Câu hỏi ôn thi môn Pháp Luật đại cương - Chương 5

Câu hỏi Tự luận (9 câu):

• Câu 1:

  Mã câu hỏi: 205666

  Khái niệm, đối tượng và phương pháp điều chỉnh của Luật hành chính?

  Xem đáp án

  Luật hành chính là hệ thống các quy phạm pháp luật do nhà nước ban hành điều chỉnh những quan hệ xã hội mang tính chất chấp hành và điều hành phát sinh trong hoạt động của các cơ quan nhà nướchoặc tổ chức xã hội khi được nhà nước trao quyền thực  hiện chức năng quản lý nhà nước.

  Đối tượng điều chỉnh

  • Đối tượng điều chỉnh của luật hành chính là những quan hệ xã hội mang tính chất chấp hành và điều hành phát sinh giữa các chủ thể tham gia hoạt động của nhà nước trong những trường hợp sau:
  • Những quan hệ xã hội mang tính chất chấp hành và điều hành phát sinh trong hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước.
  • Những quan hệ xã hội mang tính chất chấp hành và điều hành phát sinh trong hoạt động xây dựng, tổ chức công tác nội bộ của các cơ quan nhà nước khác (như Tòa án, Viện kiểm sát).
  • Những quan hệ xã hội mang tính chất chấp hành và điều hành phát sinh trong hoạt động của các cơ quan nhà nước khác hoặc các tổ chức xã hội khi được nhà nước trao quyền thực hiện chức năng quản lý nhà nước.

  Phương pháp điều chỉnh

  • Luật hành chính khi điều chỉnh các quan hệ xã hội mang tính chất chấp hành và điều hành sử dụng phương pháp mệnh lệnh phục tùng. Bởi vì bản thân hoạt động quản lý nhà nước mang bản chất là tính quyền uy do các bên tham gia quan hệ có địa vị không bình đẳng với nhau về ý chí: một bên ra lệnh, bên kia phải phục tùng.
  • Tuy vậy trong những trường hợp đặc biệt luật hành chính cũng sử dụng phương pháp thỏa thuận, như trong trường hợp ban hành các quyết định liên tịch, ký kết và thực hiện các hợp đồng hành chính. Quan hệ giữa các bên tham gia ký kết là quan hệ bình đẳng, trong quá trình thỏa thuận với nhau để đi đến ký kết không ai có quyền ra lệnh, ép buộc ai.

• Câu 2:

  Mã câu hỏi: 205667

  Khái niệm và đặc điểm của cơ quan hành chính nhà nước?

  Xem đáp án

  Khái niệm

  Cơ quan quản lý hành chính nhà nước là những bộ phận hợp thành của bộ máy quản lý được thành lập để chuyên thực hiện chức năng quản lý nhà nước (hoạt động chấp hành và điều hành, hoạt động hành pháp).

  .Đặc điểm

  Tập hợp những con người có tính độc lập tương đối về cơ cấu-tổ chức.
  Chịu sự giám sát lãnh đạo của các cơ quan quyền lực tương ứng.
  Thực hiện các hoạt động mang tính dưới luật - hoạt động tiến hành trên cơ sở và để thi hành luật.

  Thẩm quyền chỉ giới hạn trong phạm vi hoạt động chấp hành và điều hành.
  Tất cả các cơ quan có mối quan hệ chặt chẽ (trực thuộc trên - dưới, ngang - trái) có trung tâm chỉ đạo là Chính phủ.

• Câu 3:

  Mã câu hỏi: 205668

  Phân loại cơ quan hành chính nhà nước?

  Xem đáp án

  Các cơ quan hành chính nhà nước có thể được phân loại theo nhiều cách khác nhau.

  Theo cơ sở pháp lý của việc thành lập

  Các cơ quan hành chính bao gồm:

  Các cơ quan hành chính mà việc thành lập nó được hiến pháp quy định (cơ quan hiến định):

  • Chính phủ.
  • Uỷ ban nhân dân các địa phương.

