A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
B. Dàn bài chi tiết
1. Mở đoạn
- Giới thiệu ngắn gọn vấn đề cần nghị luận: Ý nghĩa, tác dụng của tình thương đối với đời sống con người.
2. Thân đoạn
a. Giải thích
- Giải thích từ ngữ
- “Tình thương”: Phẩm chất tình cảm, vẻ đẹp tâm hồn của con người.
- “Hạnh phúc”: Trạng thái sung sướng vì cảm thấy hoàn toàn đạt ý nguyện.
- Nội dung câu nói:
- “Tình thương là hạnh phúc của con người” là cách nói định nghĩa về tình thương: tình cảm yêu thương, chia sẻ, đùm bọc thắm thiết của con người sẽ đem đến cho con người niềm sung sướng vì cảm thấy hoàn toàn đạt được ý nguyện.
b. Phân tích, chứng minh
(1) Biểu hiện của tình thương trong cuộc sống
- Tình thương giữa những người có quan hệ ruột thịt, thân thích
- Ông bà, cha mẹ dành cho con cháu.
- Giữa anh chị em.
- Giữa những người họ hàng.
- Con cháu đối với ông bà cha mẹ.
⇒ Tình yêu thương là liều thuốc an thần để con người thêm nghị lực vươn lên trong cuộc sống.
- Tình thương yêu dành cho đồng bào, đồng loại
- Thái độ đồng cảm, xót thương chân thành, sâu sắc dành cho những con người có số phận đau khổ, bất hạnh (Dẫn chứng).
- Thái độ quan tâm, hành động sẵn sàng chia sẻ vật chất cho những người sống khó khăn, thiếu thốn, cần sự giúp đỡ ở quanh mình (Dẫn chứng)
- Tích cực lên án, đấu tranh chống lại những thế lực đày đoạ, bóc lột, ngược đãi con người.
(2) Ý nghĩa, tác dụng của tình thương trong cuộc sống
- Tình thương yêu sẽ là ngọn lửa sưởi ấm tâm hồn những con người cô đơn, đau khổ, truyền cho họ sức mạnh, nghị lực để vượt lên hoàn cảnh.
- Tình thương tạo sức mạnh cảm hoá kì diệu đối với những người “lầm đường lạc lối”, thậm chí cả kẻ thù.
- Được sống trong tình yêu thương là niềm hạnh phúc lớn để con người trở nên lương thiện (Dẫn chứng)
- Con người luôn hạnh phúc khi được yêu thương
- Con người hạnh phúc nhưng niềm hạnh phúc lớn lao nhất vẫn là được sống trong tình thương.
c. Mở rộng, phản đề
- Không chỉ người được nhận tình thương mới hạnh phúc mà cả người trao gửi tình thương cũng được hạnh phúc.
- Phê phán những người trong xã hội sống thiếu tình thương, vô cảm, ích kỉ.
d. Bài học nhận thức và hành động
- Bài học nhận thức
- Câu nói đã khẳng định vai trò của tình thương trong cuộc sống con người.
- Bài học hành động
- Chúng ta hãy nâng niu hạnh phúc gia đình; sống yêu thương, đồng cảm với những cảnh ngộ trong cuộc đời.
3. Kết đoạn
- Khẳng định lại vấn đề: Hãy mở rộng lòng mình, dang rộng cánh tay để đón nhận và cho đi điều tuyệt vời nhất của tình người, đó là tình yêu thương.
Đoạn văn mẫu
Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu suy nghĩ của anh (chị) về quan niệm: “Tình thương là hạnh phúc của con người”.
