Nghị luận xã hội về kỹ năng sống

a. Mở bài:

- Giới thiệu, dẫn dắt đến vấn đề cần nghị luận.

b. Thân bài:

* Giải thích khái niệm: “Kĩ năng sống” chính là năng lực của mỗi người giúp giải quyết những nhu cầu và thách thức của cuộc sống có hiệu quả; đó cũng là khả năng của mỗi cá nhân để duy trì một trạng thái khỏe mạnh về mặt tinh thần, biểu hiện qua hành vi phù hợp và tích cực khi tương tác với người khác, với nền văn hóa và môi trường xung quanh.

* Bàn luận:

- Vai trò của việc rèn luyện kĩ năng sống:

+ Cuộc sống hiện đại đòi hỏi mỗi cá nhân phải không ngừng cập nhật giá trị và hoàn thiện giá trị của mình. Để tồn tại và phát triển, với bất kì ai, không chỉ cần học tập bồi dưỡng, nâng cao kiến thức mà còn phải rèn luyện kĩ năng sống để không ngừng nâng cao chất lượng đời sống để đời sống thực sự là sống chứ không là tồn tại.

+ Kĩ năng sống giúp con người ứng xử linh hoạt và hiệu quả nhất trước những tình huống nảy sinh trong cuộc sống.

+ Kĩ năng sống giúp mỗi người bình tĩnh, tự tin vào bản thân, dám khẳng định năng lực, sở trường của mình.

+ Những người có kĩ năng sống tốt thường dễ thành đạt hơn trong cuộc sống.

- Nếu không có kĩ năng sống tốt thì:

+ Con người thiếu tự tin, thiếu chủ động khi cuộc sống nảy sinh những vấn đề phức tạp.

+ Con người sẽ khó thành công hơn trong cuộc sống, không dám thể hiện, khẳng định mình trong các môi trường hoạt động.

* Bài học:

- Nhận thức: Kỹ năng sống có vai trò rất quan trọng đối với tất cả mọi người, nhất là giới trẻ.

- Hành động: Bên cạnh tích lũy kiến thức hàn lâm từ nhà trường, sách vở,… mỗi người cần thường xuyên trau dồi, rèn luyện, bồi dưỡng kĩ năng sống – kĩ năng mềm để dễ dàng thích nghi với cuộc sống hiện đại.

c. Kết bài:

- Khẳng định lại vấn đề.

Đề bài: Em hãy viết bài văn nghị luận về kỹ năng sống.

Gợi ý làm bài:

Quá trình tồn tại và thống trị thế giới đã khẳng định những năng lực ưu việt của con người so với những loài vật khác. Trong đời sống xã hội, con người muốn thành công, ngoài nhiệm vụ tích lũy tri thức vững chắc còn cần phải rèn luyện cho mình thật nhiều kỹ năng sống mạnh mẽ. Thế nhưng, khi xã hội càng phát triển, việc giáo dục và rèn luyện kỹ năng sống cho giới trẻ đã không được quan tâm, khiến nhiều bạn trẻ thiếu kỹ năng sống cần thiết. Tình trạng đó gây ra những hậu quả nghiêm trọng, là hồi chuông cảnh tỉnh toàn xã hội trước tương lai của tuổi trẻ.

Kỹ năng sống là tập hợp các hành vi tích cực và khả năng thích nghi cho phép mỗi cá nhân đối phó hiệu quả với các nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày. Nói cách khác, đó là tập hợp các kỹ năng mà con người tiếp thu qua giáo dục hoặc trải nghiệm trực tiếp được dùng để xử lý các vấn đề và câu hỏi thường gặp trong đời sống con người.

Sự thích nghi thể hiện ở việc thích nghi với môi trường sống, với những con người mới, công việc mới, suy nghĩ mới. Bởi chúng ta không bao giờ sống chỉ suy nhất trong một môi trường, tiếp xúc với những người thân quen. Ai cũng có lúc phải trưởng thành, phải tự lập, phải làm việc; lúc đó sẽ phải thay đổi môi trường sống, phải tiếp xúc với nhiều người. Kỹ năng thích nghi trong thời gian này là điều cần thiết cần phải phát huy hơn nữa. Bởi nếu không thích nghi thì chúng ta không thể hòa nhập cũng như bắt kịp với xu thế của xã hội.