  Các cơ quan hành chính Nhà nước được thành lập trên cơ sở các đạo luật các văn bản dưới luật:

  • Các bộ, cơ quan ngang bộ.
  • Các tổng cục, cục, vụ, các sở, ban thuộc các cơ quan hiến định.
  • Các đơn vị hành chính sự nghiệp cơ sở trong các lĩnh vực văn hoá y tế giáo dục quốc phòng trật tự trị an…

  Căn cứ vào địa giới hoạt động

  Có thể phân thành:

  • Các cơ quan hành chính nhà nước trung ương gồm chính phủ, các bộ, các cơ quan ngang bộ quản lý nhà nước về ngành hay lĩnh vực công tác. Hoạt động quản lý của các cơ quan này bao trùm trong phạm vi toàn quốc.
  • Các cơ quan hành chính nhà nước địa phương gồm uỷ ban nhân dân, các sở, phòng, ban thuộc uỷ ban nhân dân hoạt động quản lý trong phạm vi lãnh thổ địa phương.

  Căn cứ theo phạm vi thẩm quyền

  • Các cơ quan hành chính nhà nước được chia thành:
  • Cơ quan có thẩm quyền chung: gồm chính phủ và uỷ ban nhân các cấp. Những cơ quan này, theo quy định của hiến pháp, có thẩm quyền giải quyết mọi vấn đề thuộc các ngành, các lĩnh vực khác nhau trên toàn quốc hoặc trên từng địa phương.
  • Cơ quan có thẩm quyền riêng: gồm các bộ, cơ quan ngang bộ, là những cơ quan quản lý theo ngành hoặc theo chức năng, trực tiếp quản lý một ngành, một lĩnh vực hoặc một số lĩnh vực trên phạm vi cả nước

  Căn cứ theo chế độ lãnh đạo

  • Các cơ quan hành chính nhà nước được chia thành:
  • Các cơ quan được tổ chức và hoạt động theo chế độ lãnh đạo tập thể.
  • Các cơ quan được tổ chức và hoạt động theo chế độ lãnh đạo một thủ trưởng.

• Câu 4:

  Mã câu hỏi: 205669

  Khái niệm cán bộ công chức theo quy định của Pháp lệnh cán bộ công chức Việt Nam? Các loại công chức?

  Xem đáp án

  Hoạt động quản lý nhà nước xét đến cùng được thực hiện bởi hành vi của các cá nhân cụ thể, được Nhà nước trao cho việc thực hiện quyền lực nhà nước. Từ đó mà hình thành phạm trù công chức nhà nước, một chủ thể đặc biệt và quan trọng của luật hành chính.

  Công chức nhà nước là những người làm việc trong cơ quan nhà nước do tuyển dụng, bầu hoặc bổ nhiệm, giữ một nghĩa vụ nhất định hoặc tiến hành những hoạt động cụ thể nào đó để phục vụ việc thực hiện một chức vụ nhất định do Nhà nước trả lương theo chức vụ hoặc loại hoạt động đó.

  Công chức nhà nước có những đặc trưng cơ bản là:

  • Công chức nhà nước bao giờ cũng là người thực hiện một công vụ nào đó của Nhà nước. Họ phải gánh vác một nghĩa vụ nhất định đối với Nhà nước và do vậy họ cũng được trao những quyền hạn nhất định để hoàn thành nghĩa vụ của mình. Trong quá trình thực  hiện công cụ của mình, công chức chỉ được hành động trong phạm vi quyền hạn được giao.
  • Hoạt động thi hành công vụ của công chức không trực tiếp sản xuất ra của cải vật chất. Nó là những hoạt động thuộc lĩnh vực quản lý nhà nươc nói chung.
  • Công chức được hưởng lương do ngân sách nhà nước trả.

  Như vậy cũng có thể nói, công chức là những người có quan hệ lao động với nhà nước. Trong quan hệ này luôn tồn tại hai yếu tố: yếu tố tự nguyện của người lao động và yếu tố ý chí của nhà nước. Sự đồng ý của người lao động là yếu tố cần thiết, là điều kiện bước đầu để quan hệ này hình thành. Song, ý chí của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mới là yếu tố quyết định hình thành quan hệ pháp luật giữa hai bên.

