| TRƯỜNG THPT THÀNH PHỐ TRÀ VINH | ĐỀ THI HK1 MÔN NGỮ VĂN 10 NĂM HỌC 2020-2021 |
PHẦN 1: ĐỌC HIỂU (3 ĐIỂM)
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi bên dưới:
“Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai
thân em như củ ấu gai
Ruột trong thì trắng vỏ ngoài thì đen
Ai ơi, nếm thử mà xem!
Nếm ra, mới biết rằng em ngọt bùi.”
(Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa)
1. Nêu nội dung chính của bài ca dao trên?
2. Bài ca dao sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Nêu hiệu quả của việc sử dụng biện pháp nghệ thuật đó?
3. Viết ít nhất hai bài ca dao bắt đầu bằng cụm từ “Thân em”
4. Từ bài ca dao trên, em hãy viết một đoạn văn (từ 5 đến 7 dòng) trình bày suy nghĩ của bản thân về thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
PHẦN 2: LÀM VĂN (7 ĐIỂM)
Phân tích bài thơ sau:
Phiên âm
“Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu,
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu.
Nam nhi vị liễu công danh trái,
Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu.”
Dịch thơ:
“Múa giáo non sông trải mấy thu,
Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu
Công danh nam tử còn vương nợ.
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu.”
GIẢI CHI TIẾT
I. ĐỌC HIỂU (3 ĐIỂM)
Câu 1:
Phương pháp: Phân tích, tổng hợp
Cách giải:
Nội dung: Là lời than của người phụ nữ về số phận bất hạnh, lệ thuộc, không được làm chủ cuộc đời mình trong xã hội cũ. Đồng thời bài ca dao khẳng định vẻ đẹp, giá trị của người phụ nữ.
Câu 2:
Phương pháp: Phân tích, tổng hợp
Cách giải:
- Cách mở đầu quen thuộc trong ca dao: “Thân em”
- Nghệ thuật so sánh, ẩn dụ “thân em” với hình ảnh “tấm lụa đào”, “của ấu gai”
- Câu hỏi tu từ “Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai”
- Tác dụng:
+ Gợi vẻ đẹp và thân phận bấp bênh, bất hạnh của người phụ nữ trong xã hội cũ…
+ Giúp cho bài ca dao giàu giá trị biểu đạt, tăng sức gợi hình, gợi cảm
Câu 3:
Phương pháp: Tổng hợp
Gợi ý:
- Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày
- Thâm em như giếng giữa đàng
Người thanh rửa mặt, người phàm rửa chân
…
Câu 4:
Phương pháp: Phân tích, tổng hợp
Gợi ý:
- Người phụ nữ mang vẻ đẹp cả về hình thức, phẩm chất
- Người phụ nữ ý thức rất rõ về bản thân nhưng không tự quyết định được tương lai hạnh phúc của mình
II.LÀM VĂN (7 ĐIỂM)
Phương pháp:
- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).
- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.
Cách giải:
Yêu cầu hình thức:
- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản.
- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.
Yêu cầu nội dung:
Mở bài:
- Giới thiệu tác giả Phạm Ngũ Lão: Phạm Ngũ Lão là người văn võ song toàn, ông có nhiều sáng tác nói về chí làm trai và lòng yêu nước
- Giới thiệu tác phẩm “Tỏ lòng”: “Tỏ lòng” là bài thơ Đường luật ngắn gọn, súc tích, khắc họa vẻ đẹp con người có sức mạnh, có lí tưởng, nhân cách cao cả cùng khí thế hào hùng của thời đại
Thân bài:
1. Hình tượng con người và sức mạnh quân đội nhà Trần
a) Hình tượng con người thời Trần
- Hành động: hoành sóc – cầm ngang ngọn giáo
- Không gian kì vĩ: giang sơn – non sông
- Thời gian kì vĩ: kháp kỉ thu – đã mấy thu
b) Hình tượng quân đội thời Trần
- “Tam quân” (ba quân): tiền quân, trung quân, hậu quân – quân đội của cả đất nước, cả dân tộc cùng nhau đứng lên để chiến đấu.
- Sức mạnh của quân đội nhà Trần:
2. Nỗi lòng muốn bày tỏ của tác giả
- Giọng điệu: trầm lắng, suy tư, qua đó bộc lộ tâm trạng băn khoăn, trăn trở
- Nợ công danh: Theo quan niệm nhà Nho, đây là món nợ lớn mà một trang nam nhi khi sinh ra đã phải mang trong mình. Nó gồm 2 phương diện: Lập công (để lại chiến công, sự nghiệp), lập danh (để lại danh thơm cho hậu thế). Kẻ làm trai phải làm xong hai nhiệm vụ này mới được coi là hoàn trả món nợ.
- Theo quan niệm của Phạm Ngũ Lão, làm trai mà chưa trả được nợ công danh “thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu”:
Kết bài:
- Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật.
- Bài học đối với thế hệ thanh niên ngày nay: Sống phải có ước mơ, hoài bão, biết vượt qua khó khăn, thử thách để biến ước mơ thành hiện thực, có ý thức trách nhiệm với cá nhân và cộng đồng.
-(Nội dung đầy đủ, chi tiết vui lòng xem online hoặc đăng nhập tải về máy)-
Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Đề thi HK1 môn Ngữ văn 10 năm 2020 Trường THPT Thành phố Trà Vinh. Để xem thêm nhiều tài liệu tham khảo hữu ích khác các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập .
Chúc các em học tập tốt !
