ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HKI GDCD 10
Câu 1: Khái niệm: Chất – lượng của sự vật hiện tượng. Cho ví dụ minh họa. Em vận dụng quy luật lượng – chất vào học tập rèn luyện như thế nào?
- Chất: Dùng để chỉ những thuộc tính cơ bản vốn có của sự vật hiện tượng. Tiêu biểu cho sự vật hiện tượng đó. Phân biệt với sự vật hiện tượng khác.
- Ví dụ: Đường ngọt, chanh chua, muối mặn, gừng cay.
- Lượng: Dùng để chỉ những thuộc tính cơ bản của sự vật hiện tượng về trình độ phát triển, quy mô, tốc độ vận động, số lượng của sự vật hiện tượng.
- Ví dụ: Đi xe nhanh hơn đi bộ, dân số Trung Quốc nhiều hơn dân số Việt Nam, 5kg nặng hơn 3kg…
- Em vận dụng quy luật lượng – chất vào học tập rèn luyện như: Chúng ta phải biết kiên trì nhẫn nại, không xem thường việc nhỏ. Tránh hành động nóng vội, đốt cháy giai đoạn,. hành động nhất thời, không triệt để tất yếu sẽ mang đến kết quả không tốt đẹp như mong muốn.
Câu 2: Em hãy cho biết mối quan hệ giữa sự biến đổi về lượng dẫn đến sự biến đổi về chất? Ví dụ?
- Cách thức biến đổi của lượng:
- Lượng biến đổi trước chất
- Sự biến đổi về chất của sự vật hiện tượng được bắt đầu từ lượng.
- Lượng biến đổi chậm, từ từ, dần dần.
- Ví dụ:
- Một HS lớp 10 qua 9 tháng học tập và rèn luyện phải trải qua kì thi mới được lên lớp 11
- Nhiệt độ < 100 độ thì chưa hóa hơi, đến 100 độ nước bắt đầu hóa hơi.
- Độ: Là điểm giới hạn trong đó lượng đổi nhưng chất chưa đổi
- Điểm nút: là điểm giới hạn trong đó lượng đổi làm cho chất đổi theo
- Ví dụ:
- Học sinh lớp 10 lên lớp 11, lượng kiến thức, chiều cao, cân nặng, sẽ thay đổi
- Nước từ trạng thái lỏng chuyển sang trạng thái hơi, thì thể tích vận tốc, độ hòa tan của phân tử nước cũng thay đồi.
Câu 3: Tại sao nói con người là chủ thể của lịch sử? Liên hệ lịch sử theo từng giai đoạn phát triển. Ví dụ?
- Con người tự sang tạo ra lịch sử của chính mình
- Lịch sử xã hội loài người được hình thành từ khi con người biết chế tạo ra công cụ lao động sản xuất và biết sử dụng. Nhờ đó, con người tự tách mình ra khỏi thế giới động vật chuyển sang thế giới loài người. Lịch sử xã hội được hình thành từ đó.
- Việc chế tạo ra công cụ lao động giúp cho lịch sử xã hội loài người hình thành và phát triển. Đồng thời có ý nghĩa giúp con người tự sang tạo ra lịch sử của chính mình.
- Con người là chủ thể sáng tạo ra giá trị vật chất, tinh thần.
- Ở bất kỳ chế độ nào trong lịch sử con người luôn giữ vị trí trung tâm và làm chủ xã hội
- Ví dụ: Từ chế độ công xã nguyên thủy" chiếm hữu nô lệ " xã hội phong kiến " "Tư bản chủ nghĩa" "Xã hội chủ nghĩa"..
Câu 4: Vì sao nói con người là mục tiêu của sự phát triển xã hội? Em có suy nghĩ và cho rằng trong tương lai người máy (ROBOT) sẽ thay thế vị trí con người để làm nên XH không? Em cho ý kiến.
- Con người là chủ thể của lịch sử nên cần phải được tôn trọng, được đảm bảo quyền chính đáng của mình, phải là mục tiêu phát triển tiến bộ xã hội. Mục đích của sự tiến bộ xã hội suy cho cùng là mang hạnh phúc cho tất cả mọi người.
- Xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, mọi người có cuộc sống tự do hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện cá nhân. Đây chính là mục tiêu cao cả của nước ta hiện nay - chủ nghĩa xã hội.
