Đề thi HK1 môn Ngữ văn lớp 10 năm 2017-2018, Trường THPT Võ Nguyên Giáp
Câu hỏi Tự luận (7 câu):
-
Phần 1: Đọc - hiểu (2 điểm)
Đọc bài ca dao sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai
(Ca dao)
-
Xác định phương thức biểu đạt trong bài ca dao trên?
Xem đáp án Phương thức biểu đạt: biểu cảm.
-
Khái quát nội dung của bài ca dao?
Xem đáp án - Nội dung của bài ca dao: (1 điểm)
- Đây là lời than ngậm ngùi chua xót thể hiện thân phận bấp bênh, bị lệ thuộc của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
-
Phần 2: Văn học (2 điểm)
-
Nêu những đặc trưng cơ bản của văn học dân gian?
Xem đáp án - Yêu cầu về kỹ năng:
- Học sinh nắm được kiến thức cơ bản của phần văn học.
- Diễn đạt rõ ràng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
- Trả lời ngắn gọn, trọn vẹn ý theo thứ tự từng câu.
- Yêu cầu về kiến thức:
- Đặc trưng cơ bản của văn học dân gian:
- Văn học dân gian là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền miệng.
- Văn học dân gian là sản phẩm của quá trình sáng tác tập thể.
- Văn học dân gian gắn bó và phục vụ trực tiếp cho sinh hoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng.
-
Phần 3: Làm văn (6 điểm)
-
Phân tích bài thơ “Tỏ lòng” của Phạm Ngũ Lão.
Qua bài thơ, trình bày suy nghĩ của anh (chị) về lý tưởng sống của thanh niên ngày nay.
Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu,
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu.
Nam nhi vị liễu công danh trái,
Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu.
(Tỏ lòng - Phạm Ngũ Lão)
(Ngữ văn 10, Tập một, NXB Giáo dục, trang 115)
Xem đáp án - Yêu cầu về kỹ năng:
- Học sinh biết cách làm bài nghị luận văn học.
- Diễn đạt rõ ràng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
- Bố cục hợp lý, lập luận chặt chẽ, logic.
- Vận dụng tốt các thao tác lập luận.
- Yêu cầu về kiến thức:
- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm.
- Hai câu đầu: Hình tượng con người và quân đội thời Trần.
- Hình ảnh người tráng sĩ thời Trần: hình ảnh con người mang tầm vóc vũ trụ, xông xáo tung hoành, bất chấp nguy hiểm, với một tư thế hiên ngang, kì vĩ, sẵn sàng trấn giữ đất nước.
- Hình tượng “ba quân” - quân đội thời Trần: sức mạnh vật chất và tinh thần quyết chiến quyết thắng, khí thế hào hùng của quân đội nhà Trần - đội quân mang hào khí Đông A.
- → Hai câu thơ đầu mang vẻ đẹp của hình tượng người anh hùng mang tầm vóc vũ trụ, được lồng trong hình tượng dân tộc, đã tạo nên một bức tranh toàn cảnh về thời đại nhà Trần. Đây chính là vẻ đẹp và sức mạnh của hào khí Đông A.
- Hai câu cuối: Nỗi lòng của tác giả.
- Quan niệm về nợ công danh.
- Thẹn khi nghe chuyện Vũ hầu.
- Lý tưởng sống của thanh niên ngày nay.
- Giải thích lý tưởng sống tốt đẹp: sống có mục đích, sống có ích sao cho xứng đáng là một công dân Việt Nam.
- Tại sao ta phải sống có lý tưởng cao đẹp: Vì nếu “sống không mục đích không làm được gì cả” và nếu “mục đích tầm thường thì không làm được gì vĩ đại”. ( lấy dẫn chứng)
- Bản thân phải làm gì để trở thành người có mục đích cao cả và có ích cho xã hội.
- Cách cho điểm:
- Điểm 6: Đáp ứng tất cả các yêu cầu trên. Bài viết bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, diễn đạt lưu loát.
- Điểm 5: Cơ bản đáp ứng được các yêu cầu trên. Bài viết còn mắc một số lỗi nhỏ chính tả, diễn đạt.
- Điểm 3-4: Đáp ứng được hai phần ba hoặc một nửa nội dung yêu cầu trên. Bài viết còn mắc lỗi chính tả, diễn đạt.
- Điểm 1-2: Trình bày thiếu ý hoặc còn sơ sài, lan man, mắc quá nhiều lỗi diễn đạt, ngữ pháp, chính tả.
- Điểm 0: Không làm bài hoặc hoàn toàn lạc đề.
"Việc làm nhỏ, ý nghĩa lớn." → Không nghừng cố gắng, thành công sẽ đến.