Đối với thế hệ trẻ, việc thích nghi không những giúp cho họ có thể mở rộng thêm nhiều mối quan hệ, cọ xát tiếp xúc với nhiều người mà còn nâng cao sự tự tin hơn nữa. Tự tin là điều mà xã hội cần ở những người trẻ. Vì tự tin cũng chính là một biểu hiện của sự thích nghi trước bất kỳ môi trường sống nào.

Tích lũy kiến thức là bước cơ bản đầu tiên của mỗi cá nhân giúp tăng vốn hiểu biết, là cơ sở để khám phá thế giới. Nhưng tích lũy kiến thức không thôi là chưa đủ để vững vàng bước vào tương lai, mà phải có cả kinh nghiệm, sự trải nghiệm thực tế cuộc sống. Xã hội hiện đại không ngừng phát triển và liên tục biến đổi, tạo nên những tình huống mới mà con người phải tìm cách vượt qua, chinh phục chúng. Nếu chỉ có tri thức sách vở không thôi, chúng ta không thể giải quyết muôn mặt vấn đề đời sống được. Hơn nữa tri thức về một vấn đề chỉ có một nhưng tình huống trong cuộc sống lại muôn hình vạn trạng khác nhau. Bởi vậy không thể áp dụng một tri thức cho tất cả các tình huống đó mà phải có kĩ năng giải quyết các vấn đề khác nhau. Như vậy, trong xã hội hiện đại con người càng cần hơn nữa những kĩ năng sống cơ bản để thích nghi và nâng cao chất lượng cuộc sống của chính mình.

Rèn luyện kĩ năng sống có vai trò hết sức quan trọng đối với mọi người. Trong cuộc sống hiện đại, với mức độ công nghiệp hóa hiện đại hóa diễn ra ngày càng nhanh chóng thì việc hình thành kĩ năng sống lại càng cần thiết hơn bao giờ hết. Cuộc sống hiện đại đòi hỏi con người phải không ngừng tự hoàn thiện bản thân, nâng cao tầm giá trị của chính mình. Kĩ năng sống giúp con người có thể xử lí linh hoạt các tình huống bất ngờ xảy ra. Không chỉ vậy khi có kĩ năng sống bạn sẽ cảm thấy bình tĩnh, tự tin, chủ động hơn trong cuộc việc. Và những người có kĩ năng sống thường dễ đạt được thành công hơn. Ngược lại những kẻ không hình thành được kĩ năng sống cho bản thân thường rụt rè, nhút nhát. Bất cứ vấn đề gì cũng e sợ, không giải quyết được những vấn đề của cuộc sống. Và những người này tỉ lệ thành công thường rất hiếm hoi.

Tôi từng quen biết một cô bé chuẩn bị bước sang lớp 10. Gia đình em chuyển vào miền nam sinh sống, em phải làm quen với môi trường mới, cuộc sống mới, trường học và các bạn bè đều mới. Tính em vốn nhút nhát, ngại giao tiếp, ngại va chạm. Nhưng được sự động viên, khích lệ của mọi người em đã dần dần thích nghi với môi trường mới, càng ngày em càng hòa đồng và trở thành một người năng động tham gia rất nhiều hoạt động. Sự thích nghi đã khiến cô bé nhút nhát trở nên tự tin và hài lòng với bản thân mình hơn.

Môi trường đại học là nơi mà tất cả các bạn sinh viên khi đặt chân vào đây đều phải học kỹ năng thích nghi. Bởi đây là môi trường hoàn toàn khác so với trước đấy. Nếu không thích nghi thì sinh viên sẽ mãi dậm chân tại chỗ, không có ý chí, không có lập trường, sống không hòa đồng. Chúng ta có thể giúp đỡ nhau để làm tốt kỹ năng thích nghi này để hoàn thiện bản thân mình từng ngày.

