A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
B. Dàn bài chi tiết
1. Mở đoạn
- Giới thiệu ngắn gọn vấn đề cần nghị luận: Trao đi yêu thương cũng là cách nhận lấy yêu thương.
2. Thân đoạn
a. Giải thích
- Giải nghĩa từ ngữ
- “Bàn tay” (hoán dụ): Chỉ con người.
- “Hoa hồng” (ẩn dụ): Biểu tượng cho tình yêu thương, vẻ đẹp của sự sẻ chia, giúp đỡ.
- “Tặng”: Trao đi một cách tự nguyện với thái độ trân trọng.
- “Hương thơm”: Sự giàu có, vẻ đẹp và sự thơm thảo, thuần khiết toát lên từ tình yêu thương, hành động sẻ chia, gíup đỡ.
- Ý nghĩa cả câu (Nghĩa bóng): Ai biết trao tặng, giúp đỡ người khác bằng sự chân thành thì người đó đã làm đẹp cho chính tâm hồn mình và vẻ đẹp ấy sẽ lan toả góp phần làm cho cuộc sống đẹp hơn.
b. Phân tích, chứng minh
- Vì sao “bàn tay tặng hoa hồng bao giờ cũng phảng phất hương thơm”?
- Người biết trao tặng hoa hồng, trao tặng yêu thương là người giàu có về tâm hồn. Yêu thương trao đi là yêu thương nhận lại mãi mãi.
- Biểu hiện của yêu thương có muôn hình vạn trạng. Những giá trị vật chất sẽ hao mòn theo thời gian nhưng yêu thương lại theo thời gian được bồi đắp mà lớn dần. Người giàu có nhất trên thế giới chính là người có được nhiều hương thơm nhất từ những đóa hồng mà mình đã trao đi.
- Ý nghĩa của hành động trao đi yêu thương cũng chính là nhận lấy yêu thương
- Những người biết trao đi yêu thương đã và đang làm cho cuộc sống trở nên ấm áp, tươi đẹp hơn.
- Biết cho là đã được nhận. Họ nhận được tình yêu thương, lòng biết ơn, sự trân trọng của người khác và cuộc sống của họ càng trở nên có ý nghĩa.
c. Mở rộng, phản đề
- Quà tặng hay sự giúp đỡ đôi khi không quan trọng bằng cách thực hiện. Người biết cho đi bằng cả sự vô tư là người được nhận về sự giàu có về tâm hồn.
- Phê phán
- Một số biểu hiện chưa đẹp do động cơ của hành động giúp đỡ không xuất phát từ sự chân thành.
- Nhiều người có lối sống ích kỉ, chỉ thích đón nhận, thích tích lũy cho bản thân.
d. Bài học nhận thức và hành động
- Bài học nhận thức
- Câu nói cho ta một bài học nhân sinh về triết lí sống của con người.
- Bài học hành động
- Cần biết quan tâm, yêu thương những người khác.
- Biết hành động tích cực để chia sẻ, trao tặng những điều tốt đẹp với tất cả mọi người.
3. Kết đoạn
- Khẳng định lại vấn đề: Câu nói chứa đựng một quan niệm nhân sinh đúng đắn, đáng cho ta xem nó như một phương châm sống.
Đoạn văn mẫu
Đề bài: Anh/chị suy nghĩ như thế nào về câu nói: “Bàn tay tặng hoa hồng bao giờ cũng phảng phất hương thơm”.
