PHÒNG GD&ĐT QUẬN THANH XUÂN KIỂM TRA HỌC KÌ I – NĂM HỌC 2017 – 2018 Môn: Ngữ Văn – LỚP 9
Thời gian 90 phút (không kể giao đề)
Phần I:
“Làng” là tác phẩm thành công của nhà văn Kim Lân viết về người nông dân. Trong tác phẩm, nhà văn có viết:
… “Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giường, mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có vẻ khác, len lén đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau.
Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ giàn ra. Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư ? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu… Ông lão nắm chặt hai tay lại và rít lên :
– Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này.”
1: Đoạn trích trên diễn tả tâm trạng gì của ông Hai? Vì sao ông Hai lại có tâm trạng như vậy?
2: Ghi lại những câu văn có sử dụng hình thức độc thoại nội tâm ở trong đoạn văn trên. Chép chính xác 4 câu thơ khác trong một đoạn trích “Truyện Kiều” mà em đã được học cũng sử dụng hình thức độc thoại nội tâm này.
3: Em hãy viết đoạn văn tổng – phân – hợp (khoảng 12 câu) phân tích diễn biến tâm trạng của ông Hai từ khi nghe tin làng Dầu theo giặc đến khi tâm sự với người con út. (Trong đoạn văn có sử dụng câu bị động và câu cảm thán, chú thích rõ)
Phần II:
Mở đầu bài thơ “Đồng chí”, nhà thơ Chính Hữu có viết:
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau
Súng bên súng đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
1: Em hãy giải nghĩa từ “đồng chí”. Theo em, cách người lính gọi nhau là “đồng chí” như trong đoạn thơ trên có ý nghĩa gì ?
2: Từ những cảm nhận về đoạn thơ trên và bằng những hiểu biết xã hội, hãy viết một đoạn văn khoảng nửa trang giấy thi trình bày suy nghĩ của em về một tình bạn đẹp
--------HẾT--------
GỢI Ý ĐÁP ÁN
Phần I.
1. – Đoạn trích trên diễn tả tâm trạng đau đớn, tủi hổ của ông Hai.
– Ông Hai có tâm trạng ấy vì ông nghe tin làng mình theo giặc từ miệng những người đàn bà đi tản cư.
2. Ghi lại câu văn có sử dụng hình thức độc thoại nội tâm: Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư ? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu…
– Chép đúng 4 câu thơ trong đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích” có sử dụng hình thức độc thoại nội tâm (4 câu thơ miêu tả nỗi nhớ của Kiều dành cho Kim Trọng hoặc 4 câu thơ miêu tả nỗi nhớ của Kiều dành cho cha mẹ)…
3. – Hình thức: Đúng cấu trúc đoạn văn tổng – phân – hợp.
– Nội dung: đảm bảo các ý sau:
+ Khi mới nghe tin: Tâm trạng sững sờ, xấu hổ, uất ức
+ Về đến nhà: Tâm trạng lo lắng, đau đớn, tủi hổ
+ Suốt mấy ngày hôm sau: từ sững sờ, day dứt tâm trạng ông Hai biến thành sự sợ sệt trong nỗi tủi hổ khiến ông không dám ló mặt ra ngoài.
+ Khi mụ chủ nhà biết chuyện: ông rơi vào tình trạng bế tắc, tuyệt vọng.
+ Ông tâm sự với người con út để giãi bày minh oan…
Lưu ý: Khi phân tích, HS cần làm rõ được tình yêu làng, yêu nước, yêu kháng chiến của ông Hai.
– Kiến thức tiếng Việt:
+ Câu bị động (có gạch chân và chú thích rõ)
+ Câu cảm thán (có gạch chân và chú thích rõ)
Phần II.
1. Đồng chí: người cùng chí hướng.
– Các xưng hô “đồng chí” trong đoạn thơ: thể hiện mối quan hệ thân mật, trân trọng, gắn bó của những người lính.
2. Hình thức: đủ độ dài, diễn đạt trôi chảy, lập luận chặt chẽ, đúng cấu trúc đoạn văn.
* Nội dung: Đảm bảo các ý sau:
– Khẳng định tình bạn là một trong những tình cảm cao đẹp và trong sáng nhất đối với mỗi con người.
– Biểu hiện của một tình bạn đẹp:
+ Chân thành, tôn trọng lẫn nhau.
+ Sẵn sàng giúp đỡ, sẻ chia với nhau trong mọi hoàn cảnh…
– Ý nghĩa của một tình bạn đẹp:
+ Bạn sẽ cùng ta sẻ chia những buồn vui trong cuộc sống.
+ Bạn giúp ta vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.
+ Một người bạn tốt sẽ giúp ta hoàn thiện hơn về nhân cách, bởi ta học hỏi được ở bạn nhiều điều…
– Liên hệ:
+ Phê phán những người chưa biết quý trọng tình bạn (chơi với bạn không chân thành, còn vụ lợi…)
+ Liên hệ bản thân: đã và sẽ làm gì để xây dựng và giữ gìn một tình bạn đẹp?
BÀI VĂN MẪU
Cuộc sống của mỗi người đều có rất nhiều mối quan hệ khác nhau. Mỗi quan hệ trong cuộc sống đều có những ý nghĩa nhất định. Và trong những mỗi quan hệ đó, tình bạn dường như là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người. Ai cũng có cho mình những người bạn và những tình bạn thật đẹp.