- Em có suy nghĩ và cho rằng trong tương lai người máy (ROBOT) sẽ thay thế vị trí con người để làm nên xã hội không? Em cho ý kiến
Câu 5: Thế nào là nhận thức? Nêu các giai đoạn cơ bản của quá trình nhận thức. Ví dụ. Muốn hiểu rõ về sự vật hiện tượng thì em dựa vào quá trình nhận thức nào? Vì sao?
- Nhận thức là quá trình phản ánh sự vật hiện tượng của thế giới khách quan vào bộ não của con người để tạo nên sự hiểu biết về chúng.
- Nhận thức có hai giai đoạn: Nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính
- Nhận thức cảm tính: Là giai đoạn nhận thức được tạo nên do sự tiếp xúc trực tiếp của các cơ quan cảm giác tác động đến sự vật hiện tượng. Từ đó mang lại cho con người hiểu biết đặc điểm bên ngoài của chúng.
- Ví dụ: Quả cam hình cầu, thanh sắt là kim loại
- Nhận thức lý tính: Lá giai đoạn nhận thức tiếp theo dựa trên các tài liệu do nhận thức cảm tình mang lại. Nhờ các thao tác tư duy, phân tích, so sánh, tổng hợp…. từ đó tìm ra bản chất của sự vật hiện tượng
- Ví dụ: Quả cam: có lượng đường, Vitamin C, dùng làm nước giải khát, có lợi cho sức khỏe….
- Thanh sắt: là kim loại dẫn điện, nhiệt tốt, nhiệt độ nóng chảy cao, công thức hóa học là Fe, khối lượng 56, sắt sử dụng vào xây dựng công trình….
- Muốn hiểu rõ về sự vật hiện tượng thì em dựa vào quá trình nhận thức nào? Vì sao?: Dựa vào nhận thức lý tính. Vì nhận thức lý tính phân tích chỉ rõ bản chất bên trong của mọi sự vật hiện tượng.
Câu 6: Em hãy cho biết thế nào là phủ định, phủ định biện chứng, phủ định siêu hình? Ví dụ. Em vận dụng quy luật phủ định vào cuộc sống như thế nào?
- Phủ định: Là xóa bỏ sự tồn tại của sự vật hiện tượng nào đó.
- Ví dụ: Giông bão làm sập đỗ cây cối, hạt lúa xay thành gạo, động đất làm sập nhà….
- Phủ định biện chứng: Là sự phủ định diễn ra do sự phát triển của bản thân sự vật hiện tượng, có kế thừa những yếu tố tích cực của sự vật hiện tượng cũ đề phát triển sự vật hiện tượng mới.
- Ví dụ: Gieo hạt lúa "cây mạ non" cây lúa
- Ấp quả trứng gà "con gà con" gà đẻ trứng "ấp trứng nở" con gà…
- Phụ nữ việt nam ngày nay vẫn còn kế thừa những yếu tố tích cực từ phụ nữ trước đây: Tứ đức (Công, dung, ngôn, hạnh), tam tùng tứ đức, chung thủy yêu thương chồng con hết mực, chịu khó, tân tụy biết hi sinh. Đảm đang công việc khéo léo về mọi mặt….
- Phủ định siêu hình: Là sự phủ định được diễn ra do sự can thiệp, sự tác động từ bên ngoài, cản trở hoặc xóa bỏ sự tồn tại và phát triển tự nhiên của sự vật hiện tượng.
- Ví dụ: Luộc quả trứng gà, hạt lúa xay thành gạo, mưa bão làm cây cối đỗ và chết
Câu 7: Mâu thuẫn là gì? Cho Ví dụ. Bản thân em có mâu thuẫn với chính mình không? ví dụ.
- Mâu thuẫn là một chỉnh thể trong đó có hai mặt đối lập vừa thống nhất, đấu tranh với nhau
--------[xem online hoặc tải về máy]---------
Trên đây là một phần của Đề cương ôn thi học kì 1 lớp 10, để xem đầy đủ và dễ dàng các em hãy [xem online hoặc tải về máy] để có thể ôn tập dễ dàng hơn.
Ngoài ra, các em hãy tham khảo các đề thi học kì dưới đây để ôn luyện thi dễ dàng. Chúc các em thi tốt.
Bộ 3 đề thi học kì 1 môn GDCD lớp 10 - Trường THPT
Đề thi học kì 1 môn GDCD lớp 10 - Sở GD và ĐT Vĩnh Phúc
Đề thi học kì 1 môn GDCD lớp 10 - Trường THPT Nguyễn Trung Trực
