Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu

Tìm các cụm danh từ có trong câu sau:

Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có.

Hoài Thanh

Cụm danh từ:

• Những tình cảm ta không có.
• Những tình cảm ta sẵn có.

Phân tích cấu tạo của những cụm danh từ ta vừa tìm được và cấu tạo của phụ ngữ trong mỗi cụm danh từ sau:

• Ta có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường làm thành phần của câu hoặc cụm từ để mở rộng câu..
• Cụm chủ - vị làm phụ ngữ.

Tìm cụm chủ - vị làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu sau đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C - V làm thành phần gì?

(1) Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.

(Bùi Đức Ái)

(2) Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.

(Hồ Chí Minh)

(3) Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.

(Thạch Lam)

(4) Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.

(Đặng Thai Mai)

• (1)
  • Chị Ba/đến → Cụm chủ - vị làm chủ ngữ.
  • Tôi/ rất vui và vững tâm → Cụm chủ - vị là phụ ngữ.
• (2)
  • Tình thần/ rất hăng hái → Cụm chủ - vị làm vị ngữ.
• (3)
  • Trời/ sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời/ sinh cốm nằm ỷ trong lá sen. → Cụm chủ - vị  là phụ ngữ trong cụm động từ.
• (4)
  • Cách mạng thánh Tám/ thành công. → Cụm chủ - vị làm phụ ngữ trong cụm danh từ.

• Khi nói hoặc viết có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.
• Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C - V.

Để nắm vững kiến thức của bài học, các em có thể tham khảo

bài soạn Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.