Đề kiểm tra 1 tiết HK2 môn Ngữ văn lớp 12 năm 2018-2019, Trường THPT Bến Tre
Câu hỏi Tự luận (1 câu):
-
Đề bài:
Trong một bộ phim truyền hình Việt Nam có một nhân vật đã nhắc nhở con cháu mình: “Ta có thể nhặt được một gói tiền nhưng sẽ không có ai đánh rơi một gói văn hóa cho ta nhặt”.
Anh/chị suy nghĩ như thế nào về lời nhắc nhở trên? (10 điểm)
Xem đáp án - Lập dàn ý.
- Mở bài
- Văn hóa rất cần thiết trong cs của con người, song con đường, cách thức để tích lũy, làm đầy lên vốn văn hóa lại là vấn đề cần suy nghĩ, xem xét.
- Trích dẫn ý kiến.
- Thân bài
- Giải thích:
- Gói tiền: lượng vật chất có giá trị
- Có thể nhặt được gói tiền: giải thiết con người có thể có một lượng vật chất có giá trị mà không phải mất nhiều công sức để tích lũy. Đây là việc ít gặp song không phải là tuyệt đối không thể xảy ra.
- Văn hóa: trình độ học vấn, vốn tri thức, kiến thức KH và trình độ sống biểu hiện qua sinh hoạt và ứng xử của con người trong đời sống xã hội.
- Không ai đánh rơi gói văn hóa cho ta nhặt: cách nói hình ảnh để phủ nhận khả năng có được văn hóa một cách ngẫu nhiên, tình cờ, ngoài ý thức nỗ lực cố gắng của con người.
- ⇒ Khái quát ý nghĩa: Có thể tự nhiên có được một lượng vật chất song không phải tự nhiên mà có văn hóa. Mỗi người cần tự tích lũy, hình thành và bồi đắp văn hóa cho mình.
- Bình luận
- Có thể nhặt được gói tiền:
- Tiền là vật ngoài thân, không thể đồng nhất với con người.
- Khi là vật ngoài thân nên phải giữ gìn và bảo quản. Nhưng có thể vì một lí do nào đó, người ta sẽ làm thất lạc. Ò Có thể nhặt được gói tiền vì ai đó bất cẩn mà đánh rơi.
- Không thể nhặt được gói văn hóa. Vì:
- Văn hóa ở đây là biểu hiện của trình độ, nó thuộc về con người, làm nên diện mạo, tinh thần con người, nó không tồn tại ở dạng vật chất nên không thể đánh rơi và cũng không thể nhặt.
- Văn hóa là kết quả của một quá trình tích lũy, chọn lọc và hoàn thiện dần bằng nhận thức và ý thức nên không thể tự xuất hiện ở con người.
- Văn hóa là kết tinh năng lực và phẩm chất của con người văn minh nên khi đạt đến trình độ học vấn và có trình độ sống của con người văn minh mới được coi là văn hóa.
- Làm thế nào để có văn hóa?
- Học tập bằng những phương thức, con đường khác nhau.
- Học hỏi với ý thức vươn lên tự hoàn thiện mình về cách sống, cách sinh hoạt, cách ứng xử để đáp ứng những yêu cầu của cuộc sống văn minh.
- Luôn trau dồi, rèn luyện và củng cố những gì đã học được để nó thuộc về mình, trở thành tố chất trong con người mình, làm nên diện mạo tinh thần của mình trong cuộc sống.
- Bài học nhận thức và hành động:
- Là một bài học tư tưởng, đạo lí về cách sống cho con người: Văn hóa không bỗng dưng mà có, mỗi người cần chủ động, tích cực trong học tập, học hỏi để bồi đắp và nâng cao vốn văn hóa cho chính mình.
- Là lời nhắc nhở có ý nghĩa với tất cả mọi người đặc biệt cần thiết với tuổi trẻ - tuổi bắt đầu bước vào ngưỡng cửa cuộc sống, rất cần chú ý tới việc tích lũy vốn sống, vốn văn hóa để xây dựng tương lai.
- Kết bài
- Vốn văn hóa không chỉ thể hiện ở bằng cấp, trình độ kiến thức mà là tổng thể tất cả những giá trị tinh thần tạo nên tầm vóc một con người. Không có kiến thức, con người sẽ khó khẳng định được mình; nếu không có văn hóa, con người dễ sống cẩu thả, tầm thường, vô nghĩa.
- Ở tuổi học đường, ngoài việc tích lũy kiến thức cần quan tâm đến cuộc sống xung quanh để học hỏi về mọi mặt “Học ăn, học nói, học gói, học mở”.
"Việc làm nhỏ, ý nghĩa lớn." → Không nghừng cố gắng, thành công sẽ đến.