TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN ĐỀ THI HSG DUYÊN HẢI BẮC BỘ
NĂM HỌC: 2018 – 2019
MÔN: NGỮ VĂN 10
Câu 1: (8 điểm)
HỎI ĐƯỜNG
Phía trước nhiều lối rẽ
Chưa biết đi đường nào
Đang bước thấp, bước cao, gặp cụ
Một dáng người lụ khụ
Chiếc gậy bóng mòn
Chỉ ngoặt lối này
Rồi rẽ hướng Tây
lại ngoặt
lại ngoặt
Tôi lầm lũi bước cao bước thấp
Bóng nghiêng nghiêng như một thằng say
Bỗng giật mình! Ô hay
Sao ngoặt mãi lại về chỗ cũ
Tại ta?
Hay tại cụ ?
Hay tại con đường nhiều ngả lắm người đi ?
(Đỗ Việt Dũng – Báo Văn nghệ số 48, ngày 26-11-2016)
Suy nghĩ của anh / chị về vấn đề mà bài thơ đặt ra.
Câu 2: (12 điểm)
“Thơ không phải là hoa trong chậu cảnh – ở đó tất cả đều hiện ra trước mắt anh, anh không cần phải tìm đâu thêm. Thơ giống như hoa trên đồng nội, trên rặng núi An- pơ, nơi mỗi bước đi lại hứa hẹn thêm một bông hoa mới, diệu kì hơn”.
(Trích “Đaghextan của tôi” – Raxun Gamzstov)
Anh/ chị hãy giải thích và làm sáng tỏ nhận định trên.
...............HẾT............
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
Câu 1: (8 điểm)
Nội dung chính cần đạt:
Giới thiệu vấn đề:
Xác định vấn đề:
a) Bài thơ mở ra với hình ảnh một người đi đường đứng trước nhiều lối rẽ, không xác định được con đường mình phải đi thì gặp một cụ già được cụ chỉ đường. Người hỏi đường không nghi ngờ mà mải miết đi theo cây gậy chỉ đường của cụ. Kết quả là sau một hồi lòng vòng lại trở về chỗ cũ. Người hỏi đường giật mình đặt ra những câu hỏi dồn dập nhưng không có lời đáp.
b)Vậy ai là người có lỗi? Con đường hay cụ già ? Xét đến cùng cả hai đều không có lỗi. Lỗi là ở người hỏi đường. Có thể cụ già chỉ sai vì cụ không còn minh mẫn nhưng anh hoàn toàn tin cụ. Có thể cụ chỉ đúng nhưng do con đường có nhiều lối, nhiều ngả mà anh cứ lầm lũi bước cao, bước thấp không chịu dừng lại để đoán định hay hỏi người khác.
c) Vấn đề tác giả đặt ra là: Ở đời con người đừng quá tin hoàn toàn, ỷ lại vào người khác mà chính mình phải có chính kiến, phải suy xét và tỉnh táo trên đường đi tới đích, nhất là khi con đường tới đích xuất hiện nhiều ngả đi, nhiều lối rẽ. Nói cách khác, con người phải dựa vào chính mình.
Bàn luận vấn đề:
Vì sao đừng quá tin hoàn toàn, ỷ lại vào người khác?
- Vì ý kiến của người khác không phải bao giờ cũng đúng. Họ cũng chịu những giới hạn về nhận thức, về trải nghiệm. Ý kiến của họ xuất phát từ góc nhìn của cá nhân họ, có thể đúng với họ nhưng không hẳn đúng với ta, có thể đúng với trường hợp này nhưng không hẳn đúng với trường hợp khác.
- Vì tin hoàn toàn, ỷ lại vào người khác chúng ta sẽ trở nên bị động khi ý kiến của họ không giúp ta giải quyết được vấn đề như trường hợp người đi đường trong bài thơ trên.
Vì sao phải dựa vào chính mình?
