SỞ GD-ĐT NGHỆ AN ĐỀ THI KSHT HK2
TRƯỜNG THPT HÀ HUY TẬP NĂM HỌC: 2019 - 2020
MÔN: NGỮ VĂN 10
I.ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu từ Câu 1 đến Câu 4:
(1)Cây thốt nốt là một trong những đặc trưng của vùng Bảy Núi, chủ yếu ở hai huyện Tri Tôn và Tịnh Biên, An Giang. Giữa mênh mông nắng gió của cái vùng đất “chó ăn đá, gà ăn sỏi”, sự hiện hữu của cây thốt nốt như là một bất ngờ. Thốt nốt mọc tự nhiên hoặc thành khu rậm rạp như một vạt rừng. Có nơi, thốt nốt đứng thành hàng, xen lẫn vào cái xanh vàng bất tận của lúa. Cũng có khi, giữa quãng đồng trống vút lên ngọn thốt nốt cao vợi như nỗi cô đơn.
(2)Thân mọc thẳng, trơn, chiều cao trung bình cây trưởng thành lên tới 30m. Hoa và trái mọc ở ngọn cây. Thốt nốt chịu nắng giỏi, rễ cắm sâu, có thể sống trên các vùng đất cát pha. Hễ cây thốt nốt nào nhú được mầm lên khỏi mặt đất thì rễ cái đã ăn sâu xuống từ 2m trở lên. Chính vì vậy, trái thốt nốt khi đem trồng thì ít nhất 2 năm mới nhú mầm. Có lẽ do thân thốt nốt cao, lại chẳng có cành nhánh để tựa nương, nó phải tự chuẩn bị cho cuộc sinh tồn bằng cách bám sâu vào đất. Lại nữa, đa phần thốt nốt sống ở những vùng đất khô cằn, nếu rễ không đủ sâu để chạm tới mạch nguồn thì sự sống ấy không thể nào được xác lập. Đó là quy luật muôn đời của tạo vật.
(3)Có lẽ trên thế gian này ít có loài cây nào lại dâng hiến cả phần đời của mình cho con người trọn vẹn như cây thốt nốt. Nước thốt nốt dùng để làm đường, nấu rượu, làm nước màu hoặc uống trực tiếp giải khát. Trái thốt nốt đen bóng, chặt ra bên trong có 3 múi trắng tinh, ăn thơm ngon, dẻo dai hơn trái dừa nước. Đặc biệt, trái chính rất thơm, người dân nơi đây bào xơ của trái chín, lấy chất bột bào được, ủ men làm thành món bánh bò thốt nốt. Thân cây thốt nốt làm cột nhà, làm cầu, làm các đồ thủ công mĩ nghệ. Lá thốt nốt khô rất đượm lửa, thường dùng để nấu đường hoặc đun bếp nấu ăn.
(4)Thật không ngoa khi đồng nhất hình ảnh cây thốt nốt Bảy Núi với người dân Khmer sinh sống nơi đây….
(Lược dẫn theo Những dòng suối ngược, Trương Chí Hùng, Báo Văn nghệ, số 14, ngày 6/4/2019)
Câu 1. Xác định nội dung chính của đoạn (1).
Câu 2. Theo tác giả, điều gì là quy luật muôn đời của tạo vật?
Câu 3. Nêu hiệu quả của biện pháp tu từ trong câu văn: Có lẽ trên thế gian này ít có loài cây nào lại dâng hiến cả phần đời của mình cho con người trọn vẹn như cây thốt nốt.
Câu 4. Tác giả cho rằng: Thật không ngoa khi đồng nhất hình ảnh cây thốt nốt Bảy Núi với người dân Khmer sinh sống nơi đây….
Nếu viết tiếp vào dấu ba chấm (…) ở đoạn (4), anh/chị sẽ viết như thế nào về tính cách người dân Khmer nơi đây?
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Theo anh/chị, điều cần thiết nhất cần phải tự chuẩn bị cho cuộc sinh tồn trong xã hội hiện nay là gì? (trình bày trong một đoạn văn khoảng 200 chữ).
Câu 2. (5,0 điểm)
Cảm nhận của anh/chị về nhân vật Từ Hải trong đoạn trích Chí khí anh hùng (trích Truyện Kiều, Nguyễn Du, Ngữ văn 10, tập 2). Từ đó, anh/chị có nhận xét gì về tư tưởng nhân đạo được tác giả bộc lộ qua hình tượng Từ Hải?
..............HẾT............
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Câu 1.
Nội dung chính của đoạn (1): sự xuất hiện/ địa bàn phân bố/cách phân bố/nơi sống… của cây thốt nốt
Câu 2.
Theo tác giả, quy luật muôn đời của tạo vật là: (thốt nốt)
- Thân cao, chẳng có cành nhánh để tựa nương, nó phải tự chuẩn bị cho cuộc sinh tồn bằng cách bám sâu vào đất.
- Sống ở những vùng đất khô cằn, nếu rễ không đủ sâu để chạm tới mạch nguồn thì sự sống ấy không thể nào được xác lập.
Câu 3.
- Biện pháp tu từ: nhân hóa
- Ít có loài cây nào lại dâng hiến cả phần đời của mình
- Hiệu quả nghệ thuật:
- Cách diễn đạt giàu hình ảnh: cây thốt nốt là vật vô tri trở thành một con người có tình nghĩa.
- Cách diễn đạt giàu cảm xúc: tác giả thể hiện thái độ yêu quý, trân trọng cây thốt nốt như một con người.
Câu 4.
Trong văn bản, tác giả viết về người Khmer: thường định cư ở những giồng đất cao, khô cằn, kém màu mỡ, quanh năm đầy nắng gió, mùa màng thất bát nhưng họ vẫn lạc quan, hài lòng với cuộc sống. Họ chắt chiu từng giọt nước nơi đáy giếng, hứng từng giọt mưa để tắm táp đồng khô, để sinh tồn trong sự hòa hợp với thiên nhiên khắc nghiệt.
Thí sinh có thể có nhiều cách diễn đạt khác nhau nhưng phải nói được đại ý suy ra từ ý nghĩa biểu tượng của cây thốt nốt trong văn bản: kiên cường, chịu khó, chịu khổ, biết vượt lên hoàn cảnh khắc nghiệt để tồn tại.
-------Nội dung đầy đủ chi tiết vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy----------
Trên đây là trích dẫn một phần đề thi và thang điểm Đề thi KSHT HK2 năm 2019 môn Ngữ Văn 10 - Trường THPT Hà Huy Tập. Để xem được đầy đủ nội dung đề thi, mời quý thầy cô và các em vui lòng đăng nhập vào Chúng tôi. Hy vọng rằng đây sẽ là tài liệu tham khảo bổ ích cho các thầy cô làm tài liệu ôn tập. Đồng thời, tài liệu này giúp các em học sinh có bước ôn thi và luyện đề thật tốt để có một kết quả cao trong bài kiểm tra của mình.
---Mod Ngữ Văn tổng hợp và biên soạn---
