật Bản như ngày hôm nay? Không còn nghi ngờ gì nữa, tự lập chính là điểm tựa vững chãi nhất, là hành trang quý báu nhất đưa con người vượt qua những định kiến, vượt qua những thách thức để vươn mình đứng lên.
Không có tính tự lập đồng nghĩa với việc không có lý tưởng sống mà không có lý tưởng sống thì chắc chắn không thể thành công. Lý tưởng được ví như ngọn đèn soi sáng dẫn lối cho chúng ta đến cái đích thành công. Nhưng khi không có lý tưởng đồng nghĩa phải đi trên con đường đen tối không có ánh sáng chiếu rọi. Thành công đứng ngay trước mắt nhưng những con người không tự lập không thể với tới đơn giản họ chẳng có bản lĩnh gì đối diện với những lo sợ, thử thách ngoài kia. Chính vì thế, mãi mãi họ sẽ chỉ là cái bóng của những con người nâng đỡ vì họ không dám bước ra khỏi vòng tay nâng niu ấy để có chính kiến của riêng mình và có những bước đi từ chập chững đến trưởng thành. Những khó khăn ban đầu có thể làm ta lo lắng sợ hãi nhưng hãy cứ vững tin, không chùn bước thì những trở ngại đó có lớn đến đâu cũng sẽ bị tiêu diệt. Những thử thách, hiểm nguy mà chúng ta vượt qua chính là những bài học kinh nghiệm quý giá. Hơn thế nữa chúng ta có thể biến khó khăn thành cơ hội vươn lên khẳng định bản thân mình. Không ai trả phí cho sự tự lập, sự dung cảm nhưng nếu không tự lập sẽ mất rất nhiều thứ. Đánh mất lý tưởng, cơ hội và cuối cùng là thành công.
Nhưng không phải vì thế mà chúng ta quay lưng với tất cả sự giúp đỡ của người khác bởi trong cuộc sống có rất nhiều việc mà một mình chúng ta không thể hoàn thành cần sức của người khác. Hãy nhận sự giúp đỡ khi thật cần thiết đừng biến sự giúp đỡ của người khác thành vật thay thế để chúng ta ỷ lại.
Tuy nhiên, về thực tế xã hội ngày nay, hiện trạng mọi người về ý thức tự lập đang là vấn đề cần quan tâm. Học sinh ỷ lại vào các thiết bị điện tử, ỷ lại vào học thêm mà không có ý thức tự học, ỷ lại vào các sách tham khảo… Tính tự lập gần như đang là số 0 với học sinh. Việc học tủ trước khi đi thi, diễn ra thường xuyên dẫn đến điểm kém, và không có kiến thức ở nhiều học sinh. Nhiều đứa trẻ thành phố, quen thói được nuông chiều, ở nhà có giúp việc dọn dẹp mà không biết làm việc nhà. Hay chúng quen được bố mẹ nấu sẵn và không hề biết nấu bất kỳ món ăn nào. Thực trạng này diễn ra rất nhiều, phổ biến. Nhưng vẫn còn rất nhiều người và nhiều học sinh biết rèn cho mình tính tự lập để tìm được con đường đến thành công dễ dàng.
Muốn có được tính tự lập, chúng ta luôn phải tự trau dồi kiến thức, rèn luyện bản thân. Hơn thế phải biết cùng nhau cố gắng rèn luyện đức tính tự lập đáng quý. Tuy vậy, tự lập phải đi cùng sự tỉnh táo và biết tiếp thu ý kiến của mọi người xung quanh. Thành công sẽ không đến với những ai không có tính tự lập. Bởi tự lập là một trong những điều cốt lõi nhất của con người trên con đường hoàn thiện bản thân.
3.2. Bài văn mẫu số 2
Mỗi một sinh vật sinh ra trong trái đất này đều phải có tính tự lập để sinh sống và tồn tại. Những con chim non mới sinh ra khi xa mẹ cần tự lập, tự học cách vỗ cánh để bay và tự kiếm ăn nuôi sống bản thân mình. Những con thú trong rừng cần tự lập học cách rình mồi, kiếm mồi để duy trì sự sống. Và con người cũng cần tính tự lập. Nó sẽ quyết định đến nhân cách và tương lai của một con người. Tự lập là điều cần thiết của mỗi người, cần rèn luyện và cần có quá trình.
Tự lập là gì? “Tự” là do mình, xuất phát từ bản thân mình, không lệ thuộc vào bất kỳ ai. Tự lập chính là một cách sống tự quyết định, tự hành động, tự lựa chọn cho mình một con đường trong tương lai để đi. Tự lập trái ngược với phó mặc, với lệ thuộc. Đây là một đức tính tốt của con người, giúp cho con người ngày càng sống bản lĩnh, tự tin với bản thân mình hơn.