  Người lao động không có quyền buộc Nhà nước phải trao cho mình một chức vụ hoặc những hoạt động nhất định. Khi đã trở thành công chức nhà nước, họ không có quyền từ chối những công việc được giao. Nhà nước có quyền thay đổi, điều động công tác, thậm chí chấm dứt quan hệ đó, trong các trường hợp nhằm đảm bảo lợi ích của Nhà nước.

• Câu 5:

  Mã câu hỏi: 205670

  Khái niệm, đặc điểm và các yếu tố cấu thành của vi phạm hành chính?

  Xem đáp án

  Vi phạm hành chính là những hành vi (hành động hoặc không hành động) trái pháp luật do các chủ thể của luật hành chính thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm hại tới các quan hệ xã hội do luật hành chính bảo vệ và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành chính.

  Các dấu hiệu

  • Vi phạm hành chính trước hết là hành vi, nó chỉ được thực hiện bằng hành vi và là hành vi trái pháp luật. Nghĩa là hành vi được thực hiện ngược lại với quy định của pháp luật, có thể là hành động bị pháp luật hành chính cấm hoặc không thực hiện hành động mà pháp luật hành chính buộc phải thực hiện.
  • Hành vi trái pháp luật hành chính là nguy hiểm cho xã hội nhưng ít nguy hiểm hơn so với vi phạm hình sự (dựa vào tính chất của khách thể bị xâm hại).
  • Trong mặt khách quan của vi phạm hành chính, không nhất thiết phải có dấu hiệu hậu quả có hại của hành vi và quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả. Nói cách khác chỉ cần tồn tại dấu hiệu “hình thức” (hành động hay không hành động trái pháp luật).
  • Xâm hại tới những quan hệ xã hội do luật hành chính bảo vệ như trật tự nhà nước, quyền tự do và lợi ích hợp pháp của công dân, trật tự quản lý.
  • Chủ thể thực hiện vi phạm hành chính có thể là cá nhân hoặc tổ chức.
  • Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi được thực hiện dưới hai hình thức cố ý và vô ý.

• Câu 6:

  Mã câu hỏi: 205671

  Các biện pháp xử phạt vi phạm hành chính?

  Xem đáp án

  Các biện pháp báo gồm:

  • Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do vi phạm hành chính gây ra hoặc buộc tháo dỡ công trình xây dựng trái phép.
  • Buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trangj ô nhiễm môi trường sống, lây lan dịch bệnh do vi phạm hành chính gây ra.
  • Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc buộc tái xuất hàng hóa, vật phẩm, phương tiện vi phạm.
  • Buộc thiêu hủy vật phẩm gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và văn hóa phẩm độc hại.
  • Các biện pháp khác do Chính phủ quy định.

  • Các biện pháp xử lý hành chính khác:

  Ngoài các hình thức xử lý vi phạm hành chính nêu trên, việc xử lý vi phạm hành chính còn bao gồm các biện pháp xử lý hành chính khác, chỉ áp dụng đối với các cá nhân:

  • Giáo dục tại xã, phường, thị trấn;
  • Đưa vào trường giáo dưỡng;
  • Đưa vào cơ sở giáo dục;
  • Đưa vào cơ sở chữa bệnh;
  • Quản chế hành chính.

• Câu 7:

  Mã câu hỏi: 205672

  Đối tượng áp dụng xử phạt hành chính và thẩm quyền xử phạt hành chính?

  Xem đáp án

  Xử phạt hành chính được áp dụng đối với tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm hành chính bao gồm cá nhân, tổ chức Việt Nam; cá nhân, tổ chức nước ngoài vi phạm hành chính trên cac lĩnh vực khác nhau của quản lý hành chính trên các lĩnh vực khác nhau của quản lý hành chính nhà nước, chưa đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự.

  Đối với cá nhân, người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi bị xử phạt hành chính về vi phạm hành chính do cố ý; người từ đủ 16 tuổi trở lên bị xử phạt hành chính về mọi vi phạm hành chính do mình gây ra. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi vi phạm hành chính thì bị phạt cảnh cáo. Người từ đủ 16 đến 18 tuổi vi phạm hành chính thì bị áp dụng mọi hình thức xử phạt chính, song mức phạt tiền không quá ½ mức phạt tiền đối với người thành niên; trong trường hợp họ không có tiền nộp phạt thì cha mẹ hoặc người giám hộ phải nộp thay.

