Bài 4: Thực hành lau dầu, tra mỡ các ổ trục

I. Dụng cụ và nguyên vật liệu dùng cho bảo dưỡng, sửa chữa xe đạp.

•  Hộp dụng cụ

1. Kìm,

2. Kìm mỏ quạ,

3. Búa,

4. Mỏ lết,

5. Cờ lê ( 14-17,14-15,12-14, 8-10),

6. Cờ lê miệng mỏng dùng để chỉnh côn trục trước, trục sau và bàn đạp.

7. Tua-vít dẹt.

8. Tua- vít 4 cạnh.

9. Bộ móc lốp.

10. Đột.

11. Miếng vá săm có sẵn,

12. Miếng săm cũ.      

13. Nhựa vá săm.

14. Đoạn ống tròn (dùng khi đánh nhám săm để vá)

15. Cái đánh săm.

16. Kéo.

17. Dụng cụ dùng để cân vành.

18. Vịt dầu nhớt.

19. Bơm xe.

II. Quy trình thực hành.

Tháo → Tra dầu, tra mỡ → Lắp →Kiểm tra

1. Lau dầu, tra mỡ ổ trục bánh xe.

a) Chuẩn bị:

b) Quy trình:

• Gồm 6 bước

Tháo bánh xe → Tháo ổ trục  →Tháo nắp mỡ, lấy bi ra ngoài  → Làm sạch, lau dầu, tra mỡ, lắp bi vào ổ → Đậy nắp mỡ, lắp trục, lắp bánh xe → Kiểm tra

 

Bước1: Tháo bánh xe, trước hết phải lật ngửa xe đặt lên nền chắc chắn.

 

• Tháo bánh trước: Dùng cờ-lê hoặc mỏ lết văn dời từng bên ốc đầu trục bánh trước ( Hình 12)

• Tháo bánh sau: Dùng cờ- lê hoặc mỏ lết văn tháo dời từng bên đai ốc đầu trục bánh xe sau ( Hình 13) nhấc chân chống xe ra ngoài.

    

Bước 2: Tháo ổ trục ( Hình 16)

Bước 3: Cạy tháo nắp mỡ bằng tua vít dẹt, lấy hết bi ra ( Hình 18 ).

Bước 4: Làm sạch và tra mỡ

• Rửa sạch ổ trục bằng dầu hoả…

• Kiểm tra và thay những viên bi rỗ…

• Tra mỡ vào nồi, đặt bi vào nồi liền kề nhau.

Bước 5: Đậy nắp mỡ, lắp trục, lắp côn, vòng hãm côn, đai ốc hãm côn và lắp bánh xe.

Bước 6: Kiểm tra.

2. Lau dầu tra mỡ ổ trục giữa.

a) Chuẩn bị.

b) Quy trình

• Gồm 8 bước

Tháo đai ốc chốt ( Ca- vét) → Kê đùi → Tháo chốt, tháo đùi xe → Tháo ổ → Kiểm tra ổ → Lau dầu, tra mỡ → Lắp ổ, đùi, chốt → Kiểm tra.

Bước 1:

• Tháo, nới đai ốc chốt ( Đai ốc ca-vét ).

• Dùng cờ- lê hoặc mỏ lết vặn nới đai ốc sao cho đầu ốc thấp hơn mặt đai ốc khoảng 1/2 vòng ren.

Bước 2: Kê đùi xe băng một ống thép hoặc thanh gỗ cứng và đập búa vào đầu chốt để chốt tụt xuống 

Bước 3: Tháo chốt, tháo đùi xe.

Bước 4:

• Tháo ổ, chỉ tháo vòng hãm và nồi bên trái ( Bên không có đĩa ), sử dụng búa và đột.

• Đặt mũi đột vào rãnh cắt trên vòng hãm ( hình 21 ), đập búa tháo vòng hãm theo chiều ngược kim đồng hồ.

Bước 5:

• Kiểm tra các chi tiết của ổ.

• Bi, côn và nồi xem có chi tiết nào bị mòn không…

Bước 6: Lau dầu và tra mỡ

• Rửa sạch ổ trục bằng dầu hoả…

• Kiểm tra và thay những viên bi rỗ…

• Tra mỡ vào nồi, đặt bi vào nồi liền kề nhau.

Bước 7: Lắp ổ, đùi, chốt trở lại.

Bước 8: Kiểm tra.

• Dùng tay quay đùi xe, nếu thấy quay trơn nhẹ nhàng, chắc chắn là được…

  

3. Lau dầu, tra mỡ ổ trục bàn đạp.

a) Chuẩn bị:

b) Quy trình

Gồm 6 bước.

Tháo nắp chụp đầu ổ bàn đạp → Tháo đai ốc hãm, vòng hãm → Rút bàn đạp ra khỏi trục → Lau dầu, tra mỡ → Lắp hoàn chỉnh bàn đạp → Kiểm tra. 

Bước 1: Tháo nắp chụp đầu ổ bàn đạp.

Bước 2: Tháo đai ốc hãm.

Bước 3: Rút bàn đạp ra khỏi trục.

Bước 4: Lau dầu, tra mỡ

Bước 5: Lắp bàn đạp vào xe

Bước 6: Kiểm tra bàn đạp thấy trơn, không rơi là được.

Như tên tiêu đề của bài Thực hành lau dâu, tra mỡ các ổ trục, sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau:

• Biết sử dụng các loại dụng cụ, vật liệu dùng để bảo dưỡng xe đạp.

• Thực hiện được việc lau dầu, tra mỡ các ổ trục.

• Có ý thức bảo dưỡng, giữ gìn xe tốt

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua Giải bài tập Công nghệ 9 Bài 4 và làm bài kiểm tra Trắc nghiệm Công nghệ 9 Bài 4 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. Các em được làm bài thi MIỄN PHÍ để test kiến thức cho bản thân nhé.

Nếu có thắc mắc về nội dung bài học thì các em có thể đặt câu hỏi ở phần Hỏi đáp nhé.

Các em quan tâm có thể tham khảo thêm bài học tiếp theo:

>> Bài trước: Bài 3: Nguyên lí hoạt động của xe đạp

>> Bài sau: Bài 5: Thực hành chỉnh phanh, cổ phuốc

Chúc các em học tốt!