PHÒNG GD & ĐT QUẬN TÂY HỒ ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ 2
Năm học 2018-2019
ĐỀ CHÍNH THỨC Môn: Ngữ văn – Lớp 9
Thời gian: 90 phút, không kể thời gian giao đề.
Phần 1:
Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
“Chúng tôi bị bom vùi luôn. Có khi bò trên cao điểm về chỉ có hai con mắt lấp lánh. Cười thì hàm răng hóa lên khuôn mặt nhem nhuốc. Những lúc đó chúng tôi gọi nhau là những con quỷ mắt đen.”
1. Đoạn văn trên trích trong văn bản nào? Tác giả là ai? Nêu hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm?
2. Chúng tôi được nói tới ở đây là những ai? Nụ cười và những lời đùa gọi nhau của nhân vật thể hiện vẻ đẹp nào ở họ?
3. Câu văn “Những lúc đó chúng tôi gọi nhau là những con quỷ mắt đen” gợi cho em liên tưởng đến câu thơ nào trong tác phẩm Bài thơ về Tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật?
Phần 2:
“Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…”
Trích Viếng lăng Bác - Viễn Phương
1. Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ thứ 2.
2. Bằng một đoạn văn viết theo cách lập luận diễn dịch khoảng 12 câu, em hãy làm rõ tâm trạng, cảm xúc của tác giả trong đoạn thơ trên. Trong đoạn, có sử dụng phép nối và một câu ghép (gạch chân và chỉ rõ)
Phần 3:
Đọc kỹ câu chuyện dưới đây và viết một bài văn ngắn trình bày cảm nhận của em qua nội dung câu chuyện.
CỔ TÍCH VỀ SỰ RA ĐỜI CỦA NGƯỜI MẸ
Ngày xưa, khi tạo ra người mẹ đầu tiên trên thế gian, ông Trời đã làm việc miệt mài nhiều ngày liền, quên ăn quên ngủ mà vẫn chưa xong việc. Thấy vậy, một vị thần bèn hỏi:
- Tại sao ngài lại mất quá nhiều thời giờ cho tạo vật này?
Ông Trời đáp:
- Ngươi thấy đấy. Đây là một tạo vật cực kỳ phức tạp gồm hơn 200 bộ phận có thể thay thế nhau và cực kỳ bền bỉ, nhưng lại không phải là gỗ đá vô tri vô giác. Tạo vật này có thể sống bằng nước lã và thức ăn thừa của con, nhưng lại đủ sức ôm ấp trong vòng tay nhiều đứa con cùng một lúc. Nụ hôn của nó có thể chữa lành mọi vết thương, từ vết trầy trên đầu gối cho tới một trái tim tan nát. Ngoài ra, ta định ban cho tạo vật này có thể có 3 đôi mắt.
Vị thần nọ ngạc nhiên:
- Vậy thì ngài sẽ vi phạm các tiêu chuẩn về con người do chính ngài đặt ra trước đây - vị thần nói.
Ông Trời gật đầu thở dài:
- Đành vậy. Sinh vật này là vật ta tâm đắc nhất trong những gì ta đã tạo ra, nên ta dành mọi sự ưu ái cho nó. Nó có một đôi mắt nhìn xuyên qua cánh cửa đóng kín và biết được lũ trẻ đang làm gì. Đôi mắt thứ hai ở sau gáy để nhìn thấy mọi điều mà ai cũng nghĩ là không thể biết được. Đôi mắt thứ ba nằm trên trán để nhìn thấu ruột gan của những đứa con lầm lạc. Và đôi mắt này sẽ nói cho những đứa con đó biết rằng mẹ chúng luôn hiểu, thương yêu và sẵn sàng tha thứ cho mọi lỗi lầm của chúng, dù bà không hề nói ra.
Vị thần nọ sờ vào tạo vật mà ông Trời đang bỏ công cho ra đời và kêu lên:
- Tại sao nó lại mềm mại đến thế?
Ông Trời đáp: “Vậy là ngươi chưa biết hết. Tạo vật này rất cứng cỏi. Ngươi không thể tưởng tượng nổi những khổ đau mà tạo vật này sẽ phải chịu đựng và những công việc mà nó phải hoàn tất trong cuộc đời.”
Vị thần dường như phát hiện ra điều gì, bèn đưa tay sờ lên má người mẹ đang được ông Trời tạo ra.
- Ồ, thưa ngài. Hình như ngài để rớt cái gì ở đây.
- Không phải. Đó là những giọt nước mắt đấy - ông Trời thở dài.
- Nước mắt để làm gì, thưa ngài - vị thần hỏi.
- Để bộc lộ niềm vui, nỗi buồn, sự thất vọng, đau đớn, đơn độc và cả lòng tự hào những thứ mà người mẹ nào cũng sẽ trải qua.
-------HẾT-------
Học sinh không được sử dụng tài liệu; Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm./.
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐÁP ÁN:
Phần 1:
1. Tác phẩm Những ngôi sao xa xôi
- Tác giả Lê Minh Khuê
- Hoàn cảnh sáng tác năm 1971 cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra ác liệt
2.
- Chúng tôi đã nói tới trong đoạn trích là ba cô gái Nho, Thao, Phương Định.
- Qua đoạn trích ta thấy được tinh thần lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong
3. Gợi liên tưởng đến câu thơ “Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha”
Phần 2:
1. Biện pháp tu từ được sử dụng là ẩn dụ 0.5 điểm
- Hiệu quả: vừa nói lên sự vĩ đại của Bác Hồ như mặt trời vừa thể hiện được sự tôn kính của nhân dân, của nhà thơ đối với Bác. 1.0 điểm
2. Học sinh viết đoạn văn
- Lòng tôn kính của nhà thơ toàn toàn thể nhân dân với chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Lòng Thương nhớ vô tận của dòng người vào lăng viếng Bác.
Phần 3:
- Nội dung: học sinh trình bày suy nghĩ của bản thân nhưng cần bám sát trọng tâm
- Cảm nhận về sự vĩ đại của người mẹ qua các đức tính nhân hậu, tình yêu thương, sẻ chia , bao dung
- Bộc lộ cảm xúc cá nhân về người mẹ hiểu được tình yêu thương vô bờ bến và cả những lo lắng của mẹ. Biiết cần phải làm gì trong cuộc sống và học tập tu dưỡng như thế nào để Mẹ yên tâm
- Hình thức: trình bày đúng hình thức một bài văn ngắn có bố cục rõ ràng có kết hợp các phương thức biểu đạt, diễn đạt rõ ý