Tuy nhiên cần hiểu kỹ năng sống thích nghi theo nghĩa tích cực, cần chọn môi trường, con người phù hợp, tốt cho bản thân mình thì hòa đồng. Không nên thích nghi với những thứ không lành mạnh, xấu xa có thể trực tiếp khiến cho bản thân bạn rơi vào sai lầm. Bởi vậy kỹ năng thích nghi còn là phải biết cách nên và không nên thích nghi với môi trường nào. Nắm rõ được kỹ năng này thì chúng ta không ai sợ lạc lõng và đi vào con đường sai lầm.

Rèn luyện kỹ năng sống là nhiệm vụ sống còn của giới trẻ ngày nay. Trong khi, ngày càng có nhiều người trở nên lười biếng, dựa dẫm, ỷ lại thì việc rèn luyện kỹ năng sống cho thanh niên và học sinh là thực sự rất cần thiết. Là học sinh, hãy rèn luyện kỹ năng sống ngay từ bây giờ để học tập tiến bộ, mai này đem sức mình xây dựng quê hương, đất nước.

Không ai có thể bảo vệ bạn hay giúp bạn thành công tốt hơn bản thân bạn. Bởi thế, ngay bây giờ hãy rèn luyện các kỹ năng sống và tự hoàn thiện bản thân mình. Một khi bạn đã có trong mình mọi thứ bạn cần để đối phó với bất kỳ điều gì mà thế giới ném vào bạn, bạn sẽ cảm thấy cuộc sống thật ý nghĩa. Và ngược lại, nếu bạn chẳng có một kỹ năng sống nào hoặc có một cách hời hợt, điều đó báo trước những điều tệ hại sẽ đến ở tương lai.

Cuộc sống con người ngày càng phát triển, bởi vậy đòi hỏi với mỗi cá nhân ngày càng cao hơn. Để tồn tại trong thế giới hiện nay mỗi người phải hình thành cho mình những kỹ năng sống cơ bản. Những kỹ năng sống này sẽ giúp bạn có thể vượt qua mọi khó khăn, thử thách để vươn đến thành công. Bởi vậy, “việc rèn luyện kĩ năng sống cũng quan trọng như tiếp thu kiến thức”.

Trước hết ta cần hiểu thế nào là kĩ năng sống? Hiểu một cách đơn giản nhất kĩ năng sống là những năng lực cần thiết con người cần có để giải quyết những vấn đề trong cuộc sống một cách có hiệu quả và mang lại những kết quả tốt đẹp. Kỹ năng sống còn là khả năng mỗi cá nhân duy trì một trạng thái tinh thần khỏe mạnh, minh mẫn, có cách ứng xử phù hợp với mọi người xung quanh.

Kĩ năng sống có một vai trò đặc biệt quan trọng trong cuộc sống con người. Một con người có được những kĩ năng sống tốt sẽ thích nghi tốt hơn trong mọi hoàn cảnh sống, có thể ứng phó với mọi sự biến đổi bất thường trong cuộc sống, biến khó thành dễ, chuyển bại thành thắng, biến vất vả chông gai thành điều kiện, cơ hội. Chàng trai Nick Vujicic, một con người sinh ra đã thiếu tứ chi, ban đầu anh luôn mặc cảm về bản thân vì cho rằng mình chẳng giống ai, thậm chí là muốn kết thúc sự sống. Nhưng bằng sự động viên của cha mẹ và đặc biệt là sau khi đọc xong một bài báo viết về hình ảnh của một người cũng có hoàn cảnh như anh nên anh đã nỗ lực, vươn lên khẳng định mình trở thành một nhà diễn thuyết truyền cảm hứng sống và kĩ năng sống cho những con người thiếu may mắn như anh. Hay những cầu thủ U23 Việt Nam, nhờ tinh thần đoàn kết, kết hợp với kĩ năng hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau, hiểu ý đồng đội trong quá trình thi đấu mà họ đã đem lại chiến thắng, đưa trận đấu vào trận chung kết của khu vực Châu Á 2018. Rèn luyện kĩ năng sống cũng giúp con người, đặc biệt là thế hệ trẻ có thể phát triển nhân cách, thể chất, tình cảm, giao tiếp, ngôn ngữ, tư duy một cách toàn diện, là nền tảng để giúp con người tự tin hơn trong cuộc sống. Về phương diện thể chất: giúp con người có sức khỏe tốt, cân đối, dẻo dai...; về phương diện tình cảm: bồi đắp cho con người tình yêu thương, sự sẻ chia, sự đoàn kết, gắn bó giữa con người với con người...; về phương diện ngôn ngữ và giao tiếp: giúp con người tự tin, giao tiếp hiệu quả, biết thuyết trình trước đám đông, biết lắng nghe, học hỏi mọi thứ xung quanh. Về phương diện tư duy nhận thức: kích thích sự sáng tạo, có những bước đột phá nhạy bén, đúng thời điểm cần thiết, năng động và dễ dàng ứng phó với mọi trở ngại bất thường.