Gợi ý làm bài
Nếu có một gia vị làm tăng thêm hơi ấm và ý nghĩa trong cuộc sống đó chính là tình yêu thương. Tình yêu thương giúp chúng ta trong lúc khó khăn bởi vì nó giúp ta kết nối ngôn ngữ trái tim. Có tình thương chúng ta cùng sát cánh bên nhau khắp mọi nẻo đường đời. Có tình thương, chúng ta cùng ươm mầm cho trái tim hoài bão và khát vọng. Qua đó, chúng ta có thể thấy rõ: ”Tình thương là hạnh phúc của con người”. “Tình thương” là một khái niệm chỉ một phẩm chất tình cảm, vẻ đẹp tâm hồn của con người. Đó là tình cảm thương yêu, chia sẻ và đùm bọc một cách thắm thiết. “Hạnh phúc” là khái niệm chỉ trạng thái sung sướng vì cảm thấy hoàn toàn đạt ý nguyện. Nội dung câu nói “Tình thương là hạnh phúc của con người” là cách nói định nghĩa về tình thương tức là tình cảm yêu thương, chia sẻ, đùm bọc thắm thiết của con người sẽ đem đến cho con người niềm sung sướng vì cảm thấy hoàn toàn đạt được ý nguyện. Thực chất đấy là cách diễn đạt cô đọng về ý nghĩa, tác dụng của tình thương đối với đời sống con người. Tình thương được biểu hiện ở nhiều mặt trong cuộc sống. Giữa những người có quan hệ ruột thịt, thân thích, đó là tình yêu thương, sự chăm sóc, sự hi sinh tự nhiên, tự nguyện của ông bà, cha mẹ dành cho con cháu. Sự nhường nhịn, giúp đỡ giữa anh chị em. Sự đùm bọc, cưu mang giữa những người họ hàng. Hay như sự kính trọng, biết ơn, thái độ quan tâm phụng dưỡng của con cháu đối với ông bà cha mẹ. Tình yêu thương là liều thuốc an thần để con người thêm nghị lực vươn lên trong cuộc sống. Ngoài ra, còn có tình thương yêu dành cho đồng bào, đồng loại thể hiện qua thái độ đồng cảm, xót thương chân thành, sâu sắc dành cho những con người có số phận đau khổ, bất hạnh như những đứa trẻ mồ côi, những người già cô đơn, những người bị hắt hủi, những người tật nguyền, người sống trong nghèo khó, người mang căn bệnh hiểm nghèo. Thái độ quan tâm, hành động sẵn sàng chia sẻ vật chất cho những người sống khó khăn, thiếu thốn, cần sự giúp đỡ ở quanh mình như hành động ủng hộ tiền, đồ dùng sinh hoạt, tham gia các hoạt động xã hội, từ thiện do các cấp, các nghành phát động như hiến máu nhân đạo, phong trào tình nguyện, nhịp cầu trái tim, nối vòng tay lớn, chăm sóc trẻ em khuyết tật, trẻ em mồ côi trong làng SOS. Tình thương yêu sẽ là ngọn lửa sưởi ấm tâm hồn những con người cô đơn, đau khổ, bất hạnh, truyền cho họ sức mạnh, nghị lực để vượt lên hoàn cảnh cô đơn, đau khổ, bất hạnh ấy. Tình thương tạo sức mạnh cảm hoá kì diệu đối với những người “lầm đường lạc lối”, thậm chí cả kẻ thù. Được sống trong tình yêu thương là niềm hạnh phúc lớn để con người trở nên lương thiện. Điển hình như những đứa trẻ được nuôi dưỡng, lớn lên trong tình yêu thương sẽ có tâm hồn nhạy cảm với những buồn vui, biết yêu thương quan tâm đến người khác ở quanh mình. Trái lại, những đứa trẻ bị đối xử thô bạo, bị hắt hủi, bị ruồng bỏ sẽ là bất hạnh khôn cùng. Con người luôn hạnh phúc khi được yêu thương. Không chỉ người được nhận tình thương mới hạnh phúc mà cả người trao gửi tình thương cũng được hạnh phúc vì hạnh phúc không phải chỉ là “nhận” mà còn là “cho”. Bên cạnh đó, chúng ta cần phê phán những người trong xã hội sống thiếu tình thương, vô cảm, dửng dưng trước nỗi đau chung của đồng loại; những kẻ ích kỉ, chỉ biết lo cho cuộc sống của bản thân mình mà không quan tâm đến bất cứ ai. Câu nói đã khẳng định vai trò của tình thương trong cuộc sống con người. Chúng ta hãy nâng niu hạnh phúc gia đình; hãy sống yêu thương, biết sẻ chia, đồng cảm với những cảnh ngộ trong cuộc đời. Trên thế gian này không có vị thần nào đẹp hơn thần mặt trời, không có ngọn lửa nào đẹp hơn ngọn lửa yêu thương. Vì thế, hãy mở rộng lòng mình, dang rộng cánh tay để đón nhận và cho đi điều tuyệt vời nhất của tình người, đó là tình yêu thương.
Trên đây là sơ đồ tư duy, dàn bài chi tiết và đoạn văn mẫu bàn về quan niệm: “Tình thương là hạnh phúc của con người”. Tài liệu này sẽ giúp các em làm quen với cấu trúc đề thi THPT Quốc gia năm 2017 phần nghị luận xã hội. Bên cạnh đó, tài liệu còn giúp các em ôn lại kiến thức và kĩ năng giải quyết dạng đề này để có bước chuẩn bị thật tốt và đạt được kết quả thật cao trong kì thi quan trọng sắp tới.
Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý để củng cố kiến thức và kĩ năng một cách khái quát hơn đối với dạng đề này.
--MOD Ngữ văn Chúng tôi (tổng hợp và biên soạn)
