Hướng dẫn chi tiết
1. Tóm tắt nội dung bài học
- Trường từ vựng là tập hợp những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa
- Những lưu ý cần nhớ về trường từ vựng
2. Soạn bài Trường từ vựng
Câu 1: Đọc văn bản Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng, tìm các từ thuộc trường từ vựng "người ruột thịt"
- Các từ thuộc trường từ vựng "người ruột thịt": Thầy, mẹ, cô, mợ, cậu, bác, chú, thím
Câu 2: Hãy đặt tên trường từ vựng cho mỗi dãy từ dưới đây:
a. lưới, nơm, câu, vó
- Trường từ vựng dụng cụ đánh bắt thủy sản
b. tủ, rương, hòm, va li, chai, lọ
- Trường từ vựng dụng cụ đề đựng
c. đá, đạp, giẫm, xéo
- Trường từ vựng hoạt động của chân
d. buồn, vui, phấn khởi, sợ hãi
- Trường từ vựng trạng thái tâm lí
e. hiền lành, độc ác, cởi mở
- Trường từ vựng tính cách
g. bút máy, bút bi, phấn, bít chì
- Trường từ vựng dụng cụ đế viết
Câu 3: Các từ in đậm trong đoạn văn sau đây thuộc trường từ vựng nào?
Ngữ liệu SGK trang 23
- Các từ in đậm: hoài nghi, khinh miệt, ruồng rẫy, thương yêu, kính mến, rắp tâm thuộc trường từ vựng thái độ.
Câu 4: Xếp các từ mũi, nghe, tai, thính, điếc, thơm, rõ vào đúng trường từ cựng của nó theo bảng sau (một từ có thể xếp ở cả hai trường):
Khứu giác | Thính giác |
mùi, miệng, thơm, điếc, thính | tai, nghe, điếc, rõ, thính |
Câu 5*: Tìm các trường từ vựng của mỗi từ sau đây: lưới, lạnh, tấn công (xem ví dụ phân tích từ ngọt ở mục I.2)
- Lưới:
- Trường từ vựng đồ dùng bắt cá: vó, chài.
- Trường từ vựng dụng cụ, máy móc: rào lưới sắt, túi lưới, mạng lưới điện…
- Trường từ vựng tấn công: đá thủng lưới, lưới mật thám, lưới phục kích.
- Lạnh
- Trường từ vựng thời tiết: rét, buốt, cóng…
- Trường từ vựng tình cảm: lạnh nhạt, giọng nói lạnh lùng, mặt lạnh như tiền..
- Trường từ vựng màu sắc: màu xám lạnh, màu xanh ngắt
- Tấn công
- Trường từ vựng tự bảo vệ bằng sức mạnh của chính mình : tấn công , phòng thủ , cố thủ .
- Trường từ vựng các chiến lược , chiến thuật hoặc phương án tác chiến : phản công , tấn công , tổng tấn công
Câu 6: Trong đoạn thơ sau, tác giả đã chuyển các từ in đậm từ trường từ vựng nào sang trường từ vựng nào?
Ruộng rẫy là chiến trường,
Cuốc cày là vũ khí,
Nhà nông là chiến sĩ,
Hậu phương thi đua với tiền phương.
(Hồ Chí Minh)
- Tác giả đã chuyển trường từ vựng "quân sự" sang trường từ vựng "nông nghiệp"
Câu 7: Viết một đoạn văn có ít nhất năm từ cùng trường từ vựng "trường học" hoặc trường từ vựng "môn bóng đá".
- Ngôi trường Phan Chu Trinh thân yêu của em nằm trên đồi thông ở đường Hùng Vương. Mỗi buổi học, gió thổi vào các phòng học thoáng đãng, mát mẻ. Cô giáo chủ nhiệm luôn dạy bảo chúng em phải yêu trường, giữ gìn trường lớp ngày càng sạch đẹp. Mỗi sáng thứ Hai chào cờ, thầy Hiệu trưởng và cô Tổng phụ trách Đội thường nhắc nhở các em về nội qui trường lớp.
Các em có thể tham khảo thêm bài giảng Trường từ vựng để nắm vững hơn các kiển thức trọng tâm của bài học.
3. Hỏi đáp về bài Trường từ vựng
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn Chúng tôi sẽ sớm trả lời cho các em.
-
Viết 1 đoạn văn có sử dụng trường từ vựng trường học và gương mặt
Viết 1 đoạn văn có ít nhất năm từ cùng trường từ vựng chỉ "trường học" hoặc trường từ vựng chỉ "gương mặt"
-
Viết đoạn văn có sử dụng trường từ vựng chỉ thái độ
Viết 1 đoạn văn ngắn (biểu cảm về mẹ), trong đó sử dụng trường từ vựng chỉ thái độ
-
Tìm trường từ vựng của các từ đắng, nát, cay, ẩm, chua , mặn...
đắng, nát, cay, ẩm, chua , mặn, trường âm thanh, chát, lạnh, thơm, nóng, giá vào sơ đồ ( sách vnen trang 19)