Hướng dẫn chi tiết
1. Tóm tắt nội dung
- Thống kê các bài thơ trong chương trình
- Phân tích một số bài thơ
2. Hướng dẫn soạn bài Kiểm tra về thơ
Câu 1. Sắp xếp cho đúng các dữ liệu của mỗi bài thơ trong một bảng thống kê mà trật tự đã bị xáo trộn (tên bài thơ, tác giả, năm sáng tác, thể thơ, nội dung chính).
Tên bài thơ | Tác giả | Năm sáng tác | Thể thơ | Nội dung chính |
Con cò | Chế Lan Viên | 1948 | Tự do | Từ hình tượng con cò trong lời ru, ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa lời ru. |
Mùa xuân nho nhỏ | Thanh Hải | 1980 | Năm chữ | Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước, ước nguyện góp sức vào mùa xuân lớn. |
Viếng lăng Bác | Viễn Phương | 1978 | Tám chữ | Lòng thành kính và niềm xúc động của nhà thơ trong một lần ra thăm lăng Bác. |
Sang thu | Hữu Thỉnh | Sau 1975 | Năm chữ | Biến chuyển thiên nhiên lúc giao mùa từ hạ sang thu qua sự cảm nhận tinh tế của nhà thơ. |
Nói với con | Y Phương | Sau 1975 | Tự do | Bằng lời trò chuyện với con để thể hiện sự gắn bó, tự hào về quê hương và đạo lí sống của dân tộc. |
Câu 2. Phân tích diễn biến tâm trạng (mạch cảm xúc trữ tình) trong các bài thơ: Con cò (Chế Lan Viên), Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải), Viếng lăng Bác (Viễn Phương).
- Con cò (Chế Lan Viên): Mạch cảm xúc trữ tình được phát triển theo ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò, bắt đầu từ hình ảnh con cò trong ca dao theo lời ru của mẹ đi vào tiềm thức trẻ thơ, rồi biểu tượng cho sự nâng niu chăm chút của mẹ cho con suốt cuộc đời, cuối cùng là cảm nhận sâu sắc về tình mẫu tử và ý nghĩa lời ru.
- Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải): Mạch cảm xúc được khơi nguồn từ sức sống, vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, mở rộng ra mùa xuân đất nước, cách mạng. Cảm xúc lắng đọng dần vào suy tư và ước nguyện: nhà thơ muốn nhập vào bản hòa ca vĩ đại của cuộc đời bằng một nốt trầm xao xuyến riêng mình, góp vào mùa xuân chung lớn lao của đất nước một "mùa xuân nho nhỏ" riêng mình. Bài thơ khép lại với những cảm xúc thiết tha, tự hào về quê hương, đất nước qua điệu ca xứ Huế.
- Viếng lăng Bác (Viễn Phương): Mạch cảm xúc đi theo trình tự vào thăm lăng Bác. Từ khi đứng trước lăng, đến khi bước vào và ra về. Mở đầu là cảm xúc về cảnh thiên nhiên bên ngoài lăng (hàng tre), tiếp đó là cảm xúc về hình ảnh dòng người bất tận vào viếng lăng. Cảm xúc, suy ngẫm về Bác được gợi lên từ những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng: mặt trời, vầng trăng, trời xanh. Cuối cùng là niềm mong ước thiết tha khi sắp phải trở về.
Câu 3. Phân tích ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò trong bài Con cò của Chế Lan Viên, mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải.
- Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò trong bài Con cò của Chế Lan Viên, mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải.
- Con cò trong bài Con cò của Chế Lan Viên: tượng trưng cho tấm lòng trong trắng, cho những nỗi khổ, nỗi vất vả của người mẹ, người phụ nữ, cho niềm vui và mơ ước hiện nay, cho tình yêu thương rộng lớn của người mẹ, sự dìu dắt, nâng đỡ đầy dịu dàng, thân thương và lo lắng xót xa của người mẹ.
- Mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải: đó là mùa xuân của thiên nhiên tươi đẹp, mùa xuân sức sống của đất nước, mùa xuân của đời người, của tác giả, muốn cống hiến, muốn hòa nhập.
Câu 4. Phân tích những từ ngữ, hình ảnh thể hiện sự cảm nhận tinh tế của Hữu Thỉnh về những biến chuyển của trời đất lúc giao mùa trong bài Sang thu.
- Từ ngữ, hình ảnh thể hiện sự cảm nhận tinh tế của Hữu Thỉnh về những biến chuyển của đất trời lúc giao mùa trong bài Sang thu.
- Từ ngữ: bỗng, hình như (ngỡ ngàng, xúc động), phả, chùng chình (rung cảm tinh tế).
- Hình ảnh: hương ổi, gió se, sương (những dấu hiệu đặc trưng mùa thu được cảm nhận bằng nhiều giác quan), sự biến chuyển càng được khẳng định rõ trong các hình ảnh sông dềnh dàng, chim vội vã, đám mây, sự níu kéo của mùa hạ với các hình ảnh nắng, mưa, sấm, hàng cây đứng tuổi cũng gợi ra nhiều liên tưởng thú vị.