Gợi ý làm bài
Thượng Đế đã trao cho loài người một thứ vũ khí để chống lại mọi khó khăn, khắc nghiệt của cuộc sống: Đó là trái tim. Có một trái tim để đón nhận yêu thương, có một trái tim để cảm nhận được yêu thương, và yêu thương sẽ trở thành sức mạnh. Trao đi yêu thương cũng là một cách nhận lại yêu thương, bởi lẽ: “Bàn tay tặng hoa hồng bao giờ cũng phảng phất hương thơm”. Chúng ta cần cắt nghĩa từng từ thì mới hiểu hết được ý nghĩa sâu xa của câu nói này. “Bàn tay” là hoán dụ chỉ con người. “Hoa hồng” là hình thức ẩn dụ chỉ biểu tượng cho tình yêu thương, vẻ đẹp của sự sẻ chia, giúp đỡ. “Tặng” tức là trao đi một cách tự nguyện với thái độ trân trọng. “Hương thơm” là sự giàu có, vẻ đẹp và sự thơm thảo, thuần khiết toát lên từ tình yêu thương, hành động sẻ chia, gíup đỡ. Từ đó ta rút ra nghĩa bóng của cả câu: Ai biết trao tặng, giúp đỡ người khác bằng sự chân thành thì người đó đã làm đẹp cho chính tâm hồn mình và vẻ đẹp ấy sẽ lan toả góp phần làm cho cuộc sống đẹp hơn. Người biết trao tặng hoa hồng, trao tặng yêu thương là người giàu có về tâm hồn. Giúp đỡ người khác, mang đến hạnh phúc cho người khác chính là cách để tô đẹp tâm hồn mình. Yêu thương trao đi là yêu thương nhận lại mãi mãi. Biểu hiện của yêu thương có muôn hình vạn trạng. Yêu thương mang đến có thể là một ánh mắt quan tâm lo lắng hay cử chỉ ân cần. Khi trao yêu thương, ta sẽ nhận được tình yêu- trái tim của người mà ta trao tặng, có khi chỉ đơn giản là cảm giác hạnh phúc, hài lòng về điều mình làm được cho người khác. Những giá trị vật chất sẽ hao mòn theo thời gian nhưng yêu thương lại theo thời gian được bồi đắp mà lớn dần. Người giàu có nhất trên thế giới chính là người có được nhiều hương thơm nhất từ những đóa hồng mà mình đã trao đi. Những người biết trao đi yêu thương đã và đang làm cho cuộc sống trở nên ấm áp, tươi đẹp hơn. Những con người ấy sẽ luôn được yêu thương, cảm phục, sẽ luôn tìm được ý nghĩa của cuộc sống. Biết cho là đã được nhận. Được ban tặng là niềm hạnh phúc, người ban tặng lại càng hạnh phúc hơn vì họ đã sống có ích. Họ nhận được tình yêu thương, lòng biết ơn, sự trân trọng của người khác và cuộc sống của họ càng trở nên có ý nghĩa. Quà tặng hay sự giúp đỡ đôi khi không quan trọng bằng cách thực hiện. Người biết cho đi bằng cả sự vô tư là người được nhận về sự giàu có về tâm hồn. Nhưng bên cạnh đó vẫn con nhiều người có lối sống ích kỉ, chỉ thích đón nhận, thích tích lũy cho bản thân. Cái bản ngã nhỏ nhen đôi khi chi phối và mang đến cho con người những quan niệm sống sai lệch – sống chỉ vì mình. Đó là lối sống sai lệch, con người cần biết quan tâm, yêu thương những người khác; biết chuẩn bị điều kiện để thành người có ích; biết hành động tích cực để chia sẻ, trao tặng những điều tốt đẹp để hạnh phúc luôn mỉm cười với tất cả mọi người. Hãy để tình yêu thương tràn ngập cả thế giới này, hãy để những đóa hồng của bạn luôn ngào ngạt hương thơm. Điều ấy sẽ mang lại những điều tốt đẹp cho cuộc đời này, bởi lẽ yêu thương là thứ vĩnh hằng duy nhất trên thế gian này, bởi lẽ “Thiên Đường cũng sẽ chẳng là gì nếu nơi ấy không có chỗ cho trái tim ngự trị”.
Trên đây là sơ đồ tư duy, dàn bài chi tiết và đoạn văn mẫu bàn về câu nói: “Bàn tay tặng hoa hồng bao giờ cũng phảng phất hương thơm”. Tài liệu này sẽ giúp các em làm quen với cấu trúc đề thi THPT Quốc gia năm 2017 phần nghị luận xã hội. Bên cạnh đó, tài liệu còn giúp các em ôn lại kiến thức và kĩ năng giải quyết dạng đề này để có bước chuẩn bị thật tốt và đạt được kết quả thật cao trong kì thi quan trọng sắp tới.
Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý để củng cố kiến thức và kĩ năng một cách khái quát hơn đối với dạng đề này.
--MOD Ngữ văn Chúng tôi (tổng hợp và biên soạn)
