Soạn bài Các thành phần biệt lập

• Thành phần tình thái được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.
• Thành phần cảm thán để bộc lộ tâm lí của người nói.
• Các thành phần tình thái, cảm thán là những bộ phận không tham gia việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu được gọi là thành phần biệt lập.

Câu 1. Tìm những thành phần tính thái, cảm thán trong những trường hợp sau:

a. Nhưng còn cái này nữa mà ông sợ, có lẽ còn ghê rợn hơn cả những tiếng kia nhiều.

(Kim Lân, Làng)

b. Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hãn hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác còn là một chặng đường dài.

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

c. Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu.

(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)

d. Ông lão bỗng ngừng lại, ngờ ngợ như lời mình không được đúng lắm. Chả nhẽ cái bọn ở làng lại đốn đến thế được.

(Kim Lân, Làng)
 

• a. Thành phần tính thái: có lẽ.
• b. Thành phần cảm thán: Chao ôi.
• c. Thành phần tình thái: Hình như.
• d. Thành phần tình thái: Chả nhẽ.

Câu 2. Hãy sắp xếp các từ ngữ sau đây theo trình tự tăng dần độ tin cậy (hay độ chắc chắn): chắc là, dường như, chắc chắn, có lẽ, chắc hẳn, hình như, có vẻ như.

• Dường như / hình như / có vẻ như → có lẽ → chắc là → chắc hẳn → chắc chắn.

Câu 3. Lần lượt thay các từ chắc / hình như / chắc chắn vào chỗ trống trong câu sau đây và cho biết với từ nào thì người nói phải chịu trách nhiệm cao nhất (và với từ nào thì trách nhiệm đó thấp nhất) về độ tin cậy của sự việc do mình nói ra. Tại sao nhà văn Nguyễn Quang Sáng lại chọn từ chắc?

Với lòng mong nhớ của anh, …… anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.

• với từ chắc chắn, người nói sẽ phải chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy của sự việc do mình nói ra.
• Với từ hình như, trách nhiệm về độ tin cậy mà người nói phải chịu thấp nhất.
• Nhà văn chọn từ chắc là chính xác nhất. vì:
  • Theo tình cảm huyết thống thì sự việc sẽ diễn ra như vậy.
  • Do thời gian và ngoại hình sự việc có thể diễn ra khác đi một chút.

Câu 4. Viết một đoạn văn ngắn, có sử dụng câu chứa thành phần cảm thán hoặc tình thái, nói về cảm xúc của em khi được thưởng thức một tác phẩm văn nghệ (truyện, thơ, phim, ảnh, tượng,…).

• Trong rất nhiều phim đang chiếu trên VTV3, em thích nhất bộ phim "Thần điêu đại hiệp" của Trung Quốc. Ôi! Một bộ phim tuyệt vời với những nhân vật dễ thương và đáng yêu. Tiểu Long Nữ là một cô gái tuyệt đẹp với võ công cái thế. Tiếp theo không thể không kể đến Dương Quá một nhân vật nam đẹp trai và diễn rất xuất sắc vai diễn của mình. Với khả năng diễn xuất của anh đã để lại trong lòng người xem một Dương Quá đáng yêu, dễ thương, văn võ xong toàn. Em tin rằng, tất cả những ai đang xem bộ phim này, chắc chắn đều có cảm nghĩ như em.

Để hiểu bài hơn các em tham khảo bài giảng Các thành phần biệt lập.

3. Hỏi đáp về bài Các thành phần biệt lập

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn Chúng tôi sẽ sớm trả lời cho các em. 

• Xác định thành phần biệt lập và gọi tên trong đoạn Tôi nghĩ thế...

  Xác định thành phần biệt lập và gọi tên:

  Tôi nghĩ thế, nghĩ thêm:" Đứng cẩn thận, mảnh bom ghim vào cánh tay thì khá phiền. Và mồ hôi thấm vào môi tôi mằn mặn, cát lạo xạo trong miệng."

• Tìm và gọi tên thành phần biệt lập trong Ông lão bỗng ngừng lại...

  Tìm và gọi tên thành phần biệt lập trong câu sau :

  Ông lão bỗng ngừng lại , ngờ ngợ như lời mình không đúng lắm . Chả nhẽ cái bọn ở làng lại đốn đến thế được .

• Xác định và gọi tên thành phần biệt lập trong câu Ông đừng ra, chết nỗĩ

  XÁC ĐỊNH VÀ GỌI TÊN THÀNH PHẦN BIỆT LẬP TRONG CÂU

  Ông đừng ra, chết nỗĩ!

• Viết đoạn văn có sử dụng thành phần cảm thán

  viết một đoạn văn có sử dụng thành phần cảm thán

• Xác định thành phần biệt lập trong các câu 4 quyển sách ấy, nó mua từ hè năm ngoái...

  Xác định thành phần biệt lập trong các câu sau:

  +, 4 quyển sách ấy, nó mua từ hè năm ngoái

  +, Chắc chắn, cậu ấy sẽ đến

  +, Mẹ ơi lau nước mắt

  Làng ta giặc chạy rồi

  Tre làng ta lại mọc

  Chuối vườn ta xanh chồi

  +, Mùa thu hoa thơm dìu dịu, đang nở dần trên vùng miền biên giới

  +, Câu ca dao- là những lời do dân gian được lưu truyền dưới hình thức truyền miệng

  +, Này, cậu có nghe tin đồn về cơn lũ đã trở về làng hay ko/ Tớ có nghe nói

• Hướng dẫn soạn Các thành phần biệt lập

  Hướng dẫn soạn bài : " Các thành phần biệt lập" - văn lớp 9