Thực chất, chúng ta không phải chờ đến lúc lớn lên rồi mới bắt đầu tự lập. Tự lập ở đây được biểu hiện qua nhiều hành động khác nhau. Ví dụ như ngay khi bạn đang là một học sinh chẳng hạn. Tính tự lập được thể hiện qua ngay việc bản thân bạn có tự giác làm bài hay không, có ý thức tham gia vào các công việc gia đình hay không … Ở trường, khi được giao bài tập khó, thay vì chép bài bạn, thì bạn sẽ tự suy nghĩ cho đến khi cảm thấy nó nằm ngoài tầm giải quyết của bản thân thì mới nhớ đến thầy cô, bạn bè. Hay như khi ở nhà, thay vì để mẹ lo hết mọi công việc trong gia đình, bạn có thể tự mình dọn dẹp phòng ngủ của bản thân, thậm chí giúp mẹ khi không được nhờ vả.
Nếu muốn thành công trong cuộc sống hay làm nên những điều lớn lao, có ích cho đời thì mỗi con người phải không ngừng nỗ lực rèn luyện và bồi dưỡng cho mình những phẩm chất tốt đẹp. Tự lập là một trong những phẩm chất hàng đầu mà con người cần phải có. Chỉ có những phẩm chất cao quý mới có thể giúp con người thành công và khẳng định mình trong cuộc sống này. Mọi hành động xấu xa, gây hại sớm muộn gì cũng bị xã hội lên án, trừng trị và loại bỏ.
Người có tính tự lập sẽ thành công hơn trong cuộc sống. Không phải vì may mắn mà vì sự chuẩn bị kỹ lưỡng các năng lực cộng với những may mắn sẽ giúp họ thành công nhanh hơn, bền vững hơn. Trong công việc, họ không trông chờ vào các nguồn sức mạnh khác, cũng không trông chờ vào sự may rủi, họ biết bắt đầu công việc ngay từ đầu dựa vào sức mình và kiên trì đi đến thành công.
Có một thực tế đó là đời sống hiện nay đã trở nên khá giả hơn. Nhiều gia đình chỉ cần con cái học giỏi là được mà quên đi việc rèn luyện cho con kỹ năng sống. Rất nhiều bạn trẻ hiện nay không có tính tự lập là vì thế. Từ cách bố mẹ nuông chiều con cái đã dẫn đến con không biết làm một việc gì ngoài việc học. Ngay cả khi bố mẹ vắng nhà cũng không thể tự nấu một bữa cơm chỉnh tề. Những việc thiết yếu trong cuộc sống như vậy mà không thể tự làm được thì thật đáng trách.
Có thể nói rằng, sống tự lập là một lối sống đẹp và cần thiết đối với tất cả chúng ta. Sự tự lập sẽ rèn luyện cho con người chúng ta bản lĩnh vững vàng và sự tự tin trong cuộc sống, từ đó tạo nên những thành công cho con người. Tuy nhiên, cũng không nên hiểu tự lập là tách mình ra khỏi công đồng, đoàn thể. Sự tự lập là để rèn luyện bản lĩnh và sự tự tin chứ không phải là sống ích kỷ chỉ biết đến bản thân mình. Khi được trui rèn, chúng ta sẽ có bản lĩnh và sức mạnh vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.
Học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Hồ Chí Minh, thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay đã phát huy được đức tính tốt đẹp ấy. Nhiều em học sinh luôn tự giác và đạt được kết quả cao trong học tập. Nhiều sinh viên đã tìm tòi, sáng tạo ra nhiều phát minh độc đáo, có ích cho xã hội. Ví dụ như trong đại dịch Covid-19 vừa qua những sản phẩm như bánh mì thanh long, bún dưa hấu… đều được tạo ra bởi chính đầu óc sáng tạo của những có người có tính tự lập. Khi gặp phải vấn đề họ sẽ tìm cách để giải quyết chứ không phải là than thở hay ỷ lại người khác. Tuy nhiên, bên cạnh đó, không ít bạn trẻ đang trở nên thiếu tính tự lập: ỷ lại vào việc học thêm, tài liệu trên mạng Internet, các sách tham khảo… Không chịu tự duy, sáng tạo ra những cái mới mẻ do chính mình tạo ra. Nhiều người thậm chí có suy nghĩ dựa dẫm vào gia đình, bạn bè chứ không chịu cố gắng rèn luyện, tu dưỡng bản thân. Đó là những hành vi cần phải tránh xa.
Tóm lại, mỗi cá nhân hãy ý thức vai trò to lớn của lối sống tự lập. Đừng để con đường bước đến đích của thành công ngày càng xa vời chỉ vì sự thụ động của chính mình.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----