Bạn hiểu theo cách đơn giản là những người mà ta quen biết. Thế nhưng, không phải bất cứ người quen nào cũng được coi là bạn. Bạn là người chia sẻ với ta những câu chuyện buồn vui trong cuộc sống. Là người đồng cảm và đồng hành cùng ta trong một giai đoạn nào đó của cuộc đời hoặc thậm chí là suốt cuộc đời. Và không phải ngẫu nhiên mà người ta gọi nhau là bạn thân, bạn tri kỉ.
Có thể nói, tình bạn trong cuộc sống có một ý nghĩa vô cùng quan trọng. Nó tô điểm thêm màu sắc trong cuộc sống của chúng ta. Những người bạn tốt sẽ cùng bạn chia sẻ nhưng niềm vui và nỗi buồn trong cuộc sống. Khi bạn có chuyện vui, bạn chia sẻ niềm vui ấy cho những người bạn chắc chắn niềm vui ấy sẽ được nhân rộng hơn rất nhiều. Và khi bạn buồn, những người bạn sẽ là nơi để bạn chút bầu tâm sự, san sẻ nỗi buồn để rồi nỗi buồn dần dần vơi đi và tan biến mất. Để rồi từ đó, những người bạn hiểu nhau nhiều hơn, tình bạn ngày một khăng khít hơn.
Người ta thường nói: “Bạn là người đến bên ta khi mọi người bỏ ta đi”. Quả đúng thực là như vậy. Những lúc bản thân bạn gặp những biến cố, những thất bại trong cuộc sống thì những người bạn chân thành sẽ là người đến bên bạn, đỡ bạn dậy, động viên và tạo thêm động lực để bản thân bạn cố gắng hơn nữa. Những lúc như vậy, tình bạn giống như một điểm tựa tinh thần vững chắc để mỗi chúng ta có thể dựa vào khi nản lòng. Tình bạn là nơi tiếp thêm niềm tin cho ta bước tiếp trong cuộc sống. Bạn đôi khi cũng giống như những người thầy, giúp đỡ ta, dạy cho ta biết những điều mới mẻ và thú vị trong cuộc sống.
Trong thực tế hiện nay, chúng ta có thể thấy rất nhiều tấm gương về tình bạn đẹp giúp đỡ nhau trong cuộc sống, cùng nhau vượt qua khó khăn. Điển hình như tình bạn đẹp giữa 2 bạn Lê Ngọc Quốc Đạt và Vũ Minh Quang tại Tiền Hải Thái Bình. Suốt 9 năm ròng rã, dù nắng hay mưa, người ta vẫn thấy cậu học trò Vũ Minh Quang đến cõng cậu bạn Lê Ngọc Quốc Đạt bị mắc bệnh xương thủy tinh đến trường. Sự kiên trì và tình bạn trong sáng giữa 2 bạn đã làm lay động không biết bao người. Ngày 18/10, tình bạn ấy được vinh danh trong lễ tuyên dương người tốt việc tốt tại Hà Nội. Và còn rất nhiều những tình bạn đẹp nữa mà chúng ta cần học hỏi trong xã hội.
Tình bạn không chỉ là nhận lại mà còn là cả sự cho đi. Đó không phải là toan tính hay vụ lợi mà nó là sự chân thành giữa những con người với nhau. Trao cho bạn sự chân thành, sự sẻ chia, giúp đỡ bạn lúc khó khăn thì chắc chắn đến một lúc nào đó, khi chúng ta gặp phải những giông tố trong cuộc đời, ta cũng sẽ nhận lại những cánh tay đưa ra sẵn sàng giúp đỡ. Tình bạn sẽ không thể tồn tại nếu như chúng ta cứ mãi so đo, tính toán thiệt hơn. Tình bạn chân thực sẽ tồn tại lâu dài nhờ sự chân thành.
Tuy nhiên, vẫn có những kẻ lợi dụng danh nghĩa là bạn để lừa lọc, mưu toán những lợi ích cá nhân. Họ đến với bạn chỉ vì những lợi ích trước mắt, để lợi dụng bạn đạt được một mục đích nào đó. Và rồi, đến khi bạn không làm thỏa mãn họ nữa, họ sẽ rời bỏ bạn nhanh chóng như cách họ xuất hiện vậy. Cũng có những người chỉ đến bên bạn khi vui sướng, và khi mọi thứ quay lưng lại với bạn, họ cũng chẳng ngần ngại mà bỏ bạn luôn. Đó không gọi là tình bạn, và những người như thế cũng không được gọi là những người bạn.
Chính vì thế, mỗi chúng ta cần biết cách chọn bạn mà chơi. Cho đi sự chân thành là tốt, nhưng phải biết trao nó đúng cách, đúng người để cùng xây dựng một tình bạn đẹp chứ không phải phí phạm sự chân thành của mình cho những kẻ vụ lợi.
Mỗi người đi qua cuộc đời bạn sẽ đều để lại những dấu tích dù sâu đậm hay nhạt nhòa. Hãy cố gắng tạo cho mình những tình bạn thật đẹp, thật chân thành vì chúng sẽ biến cuộc sống của bạn có thêm nhiều ý nghĩa.
Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Tài liệu Đề thi HK 1 môn Ngữ văn lớp 9 năm 2017, Phòng GD&ĐT Quận Thanh Xuân. Để tham khảo thêm nội dung của Đề thi HKI môn Ngữ văn lớp 9 năm 2017, Phòng GD&ĐT Quận Thanh Xuân, các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang Chúng tôi.net để tải tài liệu về máy tính.