Câu 5. Những điều ước nguyện chân thành và tha thiết của nhà thơ Thanh Hải trong bài Mùa xuân nho nhỏ.
- Những điều ước nguyện chân thành và tha thiết của nhà thơ Thanh Hải trong bài Mùa xuân nho nhỏ.
- Nhà thơ muốn cống hiến hết sức mình vào mùa xuân đất nước, ước nguyện chân thành làm "con chim, cành hoa, nốt trầm" góp cái đẹp cho đất nước.
- Niềm mong ước được cống hiến hết sức, sống hết mình, lao động hết mình "Dù là tuổi hai mươi - Dù là khi tóc bạc" một cách lặng lẽ.
Câu 6. Những hình ảnh ẩn dụ (mặt trời, vầng trăng, trăng hoa) trong bài thơ Viếng lăng Bác đã có tác dụng như thế nào trong việc biểu hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ và của mọi người đối với Bác Hồ?
- Mặt trời: Bác to lớn, vĩ đại, như mặt trời thiên nhiên mang ánh sáng sự sống đến muôn loài, Bác chính là mặt trời mang ánh sáng độc lập.
- Vầng trăng: Bác là vầng trăng hiền dịu, che chở, bao bọc người dân Việt Nam sống trong hạnh phúc ấm no.
- Tràng hoa: lòng thành kính và biết ơn, xúc động của tác giả và con dân Việt Nam.
Câu 7. Qua lời trò chuyện với con, người cha trong bài thơ Nói với con của Y Phương đã thể hiện những tình cảm và suy nghĩ gì về quê hương, dân tộc?
- Tình cảm gia đình ấm cúng.
- Ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình.
- Vẻ đẹp tâm hồn và sức sống của dân tộc miền núi, gợi nhắc tình cảm gắn bó với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống.
Câu 8. Phân tích nét riêng trong cách biểu hiện cảm xúc và sáng tạo hình ảnh của các bài thơ: Con cò, Mùa xuân nho nhỏ, Nói với con.
- Con cò: gợi lại điệu hát ru trong ca dao qua hình ảnh con cò, con cò biểu tượng cho tình mẹ, lòng mẹ và sự chở che.
- Mùa xuân nho nhỏ: Từ hình ảnh mùa xuân tươi đẹp của thiên nhiên, đất nước, tác giả bộc lộ ước nguyện cống hiến mùa xuân nhỏ bé của mình vào mùa xuân đất nước. Hình ảnh tiêu biểu ở con chim, nhành hoa, nốt nhạc, và "lộc giắt đầy trên lưng" người lính.
- Nói với con : hình thức lời tâm tình, nhắc nhở, dặn dò của người cha với giọng điệu tha thiết, trìu mến và tin cậy để thể hiện tình cảm gia đình và tình cảm quê hương, nâng lên thành lẽ sống. Hình ảnh giản dị, gần gũi người đồng mình và các hình ảnh đặc trưng của người miền núi.
Câu 9. Cảm nghĩ của em về tình yêu thương, sự che chở của lòng mẹ trong bài Con cò (Chế Lan Viên).
- Tình mẹ bao la, rộng lớn, mẹ vất vả cực nhọc nuôi con lớn lên bằng những lời ru thân thương, dịu dàng.
- Mẹ yêu thương, che chở và theo con suốt cuộc đời "Con dù lớn vẫn là con của mẹ - Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con".
Để hiểu bài hơn, các em tham khảo bài giảng Kiểm tra về thơ.
3. Hỏi đáp về bài Kiểm tra về thơ
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn Chúng tôi sẽ sớm trả lời cho các em.
-
Đề bài
1/Giới thiệu(thuyết minh) Bằng Việt và bài thơ"Bếp lửa".
2/Giới thiệu(thuyết minh) Nguyễn Duy và bài thơ"Ánh trăng".
-
Cảm nhận đoạn thơ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác...
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão Táp Mưa Sa vẫn thẳng Hàng
Hãy tìm và nêu hình ảnh ẩn dụ trong khổ thơ trên. hình ảnh có tác dụng gì? Viết đoạn văn cảm thụ nêu cảm nhận (các bạn giúp mình với, chiều mình nộp rồi
-
Tên tác giả và tác phẩm của đoạn Vẫn còn bao nhiêu nắng...
" Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi"
a) Tác giả, tác phẩm. Đoạn thơ nói về cảnh gì?
b) Phân tích ngắn gọn ý nghĩa các hình ảnh ẩn dụ trong hai câu thơ cuối.
giúp mình với.
-
So sánh hình ảnh người lính trong Đồng chí và Bài thơ về tiểu đội xe không kính
mọi người giúp mình câu này với: so sánh hình ảnh người lính trong 2 bài thơ tiểu đội xe không kính và đồng chí. giúp mình câu này nha. mình đang cần gấp