Trong bài học này, các em sẽ được tìm hiểu: khái niệm chung về sinh sản, sinh sản vô tính, các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật. Giúp các em nhận biết các dạng sinh sản vô tính thường gặp trong tự nhiên.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Khái niệm chung về sinh sản
- Sinh sản là quá trình tạo ra những cá thể mới, bảo đảm sự phát triển liên tục của loài
- Các hình thức sinh sản: Sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính
Ví dụ: sinh sản ở động vật và sinh sản ở thực vật
1.2. Sinh sản vô tính ở thực vật
a. Sinh sản vô tính là gì?
- Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái, con cái giống nhau và giống cây mẹ
- Cơ sở của sinh sản vô tính là quá trình nguyên phân
b. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật
- Sinh sản bằng bào tử
-
Là hình thức sinh sản mà cơ thể mới được phát triển từ bào tử, bào tử lại hình thành trong túi bào tử từ thể bào tử.
-
Ví dụ: Rêu, dương xỉ...
-
Các giai đoạn của sinh sản bằng bào tử:
-
Chu trình sinh sản của rêu
-
-
c. Sinh sản sinh dưỡng
- Cơ thể mới được hình thành từ một bộ phận (thân, lá, rễ) của cơ thể mẹ.
- Các hình thức sinh sản sinh dưỡng:
* Sinh sản sinh dưỡng tự nhiên:Thân bò, thân rễ, thân củ, lá....
- Ví dụ
* Sinh sản sinh dưỡng nhân tạo: Nhân giống vô tính
- Ví dụ: Nuôi cấy mô ở thực vật
1.3. Phương pháp nhân giống vô tính
a. Giâm cành
- Giâm cành là hình thức cắt từ thân, nhánh hay từ đoạn thân có chồi ngọn.
- Nơi vết cắt sẽ mọc ra một khối tế bào không chuyên hóa gọi là mô sẹo (callus), sau đó các rễ bất định mọc ra từ mô sẹo này.
b. Chiết cành
Quy trình chiết cành
c. Ghép chồi và ghép cành
- Một chồi cành hay một cành nhỏ từ một cây này có thể được ghép lên một cây khác của các loài có quan hệ họ hàng gần hay các thứ khác nhau của cùng một loài. Ghép cây phải thực hiện lúc cây còn non. Cây cho hệ thống rễ được gọi là gốc ghép (stock), cành hay chồi ghép được gọi là cành ghép (scion). Ghép có thể kết hợp được chất lượng tốt giữa cành ghép và gốc ghép.
- Quy trình ghép chồi
d. Nuôi cấy tế bào và mô thực vật
- Lấy các tế bào từ các phần khác nhau của cơ thể thực vật (củ, lá, đỉnh sinh trưởng, bao phấn, túi phôi…)
- Nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng thích hợp (in vitro) để tạo cây con
- Các thao tác phải được thực hiện trong điều kiện vô trùng
- Cơ sở khoa học là tính toàn năng của tế bào
- Quy trình nuôi cấy mô
1.4. Vai trò của sinh sản vô tính
- Đối với đời sống thực vật
- Giúp cho sự tồn tại và phát triển của loài
- Đối với con người
- Tăng hiệu quả kinh tế nông nghiệp
- Tạo giống cây sạch bệnh
- Duy trì được tính trạng tốt
- Nhân nhanh giống cây trồng
- Phục chế các giống cây quý hiếm
Bài tập minh họa
2. Luyện tập Bài 41 Sinh học 11
2.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 11 Bài 41 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Rễ phụ
- B. Lóng
- C. Thân rễ
- D. Thân bò
-
- A. Rêu, hạt trần
- B. Rêu, quyết
- C. Quyết, hạt kín
- D. Quyết, hạt trần
-
Câu 3:
Sinh sản vô tính là:
- A. Tạo ra cây con giống cây mẹ, có sự kết hợp giữa giao tử đực và cái.
- B. Tạo ra cây con giống cây mẹ, không có sự kết hợp giữa giao tử đực và cái.
- C. Tạo ra cây con giống bố mẹ, có sự kết hợp giữa giao tử đực và cái.
- D. Tạo ra cây con mang những tính trạng giống và khác cây mẹ, không có sự kết hợp giữa giao tử đực và cái.
Câu 3-Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online
2.2. Bài tập SGK
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 11 Bài 41 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 91 SBT Sinh học 11
Bài tập 2 trang 91 SBT Sinh học 11
Bài tập 3 trang 91 SBT Sinh học 11
Bài tập 4 trang 91 SBT Sinh học 11
Bài tập 1 trang 92 SBT Sinh học 11
Bài tập 2 trang 92 SBT Sinh học 11
Bài tập 5 trang 93 SBT Sinh học 11
Bài tập 1 trang 159 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 2 trang 159 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 3 trang 159 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 4 trang 159 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 5 trang 159 SGK Sinh học 11 NC
3. Hỏi đáp Bài 41 Sinh học 11
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!