Trước khi bước sang bài văn mẫu phân tích đoạn văn tốcáo tội ác của thực dân Pháp trong Tuyên ngôn Độc lập - Hồ Chí Minh, mời các em xem thêm video bài giảng của cô Phan Thị Mỹ Huệ. Để làm được dạng đề văn này, các em cần chú ý những nội dung chính trong phần cơ sở thực tiễn của bản Tuyên ngôn độc lập ở bài giảng của cô. Bài giảng được trình bày một cách chi tiết, dễ hiểu, dễ ghi nhớ giúp các em có đủ cơ sở lý luận tiến hành viết bài văn được chính xác và hấp dẫn hơn. Mời các em cùng theo dõi!
A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
B. Dàn ý chi tiết
a. Mở bài
- Giới thiệu tác giả Hồ Chí Minh và tác phẩm Tuyên ngôn Độc lập một cách khái quát
- Giới thiệu vị trí và nội dung đoạn văn tố cáo tội ác của thực dân Pháp
- Khái quát chung về Tuyên ngôn Độc lập
- Ngày 2-9-Ì945, tại quảng trường Ba Đình, Hà Nội, Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đọc bản Tuyên ngôn Độc lập trước hàng chục vạn đồng bào.
- Bản Tuyên ngôn Độc lập Chính thức tuyên bố trước quốc dân, trước thế giới sự ra đời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, khẳng định quyền độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam.
- Những nội dung cần làm rõ:
- Đoạn văn tố cáo tội ác của thực dân Pháp là đoạn kế sau khi tác giả đưa ra những cơ sở về pháp lí về quyền tự do, về con đường đấu tranh hướng tới độc lập của dân tộc ta.
- Từ những lập luận trên, tác giả đã vạch trần bộ mặt gian xảo, tội ác của thực dân Pháp.
- Tác giả lần lượt bác bỏ những luận điệu xảo trá của thực dân Pháp như:
- Pháp kể công “khai hóa” thuộc địa. Thì Bác đã dẫn chứng về việc chúng bóc lột ta về kinh tế, đàn áp dã man về chính trị
- Thủ tiêu về quyền tự do dân chủ của nhân dân ta
- Thực hiện chính sách thâm độc như chia để trị
- Đầu độc dân ta bằng rượu và thuốc phiện
- Bóc lột, vơ vét tận xương tủy: cướp không ruộng đất, hầm mỏ, độc quyên in giấy bạc, đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lí…
- Đàn áp dã man các cuộc khởi nghĩa của dân ta trong bể máu….
- Pháp kể công bảo hộ thì Bác chỉ ra:
- Trong năm năm, chứng đã bán nước ta hai lần cho Nhật
- Pháp đã khủng bố Việt Minh chống Nhật
- Pháp cho rằng Đông Dương vẫn là thuộc địa của chúng thì Bác chỉ ra:
- Sự thật là sau 1940, nước ta đã là thuộc địa của Nhật, chứ không phải là thuộc địa của Pháp nữa.
- Khi Nhật hàng đồng minh, thì nhân dân cả nước ta đã nổ dậy giành chính quyền, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
- Sự thật là nước ta đã lấy lại nước từ tay Nhật chứ không phải tay Pháp.
- Nhận xét:
- Bằng những chứng xác thực và lập luận chặt chẽ, Bác đã tố cáo tội ác của thực dân Pháp và qua đó ngời ca cuộc chiến đấu chính nghĩa, anh hùng của dân tộc ta
- Bằng phương pháp liệt kê Bác đã nêu lên hàng loạt những tội ác của chủ nghĩa thực dân trên các mặt: văn hóa, chính trị, kinh tế, giáo dục, ngoại giao….Bản Tuyên Ngôn Độc lập đã vạch rõ những âm mưu thâm độc, những chính sách tàn bạo, những thủ đoạn không thể dung thứ của thực dân Pháp trong hơn 80 năm đô hộ nước ta.
