Trong bài học này Cuộc vận động dân chủ trong những năm 1936 -1939 sẽ giúp học sinh nắm được những nét cơ bản nhất của tình hình thế giới và trong nước ảnh hưởng trực tiếp đối với phong trào cách mạng Việt Nam trong những năm 1936 - 1939
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Tình hình thế giới và trong nước
1. Thế giới
- Chủ nghĩa phát xít đe dọa nền dân chủ và hòa bình thế giới.
- Đại Hội VII của Quốc tế cộng sản chủ trương thành lập Mặt Trận nhân dân, tập hợp lực lượng tiên bộ để chống phát xít.
- Mặt trận nhân dân Pháp nắm chính quyền, áp dụng chính sách tự do dân chủ cho thuộc địa.
2. Trong nước
- Hậu quả của khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933 và chính sách phản động – bóc lột- khủng bố – đàn áp của Pháp nên nhân dân ta đói khổ, yêu cầu cải thiện đời sống và thực hiện quyền tự do dân chủ.
1.2. Mặt trận dân chủ Đông Dương và phong trào đấu tranh đòi tự do dân chủ
- Đảng Cộng sản Đông Dương nhận định:
- Kẻ thù: thực dân Pháp và tay sai.
- Khẩu hiệu: chống phát xít và chống chiến tranh, đòi tự do dân chủ, cơm áo và hòa bình.
- Chủ trương: lập mặt trận Nhân dân phản đế Đông Dương (hè 1936) sau đổi là Mặt Trận Dân Chủ Đông Dương (3-1938) nhằm tập hợp mọi lực lượng yêu nước và dân chủ tiến bộ đấu tranh.
- Hình thức và phương pháp đấu tranh: hợp pháp, nửa hợp pháp, công khai hay nửa công khai.
- Giữa năm 1936 Mặt trận dân chủ Đông Dương triệu tập Đông Dương đại hội để thu thập dân nguyện như thả tự do cho tù chính trị, thi hành luật lao động, cải thiện đời sống của nhân dân.
- Đầu năm 1937 đưa “dân nguyện” cho phái viên của chính phủ Pháp và Toàn quyền mới ở Đông Dương:
- Công nhân: lập nghiệp đoàn, tăng lương giảm giờ làm
- Nông dân: chia lại ruộng đất công, chống sưu thuế cao, giảm tô
- Công chức, học sinh đòi đảm bảo quyền lợi lao động, ban bố quyền tự do dân chủ, miễn giảm thuế.
- Phong trào công nhân 11-1936: bãi công ở công ty than Hòn Gai, xe lửa Trường Thi.
- 1-5-1938-Quốc tế lao động, 25.000 người mít tinh ở khu đấu xảo Hà Nội đòi tự do lập hội Ái hữu, thi hành luật lao động, giảm thuế, chống phát xít và chiến tranh.
- Báo công khai của Đảng, của Mặt trận và các đòan thể quần chúng ra đời như: Tin tức, Tiền Phong, Nhành Lúa, Dân Chúng,Lao Động, Bạn dân..
- Sách chính trị phổ thông giới thiệu chủ nghĩa Mác Lê nin và chính sách của Đảng được lưu hành rộng rãi.
- Cuối 1938 phong trào thu hẹp, chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ, phong trào chấm dứt.
1.3. Ý nghĩa của phong trào
- Là một cao trào dân chủ rộng lớn.
- Uy tín và ảnh hưởng của Đảng được mở rộng.
- Chủ nghĩa Mác- Lê nin, đường lối chính sách của Đảng, của Quốc tế công sản được phổ biến.
- Tổ chức của Đảng được củng cố.
- Đào tạo cho Đảng những đảng viên kiên trung.
- Là cuộc diễn tập thứ hai chuẩn bị cho Cách Mạng tháng tám 1945.
