Bài học dưới đây sẽ trang bị cho các em học sinh những kiến thức như: Chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế, chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế, chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ kinh tế.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế
- Xu hướng chuyển dịch:
- Khu vực I (nông – lâm – thủy sản) giảm tỉ trọng: 38,7 – 21,0% (1990 – 2005)
- Khu vực II (công nghiệp và xây dựng) tăng tỉ trọng: 22,7 – 41,0% (1990 – 2005)
- Khu vực III (dịch vụ) tỉ trọng khá cao nhưng chưa ổn định: 38,6 – 38,0% (1990 – 2005)
⇒ Xu hướng chuyển dịch phù hợp với yêu cầu chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Tuy nhiên, tốc độ chuyển dịch còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
- Trong nội bộ từng ngành: Tùy theo từng ngành mà trong cơ cấu lại có sự chuyển dịch riêng:
- Ở khu vực I:
- Giảm tỷ trọng ngành trồng trọt: 83,4 – 71,5% (1990 - 2005)
- Tăng tỷ trọng ngành thủy sản: 8,7% – 24,8% (1990 - 2005)
- Trong trồng trọt: Giảm tỷ trọng cây lương thực, tăng tỷ trọng cây công nghiệp (cây CN xuất khẩu, nguyên liệu CN, có giá trị)
- Ở khu vực II: Công nghiệp đang có xu hướng chuyển đổi cơ cấu ngành sản xuất và đa dạng hóa sản phẩm để phù hợp hơn với yêu cầu thị trường và tăng hiệu quả đầu tư.
- Tăng tỷ trọng công nghiệp chế biến, công nghiệp khai thác giảm tỷ trọng.
- Tăng tỉ trọng sản phẩm cao cấp, giảm tỷ trọng các sản phẩm có chất lượng thấp và trung bình.
- Ở khu vực III: Kết cấu hạ tầng kinh tế và phát triển đô thị từng bước tăng trưởng.
- Ở khu vực I:
1.2. Chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế
- Chuyển biến tích cực, phù hợp với đường lối phát triển kinh tế nhiều thành phần trong thời kì Đổi mới.
- Khu vực kinh tế Nhà nước giảm tỉ trọng: 40,2 – 38,4% (1995 - 2005), nhưng vẫn giữ vai trò chủ đạo
- Kinh tế tư nhân vẫn tăng: 7,4 – 8,9% (1995 – 2005).
- Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tăng nhanh: 6,3 – 16,0% (1995 – 2005), đặc biệt là khi đất nước ta gia nhập WTO.
1.3. Chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ kinh tế
- Hình thành các vùng động lực phát triển kinh tế, vùng chuyên canh, các khu công nghiệp tập trung, khu chế xuất có quy mô lớn.
- Phát huy thế mạnh của từng vùng, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và phân hóa sản xuất giữa các vùng miền:
- Đông Nam Bộ là vùng phát triển công nghiệp mạnh nhất 55,6% (năm 2005)
- Đồng bằng sông Cửu Long là vùng trọng điểm sản xuất lương thực, thực phẩm chiếm 40,7% cả nước.
- Cả nước đã hình thành 3 vùng kinh tế trọng điểm:
- Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc.
- Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung.
- Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
2. Luyện tập và củng cố
2.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Địa lý 12 Bài 20 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Tăng tỉ trọng khu vực kinh tế Nhà nước
- B. Giảm tỉ trọng khu vực kinh tế ngoài quốc doanh
- C. Giảm dần tỉ trọng khu vực có vốn đầu tư nước ngoài
- D. Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng nhanh tỉ trọng
-
- A. Cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch theo hướng tỉ trọng nông – lâm – ngư nghiệp tăng nhanh
- B. Tốc độ tăng trưởng GDP cao, nước ta liên tục là nước xuất siêu
- C. Nông nghiệp, công nghiệp và dịch vu đều phát triên ở trình độ cao
- D. Tốc độ tăng trưởng GDP cao, nông nghiệp và công nghiệp đạt được nhiều thành tựu vững chắc
-
Câu 3:
Ý nào dưới đây không đúng khi nói về chất lượng tăng trưởng nền kinh tế nước ta những năm qua
- A. Tăng về số lượng nhưng chậm chuyển biến về chất lượng sản phẩm
- B. Có giá thành sản phẩm hạ, cạnh tranh hieuj quả trên thị trường quốc tế
- C. Hiệu quả kinh tế còn thấp, sức cạnh tranh của nền kinh tế còn chưa cao
- D. Tốc độ chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm, chưa đảm bảo phát triển bền vững
Câu 3 - Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online
2.2. Bài tập SGK
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Địa lý 12 Bài 20 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 6 trang 56 SBT Địa lí 12
Bài tập 7 trang 57 SBT Địa lí 12
Bài tập 8 trang 57 SBT Địa lí 12
Bài tập 9 trang 57 SBT Địa lí 12
Bài tập 10 trang 58 SBT Địa lí 12
Bài tập 11 trang 59 SBT Địa lí 12
Bài tập 12 trang 59 SBT Địa lí 12
Bài tập 13 trang 59 SBT Địa lí 12
Bài tập 14 trang 59 SBT Địa lí 12
Bài tập 1 trang 32 Tập bản đồ Địa Lí 12
Bài tập 2 trang 32 Tập bản đồ Địa Lí 12
Bài tập 3 trang 33 Tập bản đồ Địa Lí 12
3. Hỏi đáp Bài 20 Địa lí 12
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Địa lí Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