  Các biện pháp xử lý hành chính khác chỉ được áp dụng đối với cá nhân các đối tượng đã nhiều lần bị xử phạt hành chính nhưng vẫn tái phạm, nhằm mục đích giáo dục ý thức tuân thủ pháp luật và ngăn ngừa khả năng tái phạm ở họ.

• Câu 8:

  Mã câu hỏi: 205673

  Khái niệm và các đặc điểm của trách nhiệm hành chính. Phân biệt trách nhiệm hành chính với các dạng trách nhiệm pháp lý khác?

  Xem đáp án

  .Khái niệm

  Trách nhiệm hành chính là một dạng của trách nhiệm pháp lý được áp dụng trong hoạt động quản lý - hoạt động hành chính nhà nước theo quy định của luật hành chính. Đó là sự áp dụng những biện pháp cưỡng chế hành chính mang tính chất xử phạt hoặc khôi phục lại những quyền và lợi ích bị xâm hại được quy định trong những chế tài của quy phạm pháp luật hành chính bởi cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền đối với những chủ thể thực hiện hành vi vi phạm hành chính.

  Do đó trách nhiệm hành chính thể hiện sự phản ứng tiêu cực của nhà nước đối với  chủ thể thực hiện hành vi vi phạm hành chính, kết quả là chủ thể đó phải gánh chịu những hậu quả bất lợi, bị thiệt hại về vật chất hoặc tinh thần.

  Đặc điểm

  Cơ sở của trách nhiệm hành chính là vi phạm hành chính.
  Tính chất của trách nhiệm hành chính ít nghiêm khắc hơn trách nhiệm hình sự, người chịu trách nhiệm hành chính không mang án tích và được áp dụng chủ yếu bởi các cơ quan quản lý nhà nước chứ không phải Tòa án.
  Trách nhiệm hành chính áp dụng đối với mọi công dân, giữa đối tượng bị xử phạt và cơ quan có thẩm quyền không tồn tại quan hệ trực thuộc (khác với trách nhiệm kỷ luật - người bị áp dụng trách nhiệm kỷ luật bao giờ cũng trực thuộc cơ quan hoặc người có thẩm quyền áp dụng chế tài đó).

• Câu 9:

  Mã câu hỏi: 205674

  Các biện pháp trách nhiệm hành chính?

  Xem đáp án

  Biện pháp xử phạt

  Biện pháp xử phạt chính:

  • Cảnh cáo: áp dụng với những  vi phạm nhỏ chưa gây ra hậu quả, vi phạm lần đầu  có nhiều tình tiết giảm nhẹ.
  • Phạt tiền: từ 5.000đ - 100.000.000đ

  Đối với mỗi vi phạm hành chính chỉ áp dụng một trong hai hình thức phạt này.

  Biện pháp xử phạt bổ sung:

  • Tước quyền sử dụng giấy phép có thời hạn hoặc không có thời hạn. Trong thời gian bị tước quyền sử dụng giấy phép cá nhân, tổ chức không được tiến hành các hoạt động ghi trong giấy phép.
  • Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm được sử dụng để thực hiện vi phạm hành chính: là việc sung vào qũy của nhà nước vật, tiền, hàng hóa, phương tiện có liên quan trực tiếp đến vi phạm hành chính. Không tịch thu tang vật, tiền, phương tiện bị cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính chiếm đoạt mà trả lại cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp.

  Biện pháp khôi phục pháp luật:

  Với tác dụng ngăn chặn vi phạm đang xảy ra, cần khôi phục bồi hoàn thiệt hại do vi phạm gây ra hoặc ngăn chặn hậu quả.

  Các biện pháp bao gồm:

  • Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do vi phạm hành chính gây ra hoặc buộc tháo dỡ công trình xây dựng trái phép.
  • Buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường sống, lây lan dịch bệnh do vi phạm hành chính gây ra.
  • Buộc bồi thường thiệt hại do vi phạm hành chính gây ra đến 1.000.000đ.
  • Buộc thiêu hủy vật phẩm gây hại cho sức khỏe con người, văn hóa phẩm độc hại.