- Trong cuộc sống, sự giúp đỡ luôn đáng quý và cần thiết. Nhưng chỉ trông chờ vào sự giúp đỡ sẽ hình thành nên thói quen sống dựa dẫm, ỷ lại, phụ thuộc vào người khác, con người sẽ trở nên yếu đuối, không có ý chí nghị lực vươn lên, không thể trưởng thành; khi đối mặt với những bão táp của cuộc đời sẽ sớm ngã gục.
- Mặt khác, có những lúc chúng ta gặp may mắn được chở che, giúp đỡ nhưng không phải lúc nào cũng gặp may bởi vậy phải biết chấp nhận hoàn cảnh, biết tự vươn lên, tự cứu lấy mình bằng cách dựa vào chính sức mình. Hơn nữa, sự nỗ lực, cố gắng tự vượt qua khó khăn sẽ giúp ta có thêm sức mạnh, kinh nghiệm và cơ hội đạt đến thành công.
- Con người là cá thể độc lập, nó phải tồn tại, phát triển bằng chính nội lực của nó thì sự tồn tại và phát triển lâu dài, bền vững. Nếu dựa vào những yếu tố bên ngoài thì sự tồn tại là không vững bền, sự phát triển là không vững chắc.
- Dựa vào chính mình để sinh tồn, để sáng tạo, để phát triển là một biểu hiện của nhu cầu tự khẳng định mình ở mỗi con người; là cách thể hiện lòng tự trọng- một biểu hiện của nhân tính ở mỗi con người; dựa vào chính mình còn là danh dự của quốc gia, là tinh thần tự cường tự tôn dân tộc.
Mở rộng, nâng cao:
- Để chọn cho mình một lối đi đúng, một mặt phải lắng nghe ý kiến của người khác, nhất là những người từng trải nhưng điều cốt yếu là phải dựa vào chính bản thân mình. Ngay việc tiếp nhận ý kiến của người khác chúng ta cũng phải có một lí trí tỉnh táo, biết suy xét, biết phân biệt đúng sai. Không có một nội lực mạnh mẽ rất dễ dẫn đến sai lầm nhất là khi đứng trước những sự lựa chọn.
- Hiện nay, các nước với chế độ chính trị – xã hội và trình độ phát triển khác nhau cùng tồn tại, vừa hợp tác, vừa đấu tranh, cạnh tranh gay gắt vì lợi ích quốc gia, dân tộc, chúng ta cần phải dựa vào nội lực của chính mình để lựa chọn một lối đi vừa phát triển đất nước vừa bảo vệ được độc lập tự do của dân tộc.
Bài học:
Con người phải tự dựa vào chính mình để tồn tại, phát triển, không được ỷ lại, dựa dẫm; để dựa vào chính mình con người cần phải có ý thức, khát vọng, nỗ lực không mệt mỏi; cũng cần phải biết hài hòa giữa cá nhân và xã hội, biết tự trọng, tự tôn nhưng không tự mãn….
Kết thúc, khái quát lại vấn đề
Câu 2: (12 điểm)
Yêu cầu về kĩ năng:
- Biết cách vận dụng kiến thức về lí luận văn học, về tác giả, tác phẩm để làm kiểu bài nghị luận văn học theo yêu cầu của đề.
- Bài viết có lập luận chặt chẽ, bố cục rõ ràng, biết cách giải thích, chọn và phân tích dẫn chứng để làm sáng tỏ vấn đề nghị luận.
- Bài viết diễn đạt lưu loát, có cảm xúc, ngôn ngữ chọn lọc, không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.
-------Nội dung đầy đủ chi tiết vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy---------
Trên đây là trích dẫn một phần Đề thi HSG năm 2019 môn Ngữ Văn 10 - Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn. Để xem được đầy đủ nội dung đề thi, mời quý thầy cô và các em vui lòng đăng nhập vào Chúng tôi. Chúc các em đạt kết quả tốt.
Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm
- Đề thi HSG năm 2019 môn Ngữ Văn 10 - Trường THPT Chuyên Bắc Ninh
- Đề thi HSG môn Ngữ văn lớp 10 năm 2019, Trường THPT Ngô Gia Tự
---Mod Ngữ Văn tổng hợp và biên soạn---