♦ So sánh phong trào 1930-1931 và 1936-1939.
| Nội dung | 1930-1931 | 1936-1939 |
| Kẻ thù | Đế quốc và phong kiến | Thực dân Pháp và tay sai |
| Nhiệm vụ (khẩu hiệu) | Chống đế quốc giành độc lập, chống phong kiến giành ruộng đất cho dân cày | Chống phát xít và chiến tranh Đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hòa bình |
| Mặt trận | Bước đầu thực hiện liên minh công nông | Mặt trận nhân dân phản đế Đông Dương sau đổi là Mặt trận Dân chủ Đông Dương. |
| Hình thức, phương pháp đấu tranh | Bí mật, bất hợp pháp. Bạo động vũ trang như bãi công, chuyển sang biểu tình vũ trang ở Hưng Nguyên, Thanh Chương, Vinh. | hợp pháp, nửa hợp pháp, công khai hay nửa công khai.
|
| Lực lượng tham gia | Công nhân. Nông dân | Đông đảo, không phân biệt thành phần, giai cấp. Ở thành thị rất sôi nổi tạo nên đội quân chính trị hùng hậu. |
| Phạm vi | Nông thôn và nhà máy ở thành thị | Thành thị.
|
| Ý nghĩa | Timh thần oanh liệt và lực lượng cách mạng của nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng. Là cuộc tổng diễn tập đấu tiên dưới sự lãnh đạo của Đảng chuẩn bị cho cách mạng tháng Tám | Là một cao trào dân chủ rộng lớn. Uy tín và ảnh hưởng của Đảng được mở rộng. Chủ nghĩa Mác- Lê nin, đường lối chính sách của Đảng, của Quốc tế cộng sản được phổ biến. Tổ chức của Đảng được củng cố. Đào tạo cho Đảng những đảng viên kiên trung. Là cuộc diễn tập thứ hai chuẩn bị cho Cách mạng Tháng 8-1945. |
| Nhận xét | Chưa lập chính quyền hoàn chỉnh. Chưa triệt để giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân
| Phong trào quần chúng rộng rãi, thu hút đông đảo nhân dân tham gia ở cả nước. Hình thức phong phú. Mục đích dòi tự do dân chủ |
2. Luyện tập và củng cố
Qua bài học này các em cần nắm được nội dung sau:
- Tình hình nước ta trước khi thành lập Mặt trận dân chủ Đông Dương và phong trào đấu tranh đòi tự do dân chủ
- Ý nghĩa của phong trào đấu tranh đòi tự do dân chủ
2.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Cuộc vận động dân chủ trong những năm 1936 - 1939 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Tư sản, tiểu tư sản, nông dân
- B. Các lực lượng yêu nước, dân chủ tiến bộ, không phân biệt thành phần đẳng cấp
- C. Công nhân, nông dân
- D. Liên minh của tư sản và địa chủ
-
- A. Tịch thu ruộng đất của địa chủ phong kiến chia cho dân cày
- B. Chống đế quốc Pháp và bọn phản động thuộc địa
- C. Chống phát xít, chống chiến tranh đế quốc, chống bọn phản động thuộc địa, đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hòa bình.
- D. Đánh đuổi đế quốc Pháp, Đông Dương hoàn toàn độc lập
Câu 3 - Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online
2.2. Bài tập SGK
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Cuộc vận động dân chủ trong những năm 1936 - 1939 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1.2 trang 70 SBT Lịch Sử 9
Bài tập 1.3 trang 70 SBT Lịch Sử 8
Bài tập 1.4 trang 70 SBT Lịch Sử 9
Bài tập 1.5 trang 70 SBT Lịch Sử 9
Bài tập 1.6 trang 70 SBT Hóa học 9
Bài tập 1.7 trang 70 SBT Lịch Sử 9
Bài tập 1.8 trang 70 SBT Lịch Sử 9
Bài tập 2 trang 72 SBT Lịch Sử 9
Bài tập 3 trang 72 SBT Lịch sử 9
Bài tập 4 trang 73 SBT Lịch Sử 9
Bài tập 5 trang 73 SBT Lịch Sử 9
Bài tập 6 trang 73 SBT Lịch Sử 9
3. Hỏi đáp Bài 20 Lịch sử 9
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
