Nội dung bài học giúp học sinh phân biệt được thụ phấn và thụ tinh, tìm được mối quan hệ giữa thụ phấn và thụ tinh; Nhận biết được dấu hiệu cơ bản của sinh sản hứu tính; Xác định được sự biến đổi các bộ phận của hoa thành quả và hạt sau khi được thụ tinh.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Hiện tượng nảy mầm của hạt phấn
- Hạt phấn rơi vào đầu nhụy và hút chất nhầy từ đầu nhụy tiết ra rồi trương lên và nảy mầm thành ống phấn, tế bào sinh dục đực được chuyển đến phần đầu của ống phấn.
- Ống phấn xuyên qua đầu nhụy, vòi nhụy đưa tế bào sinh dục đực tiếp xúc với noãn.
1.2. Thụ tinh
- Trong quá trình thụ phấn, rất nhiều hạt phấn rơi vào đầu nhụy, cùng nảy mầm thành ống phấn chui vào bầu. Trong bầu có nhiều noãn, mỗi ống phấn sẽ tiếp xúc 1 noãn. Nếu 2 ống phấn cùng tiếp xúc với noãn thì tế bào sinh dục nào tiếp xúc trước sẽ được thụ tinh.
Hình 1: Quá trình thụ phấn và thụ tinh
- Thụ tinh là hiện tượng tế bào sinh dục đực kết hợp với tế bào sinh dục cái có trong noãn tạo thành một tế bào mới gọi là hợp tử.
- Sinh sản có hiện tượng thụ tinh gọi là sinh sản hữu tính.
| Sinh sản sinh dưỡng | Sinh sản hữu tính |
| Không cần có sự thụ tinh và tạo hợp tử | Có hiện tượng thụ tinh tạo thành hợp tử. |
| Hình thành cây mới từ cơ quan sinh dưỡng | Hình thành cây mới từ cơ quan sinh sản. |
Bảng 1: Sự khác nhau cơ bản giữa sinh sản sinh dưỡng và sinh sản hữu tính
1.3. Kết hạt và tạo quả
Hình 2: Các bộ phận của hoa
Hình 3: Các bộ phận biến đổi sau khi thụ tinh
Bài tập minh họa
Bài 1:
Tại sao lại có quả có một hạt, quả nhiều hạt và cả quả không hạt?
Hướng dẫn:
- Quả một hạt là do có một noãn hoặc chỉ có một trong nhiều noãn được thụ tinh.
- Quả nhiều hạt là do nhiều noãn được thụ tinh.
- Quả không hạt là do hợp tử bị phá hủy sớm hoặc dùng thuốc kích thích bầu phát triển thành hạt.
Bài 2:
Từ quả mà chúng ta dùng trong khái niệm thực vật là quả do bộ phận bầu nhuỵ phát triển thành.Thì những quả đó gọi là quả thật.
VD: quả lựu , quả cà chua…
Nhưng thực tế 1 số quả như quả lê , quả táo tây, ….thì phần ăn được không do bầu nhụy phát triển thành nên gọi là quả giả.
Các bộ phận còn lại của hoa như đài, nhụy sẽ biến đổi ra sau?
Hướng dẫn:
Các bộ phận còn lại của hoa như đài, nhụy sẽ héo rụng đi.
Tuy nhiên ở một số loài quả dẫn còn lại di tích của một số bộ phận như : đài, vòi nhụy…VD: Chuối, lựu, dâu
3. Luyện tập Bài 31 Sinh học 6
3.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 6 Bài 31 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Ống phấn xuyên qua đầu nhuỵ và vòi nhuỵ vào trong bầu.
- B. Mỗi hạt phấn hút chất nhày ở đầu nhuỵ trương lên và nảy mầm thành ống phấn.
- C. Khi tiếp xúc với noãn, phần đầu của ống phấn mang tế bào sinh dục đực chui vào noãn.
- D. Mỗi hạt phấn hút chất nhầy ở đầu nhuỵ trương lên và nảy mầm thành ống phấn. Ống phấn xuyên qua đầu nhuỵ và vòi nhuỵ vào trong bầu. Khi tiếp xúc với noãn, phần đầu của ống phấn mang tế bào sinh dục đực chui vào noãn.
-
- A. Vỏ noãn.
- B. Hợp tử.
- C. Bầu nhuỵ.
- D. Noãn đã thụ tinh.
-
Câu 3:
Ở thực vật, thụ tinh là gì?
- A. Là hiện tượng tế bào sinh dục đực của hạt phấn kết hợp với tế bào sinh dục cái trong noãn để tạo thành hợp tử.
- B. Là hiện tượng bầu phát triển thành quả chứa hạt.
- C. Là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhuỵ.
- D. Là sự kết hợp của hạt phấn với bầu để tạo thành quả.
Câu 2- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online
3.2. Bài tập SGK và Nâng cao
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 6 Bài 31 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 104 SGK Sinh học 6
Bài tập 2 trang 104 SGK Sinh học 6
Bài tập 7 trang 52 SBT Sinh học 6
Bài tập 3 trang 52 SBT Sinh học 6
Bài tập 5 trang 52 SBT Sinh học 6
Bài tập 8 trang 54 SBT Sinh học 6
Bài tập 14 trang 55 SBT Sinh học 6
4. Hỏi đáp Bài 31 Chương 6 Sinh học 6
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