c. Kết bài
- Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn văn tố cáo tội ác của thực dân Pháp
- Nêu nhận định, cảm nghĩ cá nhân về đoạn văn
Bài văn mẫu
Đề bài: Phân tích đoạn văn tố cáo tội ác của thực dân Pháp trong Tuyên ngôn Độc lập
Gợi ý làm bài
Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhà yêu nước và nhà cách mạng vĩ đại của dân tộc. Văn thơ Hồ Chí Minh là một di sản vô giá, là một bộ phận gắn bó với sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Người. Phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh vô cùng độc đáo và đa dạng. Đặc biệt là văn chính luận của người thường ngắn gọn, súc tích, lập luận sắc sảo, chặt chẽ, bằng chứng giàu sức thuyết phục và đa dạng về bút pháp. Nói đến văn chính luận của Người, ta không thể không nhắc đến bản “Tuyên ngôn Độc lập” – một văn kiện có giá trị lịch sử to lớn, một áng văn chính luận mẫu mực. Phần đầu tiên của bản Tuyên ngôn Độc lập đặt ra cơ sở pháp lí và nêu lên những chân lí về nhân quyền và nhân quyền. Phần tiếp theo của bản Tuyên ngôn Độc lập đã nêu ra những tội ác của bọn thực dân và bác bỏ luận điệu xảo trá rằng: Pháp có công khai hóa và bảo hộ Việt Nam.
Là kẻ thù trực tiếp nguy hiểm nhất của dân tộc Việt Nam lúc bấy giờ với dã tâm xâm chiếm nước ta lầ nữa, thực dân Pháp đã hùng hồn tuyên bố những luận điệu xảo trá: Pháp có công “mở mang”, “khai hóa” và “bảo hộ” Việt Nam. Đông Dương nói chung và Việt Nam nói riêng vốn là thuộc địa của Pháp bị phát xít Nhật chiếm, nay Nhật đầu hàng đồng minh, Việt Nam đương nhiên thuộc Pháp. Pháp thuộc phe đồng minh nên có quyền quay lại Việt Nam để tước khí giới của quân đội Nhật. Trên nền tảng cơ sở pháp lí vững chắc đã khẳng định ở phần đầu, bước sang phần thứ hai của Tuyên ngôn Độc lập, chủ tịch Hồ Chí Minh đã bác bỏ luận điệu ấy của thực dân Pháp.
---Để tham khảo nội dung đầy đủ của tài liệu, các em vui lòng tải về máy hoặc xem trực tuyến---
Điệp ngữ "sự thật" láy đi láy lại đã đập tan toàn bộ luận điệu xảo trá của Pháp. Đó là sự thật không thể chối cãi. Vô cùng ngoan cố, thực dân Pháp lớn tiếng khẳng định Pháp thuộc phe đồng minh chống phát xít nên có quyền đại diện cho đồng bào Việt Nam trước khí giới quân đội Nhật . " Tuyên ngôn Độc lập" cũng đã bác bỏ luận điệu ăn cướp này của thực dân Pháp. Khi phát xít Nhật xâm lăng Đông Dương để mở thêm căn cứ đồng minh, thực dân Pháp đầu hàng mở cửa nước ta rước Nhật, khi Việt Minh kêu gọi Pháp liên minh chống Nhật. Với nhũng chứng cớ như vậy, Pháp là kẻ phản bội lại đồng minh làm gì có đủ tư cách đại diện cho đồng minh để trở lại tước khí giới quân đội Nhật. Đến đây thì mọi luận điệu xảo trá và chiêu bài đen tối của thực dân Pháp đã bị vạch trần và đạp tan hoàn toàn.
Đoạn văn tố cáo tội ác thực dân Pháp là một điển hình mẫu mực về văn chương chín luận. Những dẫn chứng đưa ra đều có sự chọn lọc. Đặc biệt lời văn vừa súc tích vừa truyền cảm. Được viết bằng máu và nước huyết, "Tuyên ngôn Độc lập" là bản cáo trạng hùng hồn, đanh thép hiếm thấy trong lịch sử đấu tranh dân tộc cũng như thế giới.
Trên đây là sơ đồ tư duy, dàn ý chi tiết và bài văn mẫu cho bài văn phân tích về tội ác của thực dân Pháp trong tác phẩm. Để củng cố kiến thức một cách toàn diện về tác phẩm các em có thể tham khảo thêm soạn bài Tuyên ngôn độc lập và bài giảng Tuyên ngôn Độc lập. Ngoài ra, các em có thể xem thêm bài văn mẫu Phân tích giá trị tác phẩm Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh để có cái nhìn khái quát hơn về tác phẩm này. Chúc các em ôn thi thật hiệu quả!
-- MOD Ngữ văn Chúng tôi (tổng hợp và biên soạn)