Ví dụ như ở Nhật Bản, một đất nước thường xuyên xảy ra động đất, núi lửa, sóng thần nên các trẻ em khi mới lớn lên đã được trang bị rất nhiều những kĩ năng sống để có thể chủ động ứng phó trước thiên tai, tự bảo vệ sự sống của mình trước những hiểm họa bất ngờ ập tới. Vì thế, những đứa trẻ đó thực sự rất tự tin trước những biến động của khí hậu, thời tiết thất thường.

Bên cạnh đó, rèn luyện kĩ năng sống cũng giúp cho con người sống có bản lĩnh, có ước mơ, có lí tưởng sống tích cực, dám nghĩ dám làm, biết chịu trách nhiệm trước hành vi sai trái của bản thân, sống giàu lòng vị tha, tình thương yêu bác ái... Kỹ năng sống không chỉ là khả năng xử lí tình huống và giữ mạng sống khi rơi vào tình huống khó khăn mà còn bao gồm cả khả năng quản lý tốt tài chính và thời gian của mình. Học kỹ năng sống cũng đồng nghĩa là bạn học cách tự lập, tự quản lý thời gian và các vấn đề cá nhân của mình. Bạn trở nên hoàn thiện hơn về con người và có thể tự xoay sở trong mọi tình huống, đó chính là cái đích của việc học kỹ năng sống.

Không chỉ thế, kỹ năng sống còn là việc mình điều khiển được cảm xúc bản thân để hòa thuận với mọi người. Điều này hoàn toàn quan trọng đặc biệt là với thế hệ trẻ ngày nay, bạn cũng có thấy trên báo đài nổi lên những vụ gây gổ của học sinh với nhau, đó tuy chỉ là những vấn đề nhỏ thế nhưng các em lại tự khiến câu chuyện trở nên nghiêm trọng và kéo bè đến giải quyết bằng vũ lực. Trong cuộc sống không phải lúc nào mọi chuyện cũng như mong muốn, có thể có nhiều tình tiết khác nhau dẫn đến hiểu lầm và cách giải quyết là phải lắng nghe nhau để từ từ xua đi hiểu lầm không đáng có chứ không phải dùng cái hung hăng thiếu suy nghĩ của tuổi trẻ để giải quyết, những người nông cạn với suy nghĩ nông nổi sẽ không thể làm nên chuyện trong cuộc đời của mình.

Rèn luyện kỹ năng sống là một quá trình lâu dài xuyên suốt đời người. Không nên vì nóng vội mà áp đặt giáo dục kỹ năng sống trong chương trình dạy học. Điều cần thiết là làm cho mọi người ý thức được tầm quan trọng của kỹ năng sống và lồng nó vào các môn học. Những người đã đi làm thì cần bổ sung một vài chuyên đề cần thiết mà bản thân còn yếu để nâng cao năng lực và hiệu quả công việc.

Không ai sinh ra đã là thiên tài. Mỗi sự thành công trong cuộc đời này đều được đánh đổi bởi rất nhiều trí tuệ và công sức. Lý thuyết luôn có một khoảng cách nhất định so với thực tế. Không nhất thiết bạn phải là một người tài giỏi hay giàu có. Không phải bạn có bao nhiêu niềm tin. Cũng không phải bạn có bao nhiêu nghị lực. Điều quan trọng nhất quyết định mọi thành công đó là bạn sẽ chiến thắng nghịch cảnh bằng giải pháp nào.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----